Đây là thông tin được đưa ra tại cuộc họp giữa Bộ Y tế và Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam để đánh giá, góp ý dự thảo và phối hợp triển khai Đề án "Nâng cao năng lực của người dân và cộng đồng về sơ cấp cứu đến năm 2030".
GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì cuộc họp với sự tham dự của đại diện một số Vụ, Cục, Bệnh viện thuộc và trực thuộc Bộ Y tế cùng một số đơn vị liên quan.
Việc sơ cấp cứu ban đầu có thể cứu được mạng người
Tại cuộc họp diễn ra chiều 17/9, đại diện Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã trình bày dự thảo Đề án "Nâng cao năng lực của người dân và cộng đồng về sơ cấp cứu đến năm 2030" trong đó nêu rõ tai nạn, thương tích có thể xảy ra mọi lúc, mọi nơi và chắc chắn không một quốc gia nào trên thế giới có đủ nhân viên y tế tại chỗ để xử lý kịp thời.
Khi tai nạn xảy ra, việc sơ cấp cứu ban đầu là vô cùng quan trọng, vì có thể cứu được mạng người nếu nạn nhân ngừng thở, ngừng tim, hoặc vết thương chảy máu quá nhiều, bất tỉnh, hôn mê, say nắng, gãy xương lớn, gãy xương cột sống… hoặc giúp nạn nhân giảm bớt lo sợ, giảm chấn thương tâm lý, giảm mất máu, giảm đau đớn và giảm những biến chứng sau này do được sơ cấp cứu kịp thời và đúng cách.
Việc triển khai Đề án "Nâng cao năng lực của người dân và cộng đồng về sơ cấp cứu đến năm 2030" trong giai đoạn hiện nay có ý nghĩa to lớn, khắc phục căn bản những khó khăn, hạn chế trong quá trình sơ cấp cứu, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân về kiến thức, kỹ năng sơ cấp cứu tại cộng đồng. Việc thực hiện Đề án xuất phát từ yêu cầu bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người dân cũng như sự an toàn của cộng đồng.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, năm 2023 tại 61 tỉnh, thành phố có 1.106.643 trường hợp tai nạn thương tích ghi nhận tại các cơ sở y tế với tỷ suất là 1.144,8/100.000 người, trong đó có 9.815 trường hợp tử vong chiếm tỷ lệ 0,89%.
Tỷ suất tử vong do tai nạn, thương tích ghi nhận tại các cơ sở y tế là 10,15/100.000 người. Nếu ai cũng được học và thực hành kỹ năng sơ cấp cứu thì sẽ giảm thiểu được số ca tử vong do tai nạn.
Sẽ triển khai hoạt động sơ cấp cứu dựa vào cộng đồng dự kiến tại 15 tỉnh với 60 điểm sơ cấp cứu
Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế, Việt Nam là một trong năm nước bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thiên tai, thảm họa. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến nguy cơ tử vong và thương tích đối với người dân.
Thông tin tại cuộc họp cho thấy các hoạt động sơ cấp cứu của ngành Y tế sau khi xảy ra tai nạn gặp nhiều khó khăn do thiếu nhân lực được huấn luyện kỹ năng sơ cấp cứu cơ bản, thiếu trang thiết bị tối thiểu phục vụ hoạt động sơ cấp cứu đặc biệt ở các vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.
Hệ thống Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2023 trung bình mỗi năm sơ cấp cứu khoảng 50.000 nạn nhân, giúp họ an toàn trước khi chuyển đến cơ sở y tế, chiếm khoảng 0,5% tổng số nạn nhân tai nạn thương tích trên cả nước.
Từ thực tế này, có thể thấy việc nâng cao năng lực của người dân về hoạt động sơ cấp cứu và triển khai hoạt động sơ cấp cứu dựa vào cộng đồng là vô cùng cần thiết, góp phần bảo vệ tính mạng của người dân khi bị tai nạn, thương tích, xây dựng cộng đồng an toàn.
Đề án được xây dựng với ba mục tiêu căn bản tập trung vào việc nâng cao nhận thức của người dân về hoạt động sơ cấp cứu; đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên chữ thập đỏ đạt chuẩn, đủ khả năng tổ chức các khóa tập huấn kỹ năng sơ cấp cứu cho người dân và cộng đồng;
Cùng đó, phát triển hệ thống các trạm, điểm sơ cấp cứu chữ thập đỏ theo chuẩn của Bộ Y tế và thành lập các đội tình nguyện viên sơ cấp ứng cứu kịp thời khi có tai nạn, thương tích xảy ra.
Đề án dự kiến sẽ triển khai tại 15 tỉnh với 60 điểm sơ cấp cứu và tổng kinh phí dự kiến là 60 tỷ đồng.
Các đại biểu tham dự đã đóng góp ý nhiều ý kiến của dự thảo đề án liên quan đến các vấn đề về căn cứ pháp lý, đối tượng được đào tạo và đối tượng được thụ hưởng của đề án; Cùng với đó là sự đứt gãy trong việc kết nối giữa hệ thống cấp cứu ngoại viện, cơ sở sơ cấp cứu với Trung tâm cấp cứu 115.
Theo các đại biểu, cần có căn cứ và tiêu chí đánh giá cụ thể để xây dựng hệ thống sơ cấp cứu và số lượng các điểm sơ cấp cứu theo phạm vi của đề án.
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết Bộ Y tế ủng hộ về mặt chủ trương đối với Đề án "Nâng cao năng lực của người dân và cộng đồng về sơ cấp cứu đến năm 2030" và đề nghị Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tiếp thu các ý kiến trong cuộc họp để hoàn thiện dự thảo đề án.
Lãnh đạo Bộ Y tế giao Cục Quản lý Khám, chữa bệnh soạn thảo văn bản góp ý gửi sang Trung ương Hội Chữ thập đỏ và phối hợp với Hội triển khai thực hiện đề án về mặt chuyên môn;
Cùng đó, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh được giao thực hiện Đề án về cấp cứu ngoại viện sớm hoàn thành để tiến hành các bước tiếp theo và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó lưu ý vấn đề đào tạo nhân lực, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển mạng lưới; Lồng ghép Đề án cấp cứu ngoại viện với Luật An toàn giao thông để thực hiện được hai nhiệm vụ cùng lúc, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả.
Giao Vụ Pháp chế và Cục Quản lý Khám, chữa bệnh rà soát lại các chức danh nghề nghiệp được quy định trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi năm 2023, theo đó hai đơn vị tổng hợp lại và giao đầu mối các đơn vị liên quan tới các chức danh mới như tâm lý học lâm sàng, dinh dưỡng lâm sàng… để có đánh giá lại đúng với yêu cầu thực tiễn và Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi năm 2023 và Nghị định 96/2023/NĐ/CP quy định chi tiết một số điều của Luật Khám bệnh, chữa bệnh...