Trẻ chậm tăng trưởng chiều cao vẫn có thể tăng thêm nếu được can thiệp kịp thời

Các chuyên gia cho hay, chậm tăng trưởng chiều cao có thể hiểu là tình trạng xảy ra khi tốc độ phát triển của trẻ không đạt được các mốc về chiều cao bình thường đối với từng độ tuổi. Thông thường, trẻ có tầm vóc thấp được định nghĩa là trẻ có chiều cao dưới -2SD so với trẻ cùng tuổi, giới tính, chủng tộc.

Tại Việt Nam, có một thực tế là trẻ thường chỉ được cha mẹ phát hiện chậm tăng trưởng chiều cao khi đến tuổi đi học, tức khi có điều kiện so sánh chiều cao với các bạn đồng trang lứa. Đôi khi, tình trạng chậm cao của trẻ cũng có thể được phát hiện tình cờ khi trẻ đi khám một bệnh lý khác.

Nếu một trẻ trông thấp bé hơn so với những đứa trẻ khác đồng trang lứa thì khả năng cao chúng đang gặp phải một vấn đề về tăng trưởng. Hoặc ngay cả những trẻ có chiều cao ở mức bình thường cũng có thể được chẩn đoán là chậm tăng trưởng nếu tốc độ phát triển của trẻ có dấu hiệu chậm lại rõ rệt.

Tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, từ 1/6 - 23/6/2024, Khoa Nội tiết tổ chức chương trình "Tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em" miễn phí.

Chương trình nhằm mục đích phát hiện kịp thời những trẻ em gặp vấn đề chậm tăng trưởng chiều cao. Đồng thời, chương trình sẽ cung cấp kiến thức và hướng dẫn cho phụ huynh cách chăm sóc, theo dõi quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Theo đó, tất cả các trẻ em chưa dậy thì ở khu vực TPHCM và các tỉnh lân cận đều có thể đăng ký để được sắp xếp tầm soát theo lịch phù hợp trong thời gian diễn ra chương trình.

Theo BSCKII Võ Đức Chiến - Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao miễn phí cho trẻ là chương trình mang dấu ấn của bệnh viện Nguyễn Tri Phương. Qua chương trình mà nhiều bậc phụ huynh quan tâm hơn đến sự phát triển chiều cao của con, đặc biệt biết đến nguyên nhân chậm cao do thiếu hormone tăng trưởng chứ không đơn thuần chỉ là vấn đề dinh dưỡng hay yếu tố di truyền.

"Tuy tỷ lệ trẻ chậm cao do thiếu hormone tăng trưởng trong cộng đồng là rất thấp nhưng nhờ chương trình mà nhiều trẻ trong diện nghi ngờ được phụ huynh cho đi tầm soát sớm và số lượng đáng kể trẻ đã được phát hiện chậm cao do thiếu hormone tăng trưởng mỗi năm thông qua chương trình. 

Do đó, bệnh viện vẫn duy trì chương trình thường niên vào mỗi dịp hè để tiện cho trẻ và phụ huynh sắp xếp thời gian phù hợp"- BSCK II Võ Đức Chiến nói.

Các chuyên gia cho biết, các yếu tố ảnh hưởng chiều cao thường được phân thành các nhóm lớn gồm: di truyền, các yếu tố môi trường, dinh dưỡng, bệnh lý mạn tính và các nguyên nhân liên quan bệnh lý nội tiết.

Riêng trường hợp chậm tăng trưởng do thiếu GH (nằm trong nhóm các nguyên nhân liên quan bệnh lý nội tiết), theo thống kê, trên thế giới, ước tính chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1/3000 - 1/4.000 nhưng đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chậm tăng trưởng ở trẻ em và rất khó nhận biết. Nếu không được điều trị, trẻ thiếu GH có chiều cao trung bình chỉ từ 135 - 145 cm, thấp hơn so với chiều cao tối đa có thể đạt được.

GH là một hormone được sản xuất bởi tuyến yên (pituitary gland) trong não và có tác dụng giúp trẻ phát triển. GH đóng vai trò quan trọng lên sự phát triển của hệ cơ xương, có ảnh hưởng đến chiều cao của mỗi người; đồng thời GH còn tác động lên chức năng chuyển hóa của cơ thể bao gồm sự phân bố mỡ, chuyển hóa lipid, sự tổng hợp prorein, cacbohydrate, sức cơ và hệ tim mạch.

Thiếu GH là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể gặp vấn đề về sản xuất và phóng thích GH không đủ...