Trẻ em cũng bị tăng huyết áp
Các nghiên cứu cho biết: trẻ em cũng bị tăng huyết áp (THA) nhưng nhiều trường hợp không được phát hiện. Khác với việc xác định THA ở người lớn, không có một định nghĩa cụ thể nào về mức huyết áp bình thường ở trẻ em dựa trên việc chỉ đọc huyết áp tâm thu trên huyết áp tâm trương. Ở trẻ em, những chỉ số huyết áp được coi là bình thường phụ thuộc vào tuổi, giới tính và chiều cao của trẻ. Dĩ nhiên, các bác sĩ nhi khoa sẽ cần đầy đủ thông tin về tiền sử sức khỏe của trẻ bao gồm chế độ ăn, mức độ hoạt động thể chất, các hoạt động ở gia đình, ở trường và những tác nhân có thể gây căng thẳng cho trẻ. Việc làm các xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và siêu âm thận có thể cần thiết để giúp xác định nguyên nhân của THA ở những bệnh nhi. Ở trẻ em, một vấn đề quan trọng trong chẩn đoán THA là đo huyết áp chính xác. Huyết áp ở trẻ em phụ thuộc rất nhiều vào dụng cụ và cách đo huyết áp, nên dụng cụ đo phải thích hợp theo từng lứa tuổi và cách đo huyết áp phải được thực hiện đúng.
Biểu hiện tăng huyết áp ở trẻ em
Giống như ở người lớn, tình trạng THAở trẻ, ban đầu thường không có bất kì triệu chứng gì. Cho nên việc đi kiểm tra sức khỏe định kì cho trẻ rất quan trọng để được theo dõi huyết áp ít nhất 1 năm/lần kể từ khi trẻ được 3 tuổi. Tuy nhiên các bác sĩ cũng lưu ý rằng: trẻ em bị THA nghiêm trọng có thể có các triệu chứng như đau đầu, giảm thị lực, nhìn đôi, đau ngực, đau bụng và các vấn đề về hô hấp.
Rèn luyện thể lực tránh béo phì là cách phòng tránh tăng HA ở trẻ em.
Chẩn đoán trẻ em bị THA là công việc rất phức tạp, phải do các bác sĩ đo bằng các thiết bị dành riêng cho từng lứa tuổi và kết quả cũng tùy thuộc tuổi, chiều cao, giới tính của từng trẻ.
Vì sao trẻ em bị tăng huyết áp?
Nguyên nhân gây ra THA ở trẻ có nhiều từ những nguyên nhân gây THA cấp tính như các vấn đề liên quan đến thận, mạch máu, thuốc và thức ăn đến các nguyên nhân gây THA kéo dài hoặc mạn tính như hẹp eo động mạch chủ, suy thận mạn, bệnh lý chủ mô thận, bệnh lý mạch máu thận, u thận... Những yếu tố nguy cơ dẫn đến THA nguyên phát ở trẻ em gồm THA bẩm sinh do di truyền hoặc do tiền sử gia đình, bị thừa cân, béo phì, tiểu đường typ 2 và tăng cholesterol hoặc triglyceride.Việc tìm kiếm nguyên nhân là một vấn đề rất quan trọng trong chẩn đoán THA ở trẻ em.
Các bậc cha mẹ nên nhớ những trường hợp cần theo dõi huyết áp ở trẻ em gồm: Trẻ có tiền sử sinh non, rất nhẹ cân, hoặc biến chứng trong thời kỳ sơ sinh cần được hồi sức tích cực; Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh đã phẫu thuật hoặc chưa phẫu thuật; Nhiễm khuẩn tiểu tái phát, tiểu máu hoặc tiểu đạm tái phát; Bệnh thận hoặc các dị dạng đường niệu; Có tiền sử gia đình bị bệnh thận bẩm sinh; Trẻ ghép tạng đặc (gan, thận…); bệnh ác tính hoặc được ghép tủy; Trẻ dùng các loại thuốc có nguy cơ làm tăng HA; trẻ mắc các bệnh hệ thống khác có liên quan đến tăng HA (như đa u sợi thần kinh); có bằng chứng tăng áp lực nội sọ.
Những biến chứng khi trẻ bị tăng huyết áp
Nhiều nghiên cứu cho biết: trẻ em và trẻ vị thành niên bị THA có thể vẫn tiếp tục bị THA khi trưởng thành nếu không được điều trị. Những biến chứng tim mạch liên quan đến THA trẻ em bao gồm: Phì đại tim (phì đại thất trái) có thể tiến triển thành suy tim, tổn thương mạch máu, tổn thương võng mạc mắt, biến chứng thần kinh. Trường hợp trẻ em vẫn bị THA dai dẳng không được điều trị can thiệp thích hợp, ở tuổi trưởng thành có thể gia tăng nguy cơ mắc các bệnh như đột quỵ, cơn đau tim, suy tim và bệnh thận.
Thay đổi lối sống để điều trị
Muốn điều trị THA ở trẻ em hiệu quả thì việc đầu tiên cần làm là thay đổi lối sống của trẻ. Nếu trẻ bị THA do béo phì, bác sĩ nhi khoa sẽ giúp cha mẹ xây dựng một kế hoạch giảm cân cho trẻ. Việc hạn chế muối trong chế độ ăn của trẻ sẽ là một phần quan trọng trong điều trị, bằng cách hạn chế sử dụng muối ăn và thận trọng khi mua các thực phẩm chế biến sẵn. Việc huấn luyện cho trẻ tập thể dục cũng quan trọng để làm giảm huyết áp. Khuyến cáo của giới y khoa là nên cho trẻ hoạt động thể chất 60 phút một ngày. Thuốc hạ huyết áp chỉ cho trẻ sử dụng khi mà việc thay đổi lối sống không có hiệu quả hoặc nếu trẻ bị tiểu đường hay bệnh thận.
