Người phụ nữ sinh nở như sự khai hoa nở nhụy. Điều này nói lên việc sinh con bằng cách thông thường qua đường âm đạo là quá trình sinh lý bình thường của người phụ nữ. Tuy nhiên ngày nay, nhiều trường hợp tự lựa chọn phương pháp sinh mổ với mong muốn con sinh ra vào giờ đẹp, ngày đẹp sẽ thông minh hơn, người mẹ lại không phải trải qua quá trình chuyển dạ đau đớn. Khoa học đã chứng minh, trẻ sinh mổ có nhiều điểm về sức khỏe không tốt bằng trẻ sinh thường.
Hệ miễn dịch ở trẻ sinh tự nhiên phát triển tốt hơn trẻ sinh mổ.
Trước đây phần lớn trẻ được đẻ thường, chiếm khoảng 90%. Tuy nhiên, ngày càng nhiều người muốn sinh mổ. Về mặt y học, việc mổ đẻ cho những trường hợp thai không thuận cho việc sinh thường là cần thiết như: thai nằm không đúng ngôi trong bụng mẹ ngôi ngang, nhau thai nằm chắn đường ra của bé (nhau tiền đạo), tỷ lệ giữa em bé và vùng xương chậu của mẹ không cân xứng (em bé to, vùng xương chậu của mẹ hẹp), cạn ối... Việc tiên lượng thai phụ có thể sinh thường hay phải sinh mổ ở ngay tuần thứ 36 -37 của thai kỳ. Cũng có trường hợp được tiên lượng đẻ thường nhưng trong quá trình lâm bồn phát sinh một số vấn đề như cổ tử cung không mở đủ rộng hoặc tim thai có dấu hiệu xấu đi... thì lúc đó bác sĩ sẽ chỉ định mổ. Thời gian từ lúc gây tê đến khi lấy thai chỉ kéo dài 3 phút, vì thế sản phụ không nên lo lắng là việc mổ chậm có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Việc sinh thường hay sinh mổ là do bác sĩ quyết định vì sự an toàn cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, nhiều trường hợp tự ý xin mổ đẻ vì lý do này nọ trong đó có cả suy nghĩ, em bé sinh mổ sẽ thông minh hơn thì đó là những suy nghĩ chưa có sự hiểu biết. Có một sự khác biệt nhất định trong hệ miễn dịch và hệ tiêu hoá của trẻ sinh mổ và trẻ sinh thường mà những thiệt thòi lại thuộc về những trẻ được sinh bằng đường phẫu thuật.
Trẻ sinh mổ có hệ miễn dịch non yếu
Tuyệt vời nhất là trẻ được sinh thường, bởi cái gì thuận với tự nhiên cũng tốt hơn. Khi ra đời bằng phương pháp sinh thường, bé sẽ biết lựa chiều phù hợp với khung xương của mẹ, biết chồng các xương của mình lại để có thể ra một cách dễ dàng nhất. Bé sinh thường buộc phải ép ngực và lúc đó nước trong phổi sẽ ra hết. Khi bé khóc, phổi sẽ nở ra. Ở trẻ sinh mổ, việc không qua đường sinh tự nhiên của mẹ khiến phổi của trẻ không được lực co thắt mạnh của cổ tử cung ép chặt để vắt sạch nước ối trong phổi, nên nhiều bé còn tồn dịch phổi, dễ bị khò khè hoặc mắc các bệnh về hô hấp sau này. Hệ hô hấp của những bé sinh thường bao giờ cũng tốt hơn sinh mổ.
Ở trẻ sinh thường, trẻ được tiếp xúc với vi khuẩn có lợi trong môi trường âm đạo của mẹ. Vì thế, tự cơ thể của bé có thể sản xuất hệ miễn dịch. Đây là bước quan trọng đầu tiên để phát triển hệ miễn dịch của trẻ. Ở trẻ sinh mổ, bé không tiếp nhận được vi khuẩn có lợi từ âm đạo của mẹ dẫn đến vi khuẩn có lợi chậm khu trú trong đường ruột nên sự phát triển của hệ miễn dịch bị chậm trễ. Hơn nữa, với sản phụ sinh thường, trong quá trình chuyển dạ sẽ sản sinh ra nhiều hormon giúp trẻ đề kháng tốt hơn. Nên trẻ sinh thường chỉ mất khoảng 10 ngày để hệ miễn dịch hoạt động tốt. Với trẻ sinh mổ, việc hoàn thiện hệ miễn dịch có thể kéo dài đến 6 tháng. Vì thế, trẻ sinh thường ít ốm vặt và nuôi cũng dễ hơn trẻ sinh mổ. Hệ miễn dịch phát triển chậm trễ khiến trẻ sinh mổ dễ mắc bệnh hơn trẻ sinh thường, đặc biệt là hen suyễn, bệnh về hô hấp, bệnh về đường tiêu hóa và dị ứng (chàm sữa). Có tới 15% trẻ sinh mổ có nguy cơ dị ứng, dù không có yếu tố di truyền, cả bố và mẹ đều chưa từng bị dị ứng.
Trẻ sinh thường thu nạp vi khuẩn có lợi cho đường ruột
Trẻ sinh thường được thừa hưởng ở mẹ những vi khuẩn có lợi, từ đó hình thành vi khuẩn có ích trong đường ruột giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh về dị ứng thức ăn, giảm tỉ suất mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột nhờ tạo nên môi trường sinh lý chống lại vi khuẩn gây bệnh. Mặt khác, vi khuẩn đường ruột còn tham gia tổng hợp vitamin K, B rất tốt cho sức khỏe của trẻ.
Bên cạnh sự non yếu của hệ miễn dịch, trẻ sinh mổ còn có hệ tiêu hoá không tốt như những bé sinh thường. Trẻ sinh mổ do khả năng sinh ra vi khuẩn chí đường ruột chậm chạp nên cũng dễ gặp những vấn đề về tiêu hóa như: nôn trớ, ợ hơi, táo bón, trướng bụng, tiêu chảy... Đặc biệt, với hệ tiêu hoá còn non nớt dẫn đến việc hấp thu dưỡng chất bị hạn chế, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Ngoài ra, khoa học cũng cho thấy rằng, 2/3 hệ miễn dịch của trẻ nằm trong đường tiêu hóa. Vì thế, sự cân bằng của hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ miễn dịch. Các loại vi khuẩn có lợi nằm trong đường tiêu hóa còn có thể hỗ trợ cơ thể trẻ sản xuất các chất kháng thể chống lại bệnh tật.
Lời khuyên của thầy thuốc
Tỷ lệ sinh mổ có xu hướng ngày càng gia tăng tại nước ta. Bên cạnh những trường hợp liên quan tới nguyên nhân y khoa còn có nhiều trường hợp sinh mổ theo yêu cầu. Tuy nhiên, phương pháp sinh mổ chỉ thực sự cần thiết nếu mẹ hoặc thai có một số vấn đề bất thường trước và trong thời gian chuyển dạ. Sinh nở là thiên chức bình thường của người phụ nữ mà chị em nào cũng được trải qua. Đau đớn rồi cũng qua nhanh. Lời khuyên dành cho các sản phụ sắp vượt cạn là hãy chuẩn bị sức khỏe cho một cuộc sinh nở diễn ra bình thường theo lẽ tự nhiên. Sức khỏe của em bé sinh thường sẽ có những xuất phát tốt hơn bé sinh mổ.
BS. Thu Hạnh
Ảnh: T.Anh
