Vắc-xin bảo vệ cộng đồng
Theo PGS.TS. Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TW, vắc-xin có hiệu quả phòng bệnh trực tiếp cho từng cá nhân, nhưng chỉ khi được triển khai trên diện rộng, vắc-xin mới có tác dụng gián tiếp tạo ra hàng rào bảo vệ cho cả cộng đồng và phát huy hết hiệu quả: trong cộng đồng đạt tỷ lệ tiêm chủng cao trên 90 - 95%, cho dù mầm bệnh xâm nhập nhưng do có ít đối tượng bị nhiễm, nên bệnh không thể lan rộng.
Trong khi đó, dù tỷ lệ tiêm chủng trên cả nước đạt trên 95% nhưng hằng năm vẫn còn hàng chục ngàn trẻ chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chưa đầy đủ, đó là các trẻ sống trong vùng khó khăn chưa thuận lợi tiếp cận dịch vụ tiêm chủng, nhưng nhiều trẻ chưa được tiêm do cha mẹ có quan điểm chống vắc-xin, thuận theo tự nhiên, khiến các trẻ mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: sởi, ho gà và có nguy cơ bùng phát thành dịch lớn.
Hiện vẫn có tình trạng trì hoãn và không tiêm chủng, ngần ngại đi tiêm chủng ngay cả khi con khỏe mạnh. Đây là nguyên nhân chính khiến trẻ không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng chậm lịch. “Đặc biệt có cha mẹ từ chối tiêm chủng với quan điểm “Thuận với tự nhiên” là thiếu trách nhiệm với con mình và đi ngược lại với quyền lợi chung của cả cộng đồng, là quan niệm phiến diện, sai lầm”, GS. Đặng Đức Anh, Trưởng ban điều hành Dự án Tiêm chủng mở rộng Quốc gia nhìn nhận.
GS. Đức Anh cho biết vắc-xin là một trong những sản phẩm có độ an toàn cao nhất qua quá trình nghiên cứu hàng chục năm, thử nghiệm lâm sàng và kiểm định chất lượng và tính an toàn nghiêm ngặt trước được cấp phép lưu hành. Tất cả các lô vắc-xin đều được kiểm định trước khi đưa vào sử dụng.
Khám, tư vấn cho trẻ trước và sau tiêm chủng. Ảnh: TM
Hàng rào bảo vệ cộng đồng
“Nếu ngừng tiêm chủng hoặc tỷ lệ tiêm chủng thấp, các thành quả khống chế, loại trừ các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong hàng chục năm qua ở nước ta sẽ bị phá vỡ và đặt tình hình nước ta quay trở lại khoảng thời gian hàng chục năm trước đây: virut bại liệt xâm nhập nước ta và lưu hành, gây dịch với hàng chục ngàn ca mắc, hàng ngàn ca di chứng tàn tật vĩnh viễn và tử vong mỗi năm; bệnh uốn ván sơ sinh gần như không còn xuất hiện sẽ quay trở lại với tỷ lệ tử vong chiếm trên 50%”, PGS. Dương Thị Hồng lo ngại.
PGS.TS. Dương Thị Hồng cũng cho biết, để đảm bảo các trẻ được bảo vệ trước các dịch bệnh nguy hiểm bằng tiêm chủng đầy đủ, dự kiến trong năm 2020, với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới, ngành y tế sẽ phối hợp với ngành giáo dục triển khai thí điểm thực hiện quy định: các trẻ đi học mẫu giáo cần có chứng nhận tiêm chủng đầy đủ. Đồng thời xây dựng kế hoạch để các trạm y tế xã thực hiện tổ chức tiêm bổ sung cho các trẻ chưa chưa tiêm chủng đầy đủ trong các buổi tiêm chủng thường xuyên.