Tiêu chảy là bệnh lý rất phổ biến. Bệnh có thể cấp tính hoặc mạn tính và do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nguyên nhân do nhiễm khuẩn, virut, ký sinh trùng là hay gặp nhất. Vì vậy, bên cạnh điều trị triệu chứng (mất nước, đau bụng, nôn…) việc điều trị nguyên nhân là rất quan trọng.
Vào những ngày hè, bệnh nhân ngộ độc thức ăn dẫn đến tiêu chảy phải nhập viện tăng đáng kể. Nguyên nhân thường là do thức ăn bị nhiễm khuẩn. Các triệu chứng rất phong phú nhưng chủ yếu là những triệu chứng của đường tiêu hóa, sớm nhất sau ăn là đau bụng, buồn nôn, nôn, đi ngoài phân lỏng toàn nước, có khi phân nhày lẫn máu.
Tuy nhiên cũng có những trường hợp bệnh nhân ít có biểu hiện ở đường tiêu hóa nhưng thể hiện ở mức độ nặng hơn như loạn nhịp tim, co giật, liệt cơ khi nguyên nhân không phải là nhiễm khuẩn mà là nhiễm các độc tố.
Dùng thuốc trị tiêu chảy thế nào?
Kháng sinh kháng vi khuẩn, kháng ký sinh trùng là những thuốc cơ bản đã được biết đến từ lâu như trong các trường hợp điều trị lỵ amip, lỵ trực trùng. Tuy nhiên không phải nhiễm khuẩn tiêu hóa do vi sinh vật nào cũng có thể điều trị khỏi bằng kháng sinh.
Khi bị tiêu chảy cấp chưa xác định được nguyên nhân, nên sử dụng ngay thuốc có hoạt chất diosmectite có khả năng cố định các tác nhân gây bệnh trong đường ruột nhờ sự hiện diện các điện tích trong cấu trúc, có tác dụng gắn kết các tác nhân gây bệnh như vi trùng, virut, độc tố, muối mật. Ngoài ra, thuốc còn có khả năng bao phủ hạn chế xâm lấn của tác nhân gây bệnh. Dùng loại này có độ dung nạp tốt, không hấp thu vào máu, không tác dụng phụ, không chống chỉ định.
Khi đã xác định được nguyên nhân nếu do vi khuẩn, lỵ amip, lỵ trực trùng dùng các loại kháng sinh đặc trị. Nếu tiêu chảy cấp do virut, một số trường hợp tiêu chảy kéo dài do nấm hay một số vi khuẩn đặc biệt có thể dùng một số chế phẩm sinh học (nguồn gốc vi sinh).
Vi khuẩn Lactobacillus acidophilus. |
Thuốc trị tiêu chảy nguồn gốc
vi sinhCác vi khuẩn ái toan sống đông khô: Các vi khuẩn loại này tồn tại trong đường ruột khoảng 15 ngày. Đây là các vi khuẩn không gây bệnh thường có trong ruột. Các sản phẩm chuyển hóa của các vi khuẩn này bao gồm các acid amin, acid lactic và các enzym có tác dụng tăng cường sinh học (probiotics) giúp cho các vi khuẩn lành thông thường của ruột phát triển nhanh chóng để lập lại cân bằng sinh thái vi khuẩn tại ruột (intestinal fl ora). Các sản phẩm này còn kích thích các vi khuẩn tại ruột tổng hợp các vitamin nhóm B, vitamin K kích thích tăng cường sự tái sinh của niêm mạc ruột đang bị tổn thương. Các sản phẩm này thường có antibiophilus, antibio (chứa vi khuẩn lactobacillus, acidophilus), bactisubtil (chứa vi khuẩn bacillus cerens), lyobiphydus (chứa vi khuẩn bacillus biphidus).
Các vi khuẩn ái toan chết đông khô: gồm lacteol, lacteol fort (chứa vi khuẩn lactobaccillus acidophilus) có tác dụng kìm khuẩn nhờ các sản phẩm chuyển hóa của chúng như acid lactic và các sản phẩm khác có hoạt tính tương tự kháng sinh kích thích miễn dịch không đặc hiệu tại dịch niêm mạc ruột để tăng cường sản xuất kháng thể bài tiết IgA tại chỗ. Kích thích tăng sinh các vi khuẩn lành tại ruột làm tăng sức đề kháng của niêm mạc ruột và sản xuất các vitamin nhóm B. Bám dính vào các tế bào niêm mạc ruột nên ức chế được tác dụng sinh bệnh của các tác nhân gây tiêu chảy như các vi khuẩn gây bệnh, các virut đường ruột và ngăn chặn sự xâm nhập của một số vi khuẩn khác gây tổn thương tại niêm mạc ruột.
BS. TRẦN THỊ MINH PHƯƠNG