Tuy nhiên, trên địa bàn thôn An Thái, xã Phượng Lâu và phường Vân Phú có một “núi rác” ngay sát khu dân cư, trường học, doanh trại quân đội, bệnh viện, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân, học sinh và bộ đội. Vậy mà đã tồn tại hàng chục năm nay, chưa được quan tâm di dời.
Đến công tác tại Lữ đoàn 297 (Quân khu 2) một ngày gần đây chúng tôi thực sự sửng sốt và khó chịu bởi mùi phóng uế từ bãi rác gần đó. Mặc dù đơn vị đã trồng nhiều cây xanh, thảm cỏ cắt tỉa cẩn thận, hàng lối chỉnh tề nhưng vẫn cảm nhận rõ việc ô nhiễm môi trường do bãi rác của thành phố gây nên. Trung tá Nguyễn Đình Phong, cán bộ phòng Chính trị, người đã có thâm niên hàng chục năm công tác tại Lữ đoàn 297 ngậm ngùi kể: Đơn vị về đóng quân ở đây từ năm 1994. Đến năm 1998 Công ty cổ phần xử lý chất thải Phú Thọ đưa bãi rác về tập kết ở khu vực này. Thời kỳ đầu còn ít sau mỗi ngày rác thải một nhiều lên, chất thành núi, mùi bay khắp khu dân cư, tràn vào từng nhà dân, từng phòng ngủ của bộ đội. Anh thấy đã có cửa khuôn gỗ lim pa nô đặc rồi mà đơn vị vẫn phải làm thêm cửa kính để che chắn nhưng cũng chẳng đỡ được bao nhiêu. Hôm nào có gió hoặc sau cơn mưa thì mùi càng nặng, ruồi nhặng nhiều vô kể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sức khỏe của bộ đội. Hiện nhiều cán bộ, chiến sĩ bị viêm xoang và ảnh hưởng đến khứu giác. Đơn vị đã nhiều lần kiến nghị nhưng chưa được quan tâm giải quyết.
Cần cẩu túc trực hàng ngày, chất rác thải thành núi.
Cách bãi rác chỉ vài trăm mét là Bệnh viện Phục hồi chức năng tâm thần Việt Trì và Trường tiểu học Vân Phú, TP. Việt Trì. Nhà trường hiện có 46 giáo viên, 22 lớp với gần 1.000 học sinh. Theo một số giáo viên nhà trường mỗi khi trời có gió hoặc nắng nóng mùi hôi thối từ bãi rác cứ quanh quẩn. Khi nhà trường có khách đến làm việc cán bộ nhà trường lại phải thêm việc là giải thích, phân bua để khách hiểu nguyên nhân là do bãi rác gây nên chứ không phải do nhà trường vệ sinh kém. Một số giáo viên đã phải xin chuyển dạy học đi nơi khác. Còn phụ huynh kiến nghị rất nhiều nhưng đâu vẫn hoàn đấy, không có xoay chuyển gì.
Bức xúc hơn cả là các hộ dân sống gần bãi rác. Tiếp chúng tôi trong tâm trạng mệt mỏi, bà Nguyễn Thị Điểm, nhà ở khu 8, thôn An Thái, xã Phượng Lâu cho hay mỗi ngày bãi rác tiếp nhận cỡ vài chục xe chở rác từ các nơi trong tỉnh chuyển về. Có khi còn cả nước thải của một số nhà máy hóa chất trên địa bàn nữa. Tác hại của bãi rác gần nên vô cùng lớn với người dân, cánh đồng, ao cá đều bỏ hoang vì nước thải chảy vào không canh tác, nuôi trồng được. Sức khỏe của người dân thì hàng ngày bị “bào mòn” bởi mùi hôi thối từ bãi rác tràn vào khu dân cư. Chúng tôi sống mà như bị tra tấn mỗi ngày. Ước khoảng hàng nghìn hộ với hàng chục nghìn người bị ảnh hưởng từ bãi rác. Còn về mỹ quan thì bãi rác nằm ngay ven đường quốc lộ liên xã trông rất phản cảm.
Làm việc với cơ quan chức năng được biết bãi rác trên nằm ở địa bàn giáp ranh giữa xã Phượng Lâu, phường Vân Phú và xã Kim Đức của TP. Việt Trì, có diện tích rộng khoảng 5,5 ha, cách khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng cũng chỉ chừng 2km. Công ty cổ phần xử lý chất thải Phú Thọ là đơn vị quản lý, có trách nhiệm thu gom khoảng 80% chất thải từ các huyện, thành, thị trên địa bàn toàn tỉnh Phú Thọ. Mỗi ngày có 50-60 ô tô chở rác từ các nơi độ 250-260 tấn rác về tập kết ở đây, chất thành núi cao. Công ty phải đặt một chiếc máy cẩu cỡ lớn trực tại vị trí để moi, múc cho các xe lấy đường chở rác vào. Sau đó mới phân loại, sàng lọc, chế biến phân hữu cơ. Nhưng vì lượng rác quá lớn, diện tích quá chật công ty không thể xử lý kịp nên rác ồn ứ.
Trao đổi với chúng tôi ông Nguyễn Văn Thược, Giám đốc Công ty cổ phần xử lý chất thải Phú Thọ cho biết: Qua nhiều lần họp cử tri người dân và các đơn vị trong khu vực có ý kiến, lãnh đạo công ty cũng rất trăn trở, suy nghĩ và thấu hiểu nỗi khổ của bà con. Phía công ty cũng đã làm việc hết sức để hạn chế ảnh hưởng, tác động đến môi trường nhưng rất khó khăn vì lượng rác thải quá lớn. Công ty cũng đã xây dựng dự án chuyển địa điểm lên khu vực đồi núi Trạm Thản, huyện Đoan Hùng, đã được tỉnh Phú Thọ và Bộ Tài Nguyên và Môi trường phê duyệt. Nhưng trong quá trình thu xếp vốn và tiến hành các quy trình tiếp theo không hiểu sao tỉnh lại giao khu đất đó cho một doanh nghiệp nước ngoài (cũng về xử lý chất thải). Nhưng đã 2 năm nay doanh ngiệp đó không có động tĩnh khởi công gì. Thẩm quyền của công ty có giới hạn nên lực bất tòng tâm, cứ đà này chưa biết đến bao giờ mới di chuyển được.
Đề nghị các cơ quan chức năng và UBND tỉnh Phú Thọ sớm nghiên cứu, có phương án di dời bãi rác ra xa khu dân cư, xử lý chất thải tồn đọng không để ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe những người sống trong khu vực.