Hiện nay, do sự phát triển quá nóng của dân số với số lượng người nhập cư ồ ạt khiến cho tình trạng đất ở ven ngoại ô TP. Hồ Chí Minh đang trở nên ngày một chật chội vô cùng. Vì thế mà ở một số nơi, những căn nhà tạm bợ được cất bên cạnh những ngôi mộ đã hoang phế hoặc ngược lại, do chuyện mua đất để an táng người thân là khá khó khăn, do giá cả cao khiến nhiều người đành an táng người thân đã quá cố của mình ở gần khu đất nơi mình sinh sống khiến cuộc sống nơi đây vô cùng lộn xộn kéo theo nhiều hệ lụy về môi trường, cảnh quan đô thị bị đảo lộn gây búc xúc cho nhiều người hộ dân khác.
Tình trạng này diễn ra phổ biến nhất ở quanh khu vực Nghĩa trang Bình Hưng Hòa (quận Tân Phú) với rất nhiều những nghĩa trang nhỏ nằm giữa khu dân cư khiến nhiều người rất sợ hãi. Quanh các đường như Gò Dầu, Tân Kỳ, Tân Quý, Tân Hương, Lê Liễu, Bình Long..., theo khảo sát của chúng tôi, có khoảng vài chục nghĩa trang tự phát như thế mà nguyên nhân sâu xa chính là việc khu Bình Hưng Hòa này đã được chọn làm nghĩa trang của thành phố từ thời Pháp thuộc. Tuy nhiên, cách đây mấy chục năm, khu vực này còn hoang vu, xa trung tâm nên việc đó không gây ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường sống. Thế nhưng ngày nay, chính quyền thành phố đã có quyết định dừng việc an táng người quá cố ở quanh khu vực này, di chuyển dần những ngôi mộ trước kia ra các nghĩa trang ở xa trung tâm hơn như khu vực Đa Phước (Bình Chánh), Long Bình (Thủ Đức)... Mặc dù vậy, nhiều người dân theo thói quen vẫn muốn an táng người thân của mình ở đây. Vì thế, họ tìm mua đất của những cò đất nghĩa trang rồi lén lút an táng, chính quyền địa phương không quản lý xuể. Khi sự việc đã xong xuôi cũng rất khó khăn trong việc xử lý vì đây là vấn đề tâm linh, thành kính nên không thể di dời được. Dần dần, hàng ngàn ngôi mộ vẫn cứ mọc lên giữa những con đường bê-tông, nhà cao tầng, chung cư ở khu vực này gây nên tình trạng lộn xộn rất khó chịu.
Không chỉ có vậy, nhiều khu mộ, nghĩa trang ở quận Tân Phú này còn nằm cạnh các... quán ăn sáng, quán nhậu bình dân vỉa hè dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Ngay như đường Gò Dầu (phường Tân Quý), một đường khá lớn ở đây cũng có mấy quán ăn như thế mà nhiều người, sau khi ngồi vào bàn mới biết ngay dưới chân mình là những... nấm mồ đã vô cùng hoảng hồn mà không biết phải làm sao. Hay như ở phía xa vùng ngoại thành phía huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Thủ Đức..., việc chôn cất người chết cũng diễn ra vô cùng phức tạp, không theo bất cứ một quy hoạch, quy định nào của pháp luật. Nghĩa là chúng tôi có thể dễ dàng bắt gặp những nấm mộ nằm ngay trong khuôn viên nhà dân, gần các công trình công cộng như trường học, trạm y tế hay thậm chí có một vài địa điểm chôn cất người quá cố còn nằm ngay cạnh... ủy ban nhân dân xã. Đó chính là xã Tân Xuân (Hóc Môn) khi quanh ủy ban, ngay mặt đường Lê Thị Hà, chúng tôi thấy có mấy cái nghĩa trang tự phát mọc lên nhưng chính quyền vẫn không sao dẹp được.
Ngoài ra, phải kể đến chuyện dựng nhà tạm, lều tạm hay một số người nghèo lang thang cư ngụ ngay tại nghĩa trang khiến những thân nhân của người quá cố than vãn, phàn nàn chuyện đụng chạm đến chốn uy nghiêm, linh thiêng của tổ tiên họ. Thực sự, khi chứng kiến cảnh người sống phơi quần áo, tắm giặt ngay trên những nấm mộ còn cả những que nhang đang cháy dở, chúng tôi thấy vô cùng phản cảm.
Thiết nghĩ, để chấm dứt tình trạng trên, chính quyền cấp cơ sở cần có biện pháp giám sát, chấn chỉnh những nơi an táng sao cho đúng với quy định và quy hoạch nghĩa trang của thành phố, tránh tình trạng tự phát, an táng theo... phong thủy bói toán của người dân.
Bài, ảnh: ĐOÀN ĐẠI TRÍ