Theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng Phòng Tham mưu, Công an TPHCM, khái niệm chung cư mini hiện nay đang còn nhiều tranh cãi vì theo Luật Nhà ở chỉ quy định các khái niệm liên quan đến Nhà chung cư, không có khái niệm định nghĩa giải thích thuật ngữ chung cư mini.
Bản chất của chung cư mini là tương đồng với loại hình nhà trọ với mô hình chủ nhà trọ xây dựng nhà có từ 2 tầng trở lên, có nhiều căn hộ, có lối đi, cầu thang chung, có phần sở hữu riêng, phần sở hữu chung và hệ thống công trình hạ tầng sử dụng chung cho các hộ gia đình.
Qua rà soát, hiện TPHCM có 42.256 cơ sở là cơ sở nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC và CNCH (Theo phụ lục I - Nghị định 136/2020/NĐ-CP).
Vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ, Hà Nội khiến người dân lo lắng về chất lượng của hệ thống PCCC tại các chung cư, nhà trọ. Thượng tá Lê Mạnh Hà cho biết, đa số các nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê đều được trang bị, lắp đặt hệ thống PCCC theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên căn hộ cho thuê nói chung, nhà ở hộ gia đình, nhà ở kết hợp kinh doanh luôn tiềm ẩn nguy cơ gây cháy và cháy lan. Điều này là do:
- Quá trình sinh hoạt sử dụng nhiều thiết bị điện không đúng cách, không an toàn, việc câu mắc, lắp đặt, sử dụng dây dẫn điện không đảm bảo dễ dẫn đến các sự cố cháy, nổ phát sinh.
- Căn hộ không được trang bị đầy đủ các phương tiện, hệ thống chữa cháy ban đầu. Hoặc có trang bị nhưng không được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ như: bình chữa cháy, hệ thống báo cháy, hệ thống họng nước chữa cháy trong nhà, hệ thống chống sét, đèn chiếu sáng sự cố từng phòng ở, hành lang dẫn đến hư hỏng, không hoạt động. Do đó nguy cơ cơ xảy ra cháy, nổ luôn thường trực.
- Không có lực lượng được tập huấn nghiệp vụ PCCC túc trực thường xuyên nên không kịp thời xử lý tình huống ban đầu.
- Người dân cư trú tại các nhà trọ, nhà cho thuê không được trang bị kiến thức, kỹ năng về PCCC.
- Nguy hiểm nhất là hiện nay là các nhà cho thuê cao tầng có hầm giữ xe và không được thiết kế lắp đặt hệ thống PCCC và giải pháp an toàn khi có cháy, dễ xảy ra các vụ cháy gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người khi cháy hầm giữ xe.
Về việc cấp phép cho những dạng nhà xây cho thuê theo dạng "chung cư mini", ông Bùi Văn Hiếu, Chánh Văn phòng Sở Xây dựng cho biết, Sở đã có Công văn số 3979/HD-SXD-PTN&TTBĐS ngày 17/4/2020 về hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về trình tự xây nhà ở cho công nhân, người lao động thuê để ở trên địa bàn TPHCM.
Đồng thời, Sở Xây dựng cũng đã có Công văn số 14598/HD-SXD-CPXD ngày 15/12/2020 về hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về thẩm định thiết kế xây dựng công trình nhà ở cho công nhân, người lao động thuê để ở trên địa bàn TPHCM.
Đối với việc thẩm định, cấp phép xây dựng đối với các công trình thuộc đối tượng thẩm duyệt về PCCC, Ủy ban nhân dân TPHCM cũng đã có công văn chỉ đạo số 375/UBND-ĐT ngày 09/02/2023.
Phó trưởng Phòng Tham mưu, Công an TPHCM thông tin thêm: "Đối với những chung cư chưa nghiệm thu về PCCC nhưng đã đưa vào sử dụng, các đơn vị công an quận, huyện trực thuộc Công an Thành phố đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính, tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động với phần nhà hoặc toàn bộ nhà vi phạm quy định pháp luật về PCCC, chưa nghiệm thu về PCCC đã đi vào hoạt động."
Đồng thời, liên hệ phối hợp với chính quyền địa phương đưa ra những biện pháp cưỡng chế với những chung cư nên trên. Nếu chủ đầu tư cố tình vi phạm pháp luật kéo dài, công an các đơn vị, địa phương cũng cố hồ sơ, khi có dấu hiệu của tội phạm sẽ chuyển cơ quan cảnh sát điều tra để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.