Tại buổi họp báo, lãnh đạo UBND TPHCM và một số sở, ngành đã giải đáp, thông tin cụ thể vụ việc, đồng thời khẳng định sẽ khẩn trương, nghiêm chỉnh thực hiện Kết luận của Thanh tra Chính phủ.
Về 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch
Một vấn đề gây khiếu nại, khiếu kiện kéo dài là việc xác định trong ranh, ngoài ranh quy hoạch, khiến nhiều người dân bị di dời, giải tỏa không đúng. Trong đó, Thanh tra Chính phủ kết luận 4,3 ha thuộc Khu phố 1, phường Bình An, Quận 2 nằm ngoài ranh quy hoạch. Về pháp lý xác định ranh 4,3 ha này, UBND thành phố xác định căn cứ vào Bản đồ quy hoạch tổng mặt bằng 1/5.000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm ngày 12/6/1995, Bản đồ quy hoạch sử dụng đất (từ 5 đến 10 năm) tỷ lệ 1/5.000 ngày 20/11/1995 đều có đóng dấu của các đơn vị liên quan, gồm: Công ty Dịch vụ phát triển đô thị - UDESCO, Sở Xây dựng và Kiến trúc sư trưởng thành phố, Bản đồ sử dụng đất đính kèm Quyết định 13585/KTST-QH ngày 16/9/1998 về phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Thông tin thêm về vấn đề này, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, tháng 5/2019, Chủ tịch UBND Thành phố đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành về ranh giới khu đất 4,39 ha. Trên cơ sở thống nhất tại cuộc họp, UBND Thành phố hoàn chỉnh bản đồ và ban hành quyết định xác định ranh khu đất 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An, Quận 2 (có 331 hộ dân bị ảnh hưởng trong khu vực này). Ông Hoan cũng nhấn mạnh, cơ sở Thành phố xác định thực tế 4,3 ha nằm ở đâu là dựa vào các bản đồ có giá trị pháp lý, bản đồ hành chính, thực tiễn quản lý, ý kiến của Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, từ đó ban hành quyết định để áp dụng chính sách bồi thường.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhìn từ trên cao.
Thành phố đã thực hiện các bước số hóa và quy đồng về một tỷ lệ bản đồ nhất định, nắn chỉnh bản đồ theo hệ tọa độ thống nhất. Đây cũng là cơ sở nắn tim đường, tim sông, khớp ranh các thửa đất, sau đó biên tập bản đồ, chồng các bản đồ lên nhau, bổ sung khung tên và các yếu tố khác. Trong quá trình thực hiện việc xác định ranh 4,3 ha, quan điểm của UBND TPHCM được Ban Thường vụ Thành ủy thống nhất là nếu đo đúng 4,3 ha sẽ có một số hộ dân ở mặt tiền đường bị thiệt thòi. Vì vậy, UBND Thành phố quyết định xác định phần diện tích rộng hơn thành 4,39 ha để xác định diện tích bồi thường cho người dân.
Về phương án giải quyết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với phần đất diện tích khoảng 4,39 ha, UBND thành phố đã chỉ đạo xây dựng lại phương án thực hiện, trên nguyên tắc đảm bảo cơ sở pháp lý, phù hợp với thực tiễn và được đại đa số người dân đồng thuận.
“Theo đó, có 331 hộ dân bị ảnh hưởng trong khu vực này. UBND Thành phố đã chỉ đạo Tổ công tác liên ngành và các đơn vị có liên quan xây dựng lại phương án thực hiện, đảm bảo đủ cơ sở pháp lý, phù hợp với thực tiễn và được đại đa số người dân đồng thuận. Thành phố làm chính sách bồi thường là bám vào pháp luật, cơ sở pháp luật, không thể căn cứ giá đất thị trường thả nổi, nếu không thành phố sẽ vi phạm pháp luật”, ông Võ Văn Hoan cho biết thêm.
Hiện Chủ tịch UBND quận 2 đã thực hiện xong việc tiếp xúc 305/331 (26 hộ chưa đến tiếp xúc, bao gồm 04 hộ dân đã nhận thư mời). Trên cơ sở kết quả tiếp xúc với các hộ dân, UBND thành phố đã hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân tại phần diện tích nêu trên, trình HĐND thành phố trong phiên họp bất thường cuối tháng 8/2019 thông qua, làm cơ sở để triển khai thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân.
