Bác sĩ phòng khám Tai Mũi Họng thuộc khoa Khám bệnh 2 Bệnh viện Bưu điện vừa lấy ra từ mũi bệnh nhi 3 tuổi (ở Hưng Yên) một sợi dây chun nhỏ đã bị mủ bám dầy, gây viêm mũi xoang nghiêm trọng.
Mẹ của bệnh nhi cho biết, 2 tháng trước đã phát hiện con mình thường xuyên bị chảy nước mũi đặc, có mùi hôi khó chịu. Gia đình đã cho con đi khám ở nhiều cơ sở y tế nhưng đều được chẩn đoán viêm mũi, viêm VA và được bác sĩ kê đơn điều trị nội khoa.
Việc đưa đồ vật vào mũi, tai hoặc miệng đặc biệt là dị vật nhỏ như hạt cườm, đồ chơi, pin nút, nam châm bị nhét hoặc vô tình rơi vào khoang mũi có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng: tắc mũi kéo dài, nhiễm trùng, thủng vách ngăn, thậm chí nguy cơ dị vật di chuyển lên họng hoặc đường thở.
Các chuyên gia tai-mũi-họng nhi cảnh báo: không nên chủ quan với dấu hiệu mũi trẻ chảy mủ một bên, có mùi hôi, nghẹt kéo dài — vì đó có thể là dấu hiệu của dị vật mũi bị bỏ quên.
Những dấu hiệu cảnh báo sớm trẻ mắc dị vật ở mũi phụ huynh không nên bỏ qua
Việc phát hiện dị vật mũi sớm là yếu tố then chốt — bởi nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi đã có biến chứng. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:
- Chảy nước mũi hoặc dịch mủ từ một bên mũi, có mùi hôi.
- Nghẹt mũi một bên kéo dài, trẻ thở bằng miệng nhiều.
- Có tiếng huýt hoặc tiếng rít khi hít thở mũi.
- Chảy máu mũi tái phát ở cùng một bên.
- Trẻ khó chịu, gãi mũi, hoặc có biểu hiện đau nhẹ vùng mũi.
- Dị vật không được xử lý có thể dẫn đến nhiễm xoang, viêm tai giữa, thủng vách ngăn hoặc bị rơi vào họng/ đường thở.
Theo các bác sĩ, nếu trẻ dưới 6 tuổi gặp các biểu hiện trên – đặc biệt khi phụ huynh nghi trẻ đã nhét vật vào mũi – nên đưa khám chuyên khoa TMH ngay, thay vì chờ đợi hay tự xử lý tại nhà.
Bác sĩ tai mũi họng soi mũi cho trẻ nhỏ để phát hiện dị vật bị mắc kẹt.
Vì sao dị vật mũi có thể nguy hiểm?
Mũi là cửa ngõ hô hấp – khoang nối liền họng và miệng. Khi một vật lạ nằm trong đó, sẽ xảy ra nhiều vấn đề:
Tắc nghẽn mũi: vật bị kẹt làm cản khí hoặc dịch tiết thoát ra — khiến trẻ phải thở bằng miệng lâu ngày, từ đó ảnh hưởng đến phát triển xương mặt và răng miệng.
Nhiễm trùng: vật lạ — đặc biệt là vật hữu cơ (như hạt, mẩu thức ăn) hoặc pin nam châm hoặc pin nút có thể gây bỏng hóa học, hoại tử mô nhanh chóng. Nhiễm trùng có thể lan tới xoang, tai giữa, thậm chí gây áp-xe vùng mặt.
Thủng vách ngăn/ mũi biến dạng: nếu vật ở lâu, mô mũi bị tổn thương, vách ngăn có thể bị thủng, gây biến dạng mũi và ảnh hưởng chức năng hô hấp.
Nguy cơ vào đường thở: trong trường hợp trẻ ho, hắt hơi mạnh hoặc vật bị xê dịch, dị vật có thể rơi vào họng, rồi vào phổi — gây suy hô hấp hoặc viêm phổi tái phát.
Biến chứng muộn: nếu dị vật bị bỏ quên lâu, có thể biến thành khối "rhinolith" (sỏi mũi) gây đau, chảy mủ, mùi hôi, và việc lấy ra sẽ phức tạp hơn rất nhiều.
Một nghiên cứu cho thấy mặc dù đa số dị vật mũi không dẫn tới hậu quả nặng nếu được xử lý sớm, tuy nhiên, khi là pin nút hoặc nam châm, thời gian xử lý càng kéo dài thì tổn thương mô mũi càng nghiêm trọng — có ca thủng vách ngăn chỉ sau 4 giờ.
Khi nào cần đưa trẻ đến khám gấp?
Các chuyên gia khuyên: đưa trẻ đến phòng cấp cứu hoặc chuyên khoa tai-mũi-họng ngay khi có:
- Nghi ngờ trẻ đã nhét pin nút vào mũi hoặc vật nam châm hai bên mũi.
- Trẻ xuất hiện khó thở, tím tái hoặc vật nghi bị rơi vào họng.
- Chảy máu mũi kéo dài > 3 phút hoặc chảy nhiều.
- Trẻ có mùi hôi mũi dữ dội, mủ chảy liên tục từ một bên.
- Trẻ đau hoặc sưng vùng mũi hoặc mặt.
- Trẻ thở khò khè, ho kéo dài, sốt không rõ nguyên nhân — cần kiểm tra có nguy cơ đường thở bị ảnh hưởng.
Cách phòng tránh trẻ nhét dị vật vào mũi
Dưới đây là những hướng dẫn thực tế để phụ huynh và người chăm sóc trẻ bảo vệ con mình:
- Giữ vật nhỏ xa tầm với trẻ: đặc biệt ở trẻ từ 1-5 tuổi là nhóm nguy cơ cao, tránh đồ chơi có pin, nam châm, chi tiết nhỏ.
- Theo dõi khi trẻ chơi: trẻ nhỏ hay tò mò, thường xuyên kiểm tra đồ chơi, môi trường nhà ở để phát hiện sớm.
- Dạy trẻ không đưa đồ vào mũi/miệng: hướng dẫn "tay ra khỏi mũi, mũi phải thông thoáng".
- Nếu nghi ngờ dị vật không tự xử lý tại nhà: đặc biệt không dùng bông tăm, nhíp, que để lấy có thể đẩy vật sâu hơn hoặc gây thương tổn.
- Giữ bình tĩnh và đưa trẻ khám: việc lấy vật an toàn cần người có chuyên môn, ánh sáng tốt và nếu cần gây mê nhẹ.
- Sau khi lấy dị vật – theo dõi sức khỏe mũi trẻ: nếu có chảy máu tái, mủ, hoặc thở mũi vẫn nghẹt, cần khám lại để tránh biến chứng.
Dị vật mũi không chỉ là "vật nhỏ vô hại" mà có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng ở trẻ em nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời tắc mũi mạn, nhiễm trùng, thủng vách ngăn, thậm chí nguy cơ vào đường thở đều có thể xảy ra. Nhận thức của phụ huynh và can thiệp chuyên khoa đúng lúc chính là "lá chắn" hiệu quả nhất bảo vệ trẻ khỏi biến chứng. Khi nghi ngờ đừng chần chừ, đưa trẻ đến chuyên khoa tai-mũi-họng để được kiểm tra và xử lý ngay.
