Trị ho phải đồng thời bổ phế, ngăn ngừa tái phát

- Vì sao chữa khỏi ho rồi mà vẫn tái đi tái lại?

- Cứ thay đổi thời tiết là lại bị ho?

- Chỉ sau cái rùng mình vì lạnh là có thể ho ngay được?

- Vì sao lần ho sau lại dai dẳng, lâu khỏi hơn lần trước?

- Vì sao cứ đến mùa lạnh, số trẻ em bị ho lại tăng lên? Người già cũng thế?

……..

Trị ho dứt điểm, phòng tránh tái phát, cải thiện sức khỏe hệ hô hấp là mong muốn của bất kì ai đã từng là bệnh nhân của các chứng ho. Điều này phụ thuộc vào việc lựa chọn được giải pháp đúng và sự chủ động của mỗi người trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe bản thân.

Cải thiện bệnh từ gốc

“Ai còn thở thì người đó có lúc còn ho” - ý nói ho là chứng bệnh phổ biến, mà ai cũng đã từng gặp trong đời. Và vì thế, y học từ lâu cũng đã nghiên cứu ra nhiều loại thuốc chữa ho, trên cả 2 lĩnh vực tây y và đông y.

Không chỉ dừng lại ở việc chữa triệu chứng bệnh, lí luận y học phương Đông luôn xem xét bệnh ở góc độ toàn diện. Không chỉ quan tâm tới những biểu hiện bên ngoài (gọi là triệu chứng, hay phần ngọn của bệnh), mà còn đi sâu tìm hiểu những yếu tố xảy ra bên trong cơ thể, là căn nguyên của bệnh, gọi là phần gốc của bệnh.

Chữa bệnh ở con người, cũng như việc chăm sóc cây, không chỉ chữa phần ngọn, mà phải luôn coi trọng cải thiện phần rễ, phần gốc. Gốc khỏe thì cây mới khỏe.

Liên hệ trong điều trị chứng ho, theo nguyên lý đông y, cần thực hiện đồng thời 2 chiều hướng tác động: Không chỉ chữa triệu chứng, nhằm vào tác dụng giảm ho, hóa đờm; mà còn cần coi trọng tác dụng bổ phế (bổ phổi), cải thiện bệnh từ gốc.

Phế khỏe, hay nói khác đi là sức khỏe hệ hô hấp trở nên tốt hơn, cơ thể sẽ tự tạo hàng rào bảo vệ tự nhiên hữu hiệu, chống lại các tác nhân gây bệnh. Từ đó, giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh về hô hấp nói chung và ho nói riêng.

Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông đã viết: Phế là cửa ngõ toàn thân, nó như cái tán cái lọng che chở cho các tạng khác, không chịu bất kì một vật gì làm chướng ngại. Ở vị trí then chốt, trọng yếu đó, Phế luôn cần được chăm sóc và bảo vệ, để luôn “vững vàng” trước yếu tố gây bệnh từ môi trường.

(Bị ho, không đơn giản chỉ làm giảm ho, mà còn cần Bổ phế, ngăn ngừa tái phát)

Trẻ nhỏ, Phế còn “non nớt”, nên dễ bị các yếu tố từ môi trường như khí lạnh, virus, vi khuẩn… tấn công, gây ra các bệnh về hô hấp, viêm phổi, viêm phế quản, ho… khi thời tiết thay đổi.

Khi có tuổi, cùng với sự lão hóa chung, Phế cũng suy yếu dần và hoạt động chức năng kém hơn. Cộng thêm, tiền sử các bệnh hô hấp mạn tính nếu có, sẽ càng làm chức năng Phế suy giảm, gọi là chứng phế hư, phế suy ở người cao tuổi. Điều đó cũng lí giải vì sao, ho và các bệnh đường hô hấp, thường xuyên ghé thăm ở người cao tuổi.

Các chứng ho mạn tính, ho dai dẳng lâu ngày, các bệnh đường hô hấp (viêm phế quản, viêm phổi…)…cũng đều là những yếu tố xâm phạm, gây tổn thương và làm suy giảm chức năng của Phế.

Vì vậy, Bổ phế là tác dụng luôn cần được coi trọng, bệnh cạnh việc chữa trị triệu chứng. Bổ phế hay dưỡng phế, sẽ giúp tạng Phế trở nên khỏe mạnh, tăng cường khả năng phòng bệnh tự nhiên, ngăn ngừa tái phát.

Phương thuốc quý: Không chỉ giảm ho nhanh, mà còn bổ phế, phòng bệnh tái phát

Trong y học cổ truyền phương Đông, lưu giữ phương thuốc cổ tên là Xuyên bối tỳ bà cao, niên đại hơn 300 năm, được xem là một trong những phương thuốc kinh điển với công hiệu Bổ phế, trừ ho, hóa đờm. Những người làm nghề thuốc hay nghiên cứu về đông y, đã kế thừa và vận dụng phương thuốc này trong chữa bệnh, nghiên cứu, học tập, giảng dạy về y học cổ truyền, và lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Phương thuốc được kết hợp từ hơn 13 loại thảo mộc đông y, theo một cấu trúc chặt chẽ, có quy định vai trò chính – yếu, thứ - phụ, của từng vị thuốc, tương tự như việc phân cấp trong triều đình phong kiến xưa, gọi là quân – thần – tá – sứ, xem việc trị bệnh cũng như trị nước, cần có tôn ti, trật tự nhất định. Qua đó, vừa tạo nên tính kỉ luật, nhất quán, vừa tạo ra tác dụng phò trợ, tương hỗ lẫn nhau của các vị thuốc. Từ đó, vừa làm mạnh công năng chính, vừa tạo ra nhiều tác dụng phong phú cho phương thuốc, đồng thời, đảm bảo yếu tố hài hòa, cân bằng âm dương, thích ứng với nhiều đối tượng sử dụng khác nhau.