Đối với các trường hợp đang có khiếu nại nằm trong ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhưng không nằm trong phần đất diện tích khoảng 4,3 ha, Tổ Công tác liên ngành về Khu đô thị mới Thủ Thiêm đề xuất 10 nhóm chính sách bổ sung đã và đang được lấy ý kiến rộng rãi từng hộ dân.
Đối với các khu phố người dân cho rằng nằm ngoài ranh khu đô thị mới Thủ Thiêm, hiện Chủ tịch UBND quận 2 tiếp nhận đơn, xử lý và giải quyết khiếu nại lần đầu.
Thu hồi tiền tạm ứng sai quy định
Ngoài vấn đề 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch, báo chí còn quan tâm khoản tiền 26.315 tỷ đồng thành phố tạm ứng từ ngân sách chi cho đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ sai phạm, cần thu hồi ngay.
Liên quan đến vấn đề này, bà Trần Mai Phương, Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết: Số tiền 26.315 tỷ đồng là số tiền chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nên việc thu hồi phải được thực hiện thủ tục quyết toán bằng dự án bồi thường giải phóng mặt bằng. Hiện UBND thành phố đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho thành phố tiếp tục thực hiện dự án độc lập. Sau khi có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ, các sở, ngành sẽ tham mưu để UBND thành phố trình HĐND thành phố thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn, tiếp đến sẽ giao kế hoạch vốn cho Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Còn theo lý giải của Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan, lúc đầu thành phố vay ngân hàng để chi bồi thường nhưng do công tác giải phóng mặt bằng kéo dài nên phát sinh lãi. Để giảm lãi, thành phố đã tạm ứng 26.315 tỷ đồng để chi, điều này là vi phạm Luật Ngân sách Nhà nước.
Trong khi đó, việc triển khai các hợp đồng BT thanh toán quỹ đất cho doanh nghiệp cũng được Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai sót. Ông Võ Văn Hoan thừa nhận, ngay từ đầu thành phố làm sai khi vừa ký hợp đồng BT đã thanh toán cùng thời điểm bằng quỹ đất. Khi mở đường, giá trị khu đất đã giao cho doanh nghiệp sẽ tăng giá trị lên nhiều lần, như vậy vô tình làm lợi cho doanh nghiệp. Còn các dự án thành phần khác phục vụ cộng đồng trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm như nhà hát, trung tâm triển lãm, vùng châu thổ phía Nam, công viên… Thành phố đang chuẩn bị nguồn lực, lấy từ Khu đô thị mới Thủ Thiêm để đầu tư phát triển cho chính Thủ Thiêm.
Theo ông Nguyễn Thế Minh, Trưởng Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, một số dự án BT đã triển khai phải tạm ngưng trong quá trình thanh tra, kiểm tra, yêu cầu tính toán lại giá trị quyền sử dụng đất cũng như tổ chức đấu giá các khu đất theo đúng quy định của pháp luật. Tổng diện tích đất thành phố giao Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã thu hồi được 715,2 ha, còn 4 ha chưa thu hồi được, do liên quan đến cơ sở tôn giáo.
Chấp hành, thi hành nghiêm túc kết luận của Thanh tra Chính phủ
UBND TPHCM nhìn nhận: Quá trình triển khai dự án đã có một số vi phạm, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, gây bức xúc đối với một số hộ dân.
Trên tinh thần nhìn thẳng vào sự thật và quan điểm mỗi cán bộ, công chức, người dân phải tuân thủ pháp luật, chính quyền thành phố nghiêm túc nhận thiếu sót, trách nhiệm trong quá trình quản lý, điều hành của lãnh đạo và các cơ quan chức năng các thời kỳ; triển khai ngay các chính sách phù hợp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư. Đồng thời, thành phố kiểm điểm, xác định trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền nhằm yên dân, tạo điều kiện tiếp tục thực hiện đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm thành một khu đô thị hiện đại với quy mô tiêu chuẩn tầm cỡ khu vực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
“Thành phố chấp hành, thi hành nghiêm túc kết luận của Thanh tra Chính phủ, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và đang từng bước triển khai để kết luận của Thanh tra Chính phủ đi vào thực tế. Dự án triển khai đã quá lâu, chính quyền và bản thân người dân Thủ Thiêm cũng đã có nhiều nỗ lực, tuy nhiên mong muốn không được trọn vẹn. Vẫn còn một số người dân gặp khó khăn mà thành phố chưa quan tâm ngay từ đầu”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan nói.
