Hai thuốc glycerin và glyceryl trinitrate là hai thuốc có công dụng hoàn toàn khác nhau nhưng tên thuốc gần giống nhau (chỉ khác là thuốc glyceryl có chữ “y” và có thêm cụm “trinitrate”), và người dùng dễ bị nhầm lẫn. Và, sự dùng nhầm thuốc này sẽ dẫn tới nguy hiểm…
Tác dụng của thuốc
Glycerin (còn gọi là glycerol) là loại thuốc nhuận tràng thẩm thấu, có các đặc tính hút ẩm và làm trơn. Khi uống, glycerol làm tăng tính thẩm thấu huyết tương, làm cho nước thẩm thấu từ các khoang ngoài mạch máu đi vào huyết tương dùng trong điều trị táo bón. Thuốc còn có tác dụng kích thích đại tràng tại chỗ, gây trơn và làm mềm phân. Đối với trẻ sơ sinh dùng nhuận tràng để thúc đẩy bài tiết bilirubin bằng cách làm giảm tuần hoàn ruột - gan, giảm thời gian vận chuyển ở đường tiêu hóa và kích thích tống phân xu. Đối với glycerin là thuốc nhuận tràng nên cần phải được dùng thận trọng đối với người bị bệnh tim, thận hay gan vì thuốc làm tăng gánh tuần hoàn gây phù phổi cấp.
Còn glyceryl trinitrate lại là thuốc giãn mạch được dùng để phòng và điều trị cơn đau thắt ngực; phối hợp với các thuốc khác để điều trị suy tim sung huyết. Tác dụng của thuốc là tác động chủ yếu trên hệ tĩnh mạch, với liều cao làm giãn mạch và làm giảm huyết áp nhất là huyết áp tâm thu, tuy không nhiều nhưng có thể gây phản xạ giao cảm làm mạch hơi nhanh và tăng sức co bóp cơ tim. Các nitrat còn có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu.
Một số lưu ý khi dùng
Khi dùng thuốc nhuận tràng glycerin, các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra bao gồm buồn nôn, nôn, đau đầu, lú lẫn và mất định hướng. Trường hợp nặng có thể gây mất nước trầm trọng, loạn nhịp tim, hôn mê nguy hiểm đến tính mạng. Khi sử dụng tại chỗ hay ở trực tràng, thuốc có thể gây kích ứng. Để chữa táo bón qua đường trực tràng, mỗi lần dùng 1 liều đơn và không nên dùng thường xuyên, chỉ dùng khi cần thiết và thường không nên dùng quá 1 tuần. Thuốc nhuận tràng dùng trong thời gian dài phải có sự theo dõi của bác sĩ.
Đối với thuốc giãn mạch glyceryl trinitrate, các tác dụng phụ thường gặp gây giãn mạch ngoại vi làm da bừng đỏ nhất là ở ngực và mặt; giãn các mạch trong mắt dễ gây tăng tiết dịch và làm tăng nhãn áp; giãn các mạch trong não có thể gây tăng áp lực nội sọ và làm đau đầu. Hạ huyết áp thế đứng, choáng váng, chóng mặt hay xảy ra khi dùng thuốc cho những người bệnh có huyết áp đã thấp, người cao tuổi. Có một số trường hợp gặp triệu chứng nổi ban, viêm da tróc vảy, rối loạn tiêu hóa…
Để tránh nhầm lẫn giữa hai loại thuốc này người bệnh không được tự ý mách bảo nhau dùng thuốc, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, đặc biệt là tên thuốc, công dụng và cách dùng… của thuốc.
Dược sĩ Hoàng Thu
