Hỏi: Nghe nói màng ngoài tim có đến hai lá và giữa hai lá này sẽ có dịch. Khi bệnh viêm xảy ra sẽ làm dịch tràn vào lá này phải không? chẩn đoán bằng phương tiện gì?
(Lê Hữu Triều - Đồng Tháp)
Trả lời: Màng ngoài tim bao phủ mặt ngoài của trái tim, thật sự màng này có đến 2 lá sát vào nhau: lá thành và lá tạng. Lá tạng là màng trong nằm ôm sát cơ tim và lớp mỡ phía ngoài cơ tim. Lá thành được cấu tạo bởi mô sợi, nó ngăn cách tim với các cơ quan xung quanh tim.
Màng ngoài tim được gắn với các cấu trúc xung quanh bằng dây chằng: xương ức, cột sống, gân trung tâm của cơ hoành. Màng ngoài tim có nhiều chức năng. Đó là việc giữ cho tim có cấu trúc tốt nhất, tránh tình trạng tim giãn đột ngột, ngăn chặn sự đổ đầy quá mức của tim, ngăn cách tim với cấu trúc xung quanh cũng như giảm ma sát với các cấu trúc này khi tim co bóp… tuy nhiên như đã nêu, có thể không cần màng ngoài tim thì chức năng tim cũng được duy trì. Giữa 2 lá của màng ngoài tim chứa rất ít dịch (15 - 30ml), khả năng dự trữ thêm của nó cũng rất hạn chế. Dịch này giúp cho 2 lá thành và tạng không cọ sát vào nhau. Áp lực trong màng ngoài tim rất thấp làm cho 2 lá không rời nhau được, bình thường áp lực này khoảng âm 1 - 2 mmHg. Phần lớn viêm màng ngoài tim sẽ gây ra tràn dịch màng ngoài tim. Khi màng ngoài tim bị viêm sẽ gây ra đau ngực nhiều (đau như dao đâm ở sau xương ức, lan lên cổ hay ra sau lưng, tăng khi thở vào và ho). Kèm với đau ngực là tình trạng khó thở nhưng tùy vào mức độ tràn dịch.
Để xác định chẩn đoán, ngoài xét nghiệm máu tổng quát bệnh nhân được đo điện tim, chụp X-quang, siêu âm tim và thông tim. Trong đó siêu âm có giá trị nhiều nhất vì dễ làm và kết quả chính xác trong việc xác định lượng dịch trong khoang màng tim.
Bs.CkII. Đặng Minh Trí