(Bài thuốc Xuyên bối tỳ bà cao, gia thêm Ô mai, vỏ quýt, mật ong: Không chỉ giảm ho nhanh, mà còn bổ phế)

Bài thuốc Xuyên bối tỳ bà cao, không chỉ có các vị thuốc giúp trừ ho, hóa đờm mà còn kết hợp nhiều vị thuốc bổ. Trong thuốc trị ho, vừa có thuốc trị ho hàn, vừa có thuốc trị ho nhiệt. Thuốc trị ho nhiệt thì có tính hàn như Xuyên bối mẫu, tỳ bà diệp, qua lâu nhân…giúp thanh phế, tán kết, hóa đàm, chỉ khái. Trong đó, đáng chú ý nhất là vị thuốc xuyên bối mẫu có dược tính mạnh, giữ vai trò chủ chốt trong phương thuốc, gọi là quân dược. Xuyên bối mẫu là vị thuốc trừ ho quý, đặc biệt dùng cho các thai phụ hoặc người mẹ đang cho con bú. Cái tên “bối mẫu” xuất phát từ ý nghĩa quý như bảo bối của người mẹ.

Thuốc trị ho hàn thì có tính ấm như trần bì, cát cánh, bán hạ, có tác dụng ôn phế, hóa đàm, chỉ khái. Thuốc bổ, cũng gồm có thuốc ôn bổ và thanh bổ.

Thuốc ôn bổ có tính ấm như viễn chí, ngũ vị tử, ôn bổ phế khí, giúp cơ thể thích ứng được với thay đổi của môi trường bên ngoài, đặc biệt là khí lạnh. Thuốc bổ mát như sa sâm giúp bổ phế âm. Nhờ đó, bài thuốc có thể sử dụng trong nhiều trường hợp, cả ho hàn và ho nhiệt, ho do cảm lạnh, nhiễm lạnh, ho gió, ho trong các bệnh lý viêm đường hô hấp, viêm họng. Dùng tốt cho các đối tượng trẻ em, người già, người ho mãn tính, ho dai dẳng lâu ngày, ho tái đi tái lại…

Khi khoa học kỹ thuật phát triển, phương thuốc đã được chứng minh tác dụng bằng các nghiên cứu khoa học hiện đại. Điều đó, càng khẳng định hơn nữa giá trị của phương thuốc, trên cả 2 phương diện: lí luận và kinh nghiệm lâu đời của y học cổ truyền – đồng thời phù hợp với khoa học biện chứng của y học hiện đại.

Vì lẽ đó, phương thuốc đã được hệ thống trong Dược điển, làm tài liệu chính thống trong giảng dạy, nghiên cứu, học tập về y dược, và làm cơ sở để các công ty Dược vận dụng, phát triển thành các dạng thuốc hiện đại phục vụ nhân dân.

Kế thừa phương thuốc quý này, các thầy thuốc của công ty Dược phẩm Hoa Linh ở nhiều lĩnh vực: thầy thuốc đông y, bác sĩ y học cổ truyền, dược sĩ chuyên ngành bào chế… hợp tác cùng chuyên gia từ nhiều trường đại học y dược lớn trong nước, đã nghiên cứu, cải tiến phương thuốc, bằng cách gia thêm các vị thuốc dân gian ô mai, vỏ quýt, mật ong. Điều này, một mặt vừa làm mạnh thêm công năng Bổ phế, trừ ho, hóa đờm, một mặt đáp ứng sự phù hợp của phương thuốc với điều kiện khí hậu, thời tiết, đặc điểm sinh học, mô hình bệnh học ở nước ta…

Khi gia thêm ô mai, mật ong thì cả 2 vị đều có tính ôn bổ (bổ ấm). Trong đó, Hải Thượng Lãn Ông quy ô mai vào bổ kim. Trong ngũ hành, phế thuộc kim. Vì vậy, ô mai sử dụng trong các chứng bệnh ở phế là đúng theo phương pháp biện chứng luận trị của đông y.

Mật ong là vị thuốc bổ được con người biết đến và sử dụng từ ngàn năm nay. Mật ong còn là vị thuốc trừ ho quý. Trong sách của Hải Thượng y tông tâm lĩnh, có dùng mật ong vào nhiều phương thuốc chữa ho, trong đó có cả phương thuốc dùng để chữa ho lao, gọi là cam lộ thần cao. Do vậy, Xuyên bối tỳ bà cao gia thêm ô mai, mật ong thì thuận theo nguyên lý trị bệnh của đông y. Đó là vừa tả, vừa bổ, lấy tính bổ để trị cái gốc của bệnh. Từ đó, phát huy đồng thời công năng bổ phế, trừ ho, hóa đờm.