Con tôi 7 tuổi, hôm Tết vừa rồi cháu sốt cao li bì (nghi là sốt do virut), trong nhà chỉ còn vài viên thuốc paracetamol, uống hết thuốc mà cháu vẫn sốt cao, hiệu thuốc thì đóng cửa, nên tôi lấy viên aspirin cho cháu uống trong 3 ngày để hạ sốt. Sau đó tôi được biết không được dùng aspirin cho trẻ nhỏ nên rất lo. Vậy trẻ em dùng aspirin sẽ có những nguy cơ gì, thưa bác sĩ?
Ngô Văn Vỹ (Hòa Bình)
Khi trẻ bị sốt virut với bệnh cảnh sốt cao liên tục, li bì, nhiều trường hợp trẻ đã uống paracetamol với liều cao nhất có thể mà thân nhiệt chỉ hạ chút rồi lại sốt cao, nên nhiều người đã cho con dùng thêm thuốc giảm đau, hạ sốt aspirin. Tuy nhiên đây lại là loại thuốc dễ gây cho trẻ nhiều phiền toái, do thuốc gây ra các rối loạn nguy hiểm.
Những nguy cơ có thể gặp khi trẻ em dùng aspirin là:
Aspirin thúc đẩy hội chứng Reye: Đây là bệnh rất hiếm gặp, chủ yếu xảy ra ở trẻ từ 4-14 tuổi. Bệnh sẽ gây ra hiện tượng phù não, thoái hóa tế bào thần kinh não, suy gan... Những trẻ bị Reye thường có nồng độ aspirin hay dẫn chất có gốc salicylat trong máu khá cao và việc cho trẻ dùng aspirin khi bị sốt có thể là yếu tố dẫn đến bệnh.
Viêm loét dạ dày: Ở trẻ em, do niêm mạc dạ dày chưa trưởng thành, có sự phân tiết acid thấp. Trong khi đó, aspirin sẽ trực tiếp làm tăng acid dạ dày, gây cồn cào khó chịu, hủy hoại các tế bào biểu mô, dẫn đến loét và xuất huyết dạ dày.
Gây rối loạn cân bằng đông máu: Aspirin làm giảm tập kết tiểu cầu, chống đông máu. Với trẻ bình thường, dùng aspirin nhiều lần sẽ gây rối loạn cân bằng đông máu, chảy máu. Với trẻ em bị chảy máu, có ban xuất huyết dưới da hay mắc sốt xuất huyết thì dùng aspirin càng nguy hiểm. Đặc biệt với bệnh sốt xuất huyết, sẽ có xuất huyết đường tiêu hóa, không cầm được chảy máu, dẫn đến tụt huyết áp, trụy tim mạch, tử vong.
Nguy cơ tăng huyết áp và hại thận: Trẻ dùng aspirin sẽ gây tăng huyết áp. Mặt khác, aspirin thải trừ chủ yếu qua thận, mà ở trẻ em, do chức năng lọc của cầu thận và thải trừ thuốc qua ống thận kém, nên khi dùng aspirin, thuốc bị thải trừ chậm, dễ gây độc. Trẻ nhỏ dùng aspirin lặp lại nhiều lần càng dễ xảy ra các tai biến: rối loạn chức năng tiểu cầu thận, viêm thận mô kẽ, hoại tử nhú thận, suy thận cấp, tăng kali máu...
Gây dị ứng và bệnh hô hấp: Việc dùng aspirin có thể gây dị ứng cho bé (nổi mày đay, ban xuất huyết, nặng nhất là sốc phản vệ). Hơn nữa, aspirin ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp của trẻ, gây co thắt phế quản, làm nặng thêm bệnh hen...
Dùng aspirin có nhiều nguy cơ cho trẻ nhưng đây lại là loại thuốc trị bệnh tốt, nên trong một số trường hợp, bác sĩ vẫn phải chỉ định cho trẻ dùng aspirin. Tuy nhiên trẻ được theo dõi chặt chẽ trong quá trình dùng thuốc.
Bạn đã cho con dùng thuốc thì nên theo dõi xem con có những phản ứng gì khác lạ, nếu có, cần cho con đi khám để có hướng xử trí kịp thời.
DS. Khắc Minh