Thậm chí, người dân tại nhiều địa phương như Nam Định, Hải Phòng, Yên Bái, Thái Nguyên... đã cùng tụ tập để phản đối. Trong khi các Bộ ngành chưa đưa ra phương án cuối thì trong những ngày qua, trạm BOT này buộc phải xả trạm. Bởi BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài là trạm thu phí bất hợp lý nhất, khi “làm đường một nơi, thu phí một nẻo”.
Vô lý vì sao?
Theo tìm hiểu của phóng viên, Trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài đặt trên đường Võ Văn Kiệt thuộc địa bàn huyện Sóc Sơn được bàn giao cho Công ty cổ phần BOT Vietracimex 8 thuộc Tổng công ty Cổ phần thương mại xây dựng (Vietracimex) để thu phí hoàn vốn cho dự án đường tránh TP. Vĩnh Yên (tỉnh Vĩnh Phúc). Trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài (Hà Nội) được lập để thu phí hoàn vốn cho dự án đường tránh TP. Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) từ năm 2009. Đáng chú ý, điểm đặt trạm không nằm tại đường tránh TP. Vĩnh Yên, mà đặt trên đường độc đạo Bắc Thăng Long - Nội Bài. Suốt 8 năm qua, Vietracimex được thu phí ngay tại cửa ngõ đi sân bay Nội Bài, trong khi nhiều phương tiện và người dân đa phần không đi đường tránh TP. Vĩnh Yên vẫn buộc phải nộp phí, điều này là hết sức vô lý.
Thế nhưng, đến giờ này Bộ GTVT vẫn hết sức lúng túng, lãnh đạo Bộ GTVT thừa nhận những tồn tại là do cơ chế thời kỳ 10 năm trước. Còn về phía Sở GTVT Hà Nội, ông Vũ Văn Viện - Giám đốc Sở cũng đang loay hoay vì đây là trạm do Bộ GTVT quản lý. Trước bức xúc đó, UBND TP. Hà Nội đã nhiều lần có văn bản đề nghị Bộ GTVT tổng hợp báo cáo Thủ tướng xem xét giải tỏa Trạm thu giá trên đường Bắc Thăng Long - Nội Bài, ông Viện cho biết.
Theo văn bản của TP. Hà Nội cho rằng: “Đây là tuyến đường đối ngoại huyết mạnh nối trung tâm thành phố với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài - hình ảnh của đất nước. Du khách quốc tế vừa đến Việt Nam đã phải trải qua nhiều lần thu phí là hình ảnh không đẹp. Hơn nữa, trạm thu phí cũng là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông trên tuyến đường”, công văn của UBND Hà Nội nêu rõ.
Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, Bộ đã kiến nghị với Chính phủ cho di dời trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài về gộp vào trạm thu phí trên QL2 hoặc Nhà nước bỏ tiền ra mua lại quyền thu phí nhưng chưa được chấp thuận.
Nhiều tài xế tụ tập, treo băng rôn phản đối trạm thu phí Bắc Thăng Long.
Cần sắp xếp lại các trạm BOT
Theo tìm hiểu của phóng viên, dù nhiều lần bị kiến nghị di dời, nhưng dự án vẫn cố tình chây ì vì mức lợi nhuận thu được rất lớn. Được biết, dự án BOT xây dựng QL2, đoạn tuyến tránh TP. Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) có tổng mức đầu tư khoảng hơn 615 tỷ đồng, trong đó vốn của doanh nghiệp là 530 tỷ đồng và vốn hỗ trợ của Nhà nước gần 85 tỷ đồng.
Theo Hợp đồng BOT được Bộ GTVT ủy quyền cho Tổng cục Đường bộ Việt Nam ký với nhà đầu tư, thời gian thu phí hoàn vốn là 16 năm, 10 tháng. Trong đó, thời gian thu phí hoàn vốn là 12 năm 10 tháng, bắt đầu từ ngày 1/1/2011 và thời gian thu phí tạo lợi nhuận cho doanh nghiệp là 4 năm.
Hiện, mức thu tại trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài từ 10.000 - 80.000 đồng/lượt, tùy từng loại xe. Tuy nhiên, theo số liệu của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, tháng 7/2016, trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài thu được hơn 4,9 tỷ đồng; tháng 8 thu hơn 5,5 tỷ đồng và tháng 9/2016 thu xấp xỉ 6 tỷ đồng. Căn cứ trên số liệu đó có thể tính bình quân mỗi tháng trạm này thu về khoảng 5,4 tỷ đồng, mỗi năm doanh thu đạt 64 tỷ đồng.
Hết 12 năm 10 tháng thu phí hoàn vốn, trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài có thể đạt hơn 800 tỷ đồng, trong khi vốn đầu tư ban đầu của doanh nghiệp chỉ hơn 530 tỷ đồng. Lợi nhuận ngay trong kỳ thu hoàn vốn đã lên đến hàng trăm tỷ đồng, chưa kể đến thời gian 4 năm doanh nghiệp được thu phí tạo lợi nhuận có thể kiếm thêm khoảng 250 tỷ đồng nữa. Các chuyên gia đánh giá, trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài là “con gà đẻ trứng vàng”, giúp nhà đầu tư lãi ròng gấp nhiều lần khoản vốn bỏ ra ban đầu.
Theo ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Việt Nam cho rằng: Việc duy trì trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài là một sự vô lý không thể chấp nhận được, thời gian thu phí kéo quá dài so với số vốn bỏ ra của nhà đầu tư; lưu lượng xe qua trạm này lại vô cùng đông. Các cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc xem xét lại vấn đề này. Bởi một thực tế đường lên sân bay người dân đã đóng đủ các loại phí cần thiết. Mà đường này xây dựng bằng ngân sách Nhà nước, giờ lại đè người dân ra thu phí để hoàn vốn cho dự án khác là không được, ông Liên cho biết.
Để tránh những việc mất an ninh trật tự tại BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài cũng như các trạm BOT trong thời gian qua, dư luận mong muốn cho các vấn đề của các trạm BOT hiện nay được giải quyết dứt điểm, phải dẹp bỏ ngay trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài cũng như các trạm thu phí sai vị trí khác, những trạm BOT sai thì phải kiên quyết gỡ bỏ. Đồng thời, nhân cơ hội này, Bộ GTVT cần sắp xếp lại các trạm BOT, làm sao đảm bảo tính công bằng, công khai, minh bạch, hợp lý.