Thời kỳ thích cho đồ vào miệng: Trong quá trình phát triển của trẻ, khoang miệng là một cơ quan rất quan trọng. Trẻ cho đồ ăn vào miệng hoặc mút đồ vật để thỏa mãn tâm lý, đồng thời cũng dùng miệng để cảm nhận thế giới. Đây là lý do tại sao chúng ta thường thấy trẻ nhỏ hay cho đồ chơi vào miệng. Cắn đồ vật là cách trẻ khám phá thế giới một cách vô thức. Trẻ từ 2-8 tháng tuổi cảm thấy rất thích thú khi cho đồ vào miệng. Trẻ thông qua hành động cắn người khác và cắn đồ vật để khám phá thế giới bên ngoài, thu về cảm giác hài lòng. Đây là một nhu cầu tâm lý hết sức bình thường.
Thời kỳ mọc răng: Trẻ trong giai đoạn từ 4-10 tháng sẽ mọc chiếc răng sữa đầu tiên. Khi răng mọc, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu trong miệng, sẽ muốn cắn người khác và đồ vật vì chiếc răng mọc lên làm trẻ đau. Nếu cho trẻ ăn dặm quá muộn, trẻ không có cách nào hiểu được cảm giác nhai thì trẻ sẽ dùng cách cắn người khác để thử nghiệm cảm giác răng miệng.
Bày tỏ cảm xúc: Trẻ thường cảm thấy rất thích thú khi bú. Khi bé bú no, bé thường cắn mẹ. Đây là cách để bé bày tỏ cảm xúc với mẹ, nói rằng: “Cảm ơn mẹ đã cho con bú những giọt sữa thơm ngon như vậy.” Trẻ trong khoảng từ 1-2 tuổi chơi cùng mẹ, khi vui cũng có thể đột nhiên cắn mẹ, càng bảo bé buông ra, bé càng cắn chặt không chịu buông. Lúc này, ý nghĩ của bé là: “Con yêu mẹ nên không kìm được cắn một miếng thật mạnh”.
Ngôn ngữ nghèo nàn: Ngôn ngữ của trẻ từ 1-2 tuổi chưa đủ hoàn thiện. Trẻ thường không thể biểu đạt chính xác ý muốn của mình, thế nên trẻ thường dùng cách cắn để thu hút sự chú ý của bố mẹ và những người xung quanh hoặc chỉ là bày tỏ một loại cảm xúc. Vì vậy mục đích của trẻ là giao lưu và bày tỏ ý muốn.
Bắt chước, bộc lộ hoặc trút giận: Trẻ trên dưới 2 tuổi có tính tò mò rất cao, cũng có ý thức coi mình là trung tâm. Khi bé nhìn thấy bạn nhỏ khác cắn thì sẽ cảm thấy thích thú. Có những phụ huynh cũng thể hiện sự thân thiết và tình yêu thương bằng cách cắn nhẹ vào da bé. Thế nên bé cũng bắt chước đi cắn người khác. Có lúc, khi yêu cầu của bé không được đáp ứng hoặc tâm lý cảm thấy không vừa ý, bé cũng có thể trút giận bằng cách cắn người khác. Ngoài ra, nếu người chăm sóc coi nhẹ sự an toàn của trẻ, để trẻ chơi một mình sẽ dẫn đến việc bé cảm thấy sợ hãi những thứ mới, môi trường lạ lẫm, hành vi cắn người khác trở thành cách duy nhất để bảo vệ chính mình và chiến thắng nỗi sợ hãi. Vì vậy, nếu trẻ có hành động
cắn người khác, bố mẹ đừng ngăn cản, quở trách ngay lập tức mà nên chú ý quan sát tìm nguyên nhân trẻ thích cắn người khác để có cách uốn nắn trẻ hiệu quả.
Làm thế nào khi trẻ thích cắn?
Làm giảm sự khó chịu khi răng bé mọc
Với trẻ đang trong thời kỳ mọc răng, vì muốn thỏa mãn nhu cầu mài răng của trẻ, bạn có thể cho trẻ cắn những đồ vật an toàn. Chẳng hạn như đồ chơi cắn răng, ngậm nướu. Ngoài ra, bố mẹ cần kịp thời cho bé ăn dặm và thực phẩm bổ sung để trẻ có nhiều cơ hội nhai hơn.
Dạy trẻ cách dùng ngôn ngữ biểu đạt ý muốn
Giáo sư Vương Ngọc Vĩ, chủ nhiệm khoa Nhi, bệnh viện Tề Lỗ thuộc đại học Sơn Đông, Trung Quốc khuyên các bậc phụ huynh, cần phải sớm dạy trẻ dùng ngôn ngữ để biểu đạt nhu cầu của mình. Nếu bạn bị trẻ cắn thì phải vờ như không có chuyện gì, từ đó làm thưa dần hành động cắn người của trẻ. Bạn phải nói cho trẻ biết một cách chính xác rằng, cắn người khác là một hành động sai, cắn người khác sẽ làm người khác bị thương, bị đau, không nên bắt chước. Khi thấy trẻ muốn cắn người khác, bạn có thể dùng những đồ vật bé thích khác để làm thay đổi sự chú ý của trẻ hoặc dạy trẻ dùng những cách biểu lộ cảm xúc khác thay cho hành động không tốt này. Các mẹ cần cố gắng kìm chế cảm xúc, ôm lấy trẻ, thơm trẻ, dạy trẻ cách dùng ngôn ngữ và cử chỉ ôm để bày tỏ tình cảm.
Đừng để trẻ quá phấn khích
Có nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ ngủ đủ giấc sẽ bình tĩnh. Khi tâm lý trẻ bất ổn sẽ dẫn đến hành vi cực đoan là cắn người khác. Ngoài ra, các bậc phụ huynh còn nên chú ý duy trì không khí hòa hợp trong gia đình, tăng cường các hoạt động vui chơi thường ngày để trẻ chơi những trò chơi nhẹ nhàng, đừng áp chế hành vi của trẻ một cách quá đáng. Như vậy không những có thể hạn chế một cách hiệu quả hành vi cắn người khác của trẻ mà còn luôn cảm thấy vui vẻ.
Bố mẹ dành nhiều thời gian chơi với trẻ hơn
Có trẻ vì muốn thu hút sự chú ý của bố mẹ nên mới cắn người khác. Bố mẹ nên dành nhiều thời gian ở bên trẻ, chơi với trẻ. Bố mẹ cần chú ý: quan hệ bố con không phải là quan hệ thời gian mà là quan hệ chất lượng. Chất lượng tình cảm chính là nhân tố quan trọng nhất sự phát triển tình cha con của trẻ. Khuyến nghị phụ huynh, tốt nhất mỗi người nên dành thời gian cố định thuộc về bố con để cả gia đình cùng chơi trò chơi, tạm thời gác công việc và việc nhà lại. Đây là lựa chọn tốt nhất để nuôi dưỡng tình cảm với trẻ.
Hồng Ánh (Theo jiankang.cntv.cn)
