Thế nào là trẻ chậm phát triển chiều cao?
Để biết được trẻ có phát triển chiều cao bình thường hay không, cha mẹ có thể dựa vào tiêu chuẩn dưới đây:
Tiêu chuẩn chiều cao theo độ tuổi
- Trẻ sơ sinh: Chiều cao từ 48 đến 52 cm, trung bình là 50 cm.
- Trẻ từ 0 đến 11 tháng tuổi: Tăng khoảng 20 đến 25 cm trong năm đầu đời.
- Trẻ từ 1 đến 4 tuổi: Chiều cao tăng trung bình 10 cm mỗi năm.
- Trẻ từ 4 đến 11 tuổi: Chiều cao tăng trung bình từ 5 đến 7 cm mỗi năm.
- Trẻ trong độ tuổi dậy thì: Có sự tăng trưởng vượt bậc. Bé gái tăng khoảng 6 - 10 cm mỗi năm, bé trai tăng khoảng 6.5 - 11 cm mỗi năm.
Nếu trẻ không đạt được các mức tăng trưởng chiều cao nêu trên theo độ tuổi, có thể được xác định là chậm phát triển chiều cao.
Trẻ chậm phát triển chiều cao cần làm gì?
Chậm tăng trưởng chiều cao có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Việc tầm soát, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ở "giai đoạn vàng" sẽ giúp cải thiện hiệu quả chiều cao cho trẻ.
Ngoài việc thăm khám dinh dưỡng để được tư vấn chuyên sâu, cha mẹ cũng cần quan tâm đến các thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày, bởi những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất của con.
Trẻ chậm phát triển chiều cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Các biện pháp giúp cải thiện chiều cao cho trẻ
1. Chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng
Một chế độ ăn đa dạng và cân đối là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển chiều cao tối ưu. Cha mẹ nên xây dựng khẩu phần ăn giàu:
- Protein
- Canxi
- Vitamin D
- Kẽm
- Phốt pho.
Những thực phẩm nên được bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày gồm: sữa và các chế phẩm từ sữa, cá, thịt gia cầm, các loại đậu, trứng, rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Ngoài ra cần đảm bảo trẻ ăn đủ bữa, không bỏ bữa sáng và có thể bổ sung thêm các bữa phụ lành mạnh.
Chiều cao có liên quan trực tiếp đến sự phát triển của hệ xương, kéo theo nhu cầu canxi tăng cao – đặc biệt trong hai giai đoạn quan trọng là từ 0 – 3 tuổi và giai đoạn dậy thì.
Việc cung cấp đủ vitamin D cũng rất cần thiết, bởi thiếu hụt canxi sẽ gây giảm hấp thu canxi, làm tăng hormone tuyến cận giáp trong máu, từ đó dẫn đến loãng xương, còi xương hoặc xương phát triển chậm về chiều dài.
2. Thiết lập thói quen sinh hoạt khoa học
Cơ thể trẻ chỉ phát triển chiều cao tốt nhất khi được nghỉ ngơi đầy đủ. Đặc biệt xương chỉ thực sự dài ra khi trẻ đang ngủ sâu. Do đó việc xây dựng thói quen ngủ đúng giờ, đủ giấc, đặc biệt ở độ tuổi từ 2 đến 4 tuổi là rất quan trọng.
Thời gian ngủ lý tưởng cho trẻ là từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng, bảo đảm ít nhất 8 tiếng mỗi ngày. Ngủ đúng giờ giúp cơ thể sản sinh hormone tăng trưởng GH, kích thích quá trình phát triển chiều cao.
3. Tăng cường vận động thể chất
Vận động thể chất giúp các cơ và khớp xương được kéo giãn, đồng thời kích thích tuyến yên sản sinh nhiều hormone GH - yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng chiều cao.
Trẻ nên tham gia các câu lạc bộ thể thao, trung tâm hướng dẫn hoặc đơn giản là các hoạt động vận động ngoài trời. Điều này không chỉ tốt cho xương mà còn giúp cơ thể tổng hợp thêm vitamin D qua ánh nắng mặt trời.
4. Hạn chế tiếp xúc với thiết bị điện tử
Thói quen sử dụng thiết bị công nghệ điện tử như điện thoại, ti vi hay trò chơi điện tử quá mức không chỉ ảnh hưởng đến thị lực mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ xương. Những tư thế sai lệch (cúi gằm, gập cổ…) có thể gây cong vẹo cột sống, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao.
Cha mẹ nên giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử ở trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ, để giúp khung xương phát triển ổn định hơn.
Tóm lại: Với sự phát triển của y học hiện đại, phần lớn các trường hợp chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ đều có thể cải thiện nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng nguyên nhân.
Cha mẹ nên thường xuyên theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ và đưa trẻ đi khám tại các cơ sở chuyên khoa khi có dấu hiệu bất thường, nhằm được tư vấn và can thiệp kịp thời.
