Liên tục trong thời gian qua, tình trạng nhiều nơi tại TP. HCM nước ngập khiến sinh hoạt của người dân đảo lộn, nhiều tài sản của nhân dân bị nước ngập làm cho hư hỏng. Điều đáng nói ở đây là thành phố đã rót kinh phí không nhỏ và có nhiều chỉ đạo các cơ quan chức năng trên thực hiện các giải pháp chống ngập, tuy nhiên, tình hình vẫn không thay đổi mà có xu hướng ngày càng xấu đi.
TP. Hồ Chí Minh có hơn 55% diện tích có địa hình thấp dễ bị ngập nước, trong khi chỉ có hơn 1.000km đê bao được xây dựng chưa hoàn chỉnh để hạn chế triều cường từ hơn 2.000km kênh rạch. |
Để giải quyết hiện tượng này, cũng vào thời điểm năm 1995, Thường trực UBND TP. Hồ Chí Minh đã giao cho Sở Giao thông vận tải chủ trì thực hiện các giải pháp chống ngập đô thị. Thế nhưng càng chống thì số lượng các điểm ngập nước cũng như diện tích ngập càng tăng sau mỗi mùa mưa cũng như sau mỗi đợt triều cường hàng tháng. Nhận định về vấn đề này, trong Hội thảo chống ngập nước được tổ chức đầu tháng 6/2010, đại diện Hội tư vấn khoa học công nghệ và quản lý TP. Hồ Chí Minh đã thẳng thắn cho rằng: Từ hơn 30 điểm ngập đầu tiên, các cơ quan chức năng địa phương đã hứa quyết tâm rằng đến năm 2000, TP. Hồ Chí Minh sẽ không bị ngập nước để người dân không ướt chân, lấm dép. Nhưng đến năm 2001, số điểm ngập được công bố đã lên đến hơn 100 điểm, trong đó khu vực nội thành là 60 điểm, dù ngân sách đã đầu tư rất nhiều tiền cho các công trình chống ngập.
 Việc chống ngập tại quận Thủ Đức vẫn chỉ làm kiểu đối phó. |
Hiện tượng các vùng đất trũng được san lấp để phục vụ quá trình đô thị hóa đã làm gia tăng cường độ ngập cũng như thời gian ngập do triều cường. Năm 1999, đỉnh triều cường cao nhất đo được ở trạm Phú An là 1,36m với thời gian hai lần/năm, thì nay triều cường thường xuyên từ 1,42m đến 1,5m. Nghiêm trọng hơn, năm 2009, đỉnh triều lên cao ở mức 1,56m (là đỉnh triều cao nhất trong 50 năm qua), kéo dài trong 6 ngày, đã gây ngập hơn 100 tuyến đường. Đáng báo động là tình trạng ngập lụt do triều cường ngày càng lan rộng làm ảnh hưởng đến gần 11.000ha diện tích thuộc địa bàn 154 phường xã của TP. Hồ Chí Minh và gây xáo trộn cuộc sống của hàng triệu người dân. Tại các địa điểm thấp trũng như khu cư xá Thanh Đa, khu Văn Thánh (quận Bình Thạnh); khu biệt thự An Phú, An Khánh (quận 2); khu dân cư các phường Hiệp Bình Phước, Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức); khu vực quận 8,... người dân phải sống chung với nước ngập và ô nhiễm môi trường.
Nhận định về hiện tượng các khu đô thị mới phải chịu cảnh nước ngập mỗi khi mưa to hoặc triều cường lớn, Giáo sư Lê Huy Bá, Viện trưởng Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường thuộc Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh cho rằng: Những sai lầm trong quá trình đô thị hóa thiếu tầm nhìn khi gần 7.000ha đất trũng vùng ven đã được san lấp để xây dựng các cụm công nghiệp cùng hàng chục nghìn ha đất nông nghiệp đã được phân lô để xây dựng nhà ở. Khi chỗ lưu nước bị chiếm thì hàng triệu m3 nước mưa cũng như nước sông rạch dâng lên do triều cường sẽ bị ứ lại và dồn ngược về phía nội thành làm cho hiện tượng ngập úng ngày càng tồi tệ.
Điều bất hợp lý là trong khi các cơ quan chức năng TP. Hồ Chí Minh luôn kêu rằng chống ngập là cấp bách nhưng lại vẫn phóng tay cấp phép cho các dự án san lấp kênh rạch. Cụ thể, giữa tháng 6/2010, Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Sài Gòn, tiếp tục được phép san lấp kênh rạch dù khu vực này là nơi thoát nước cho khu dân cư đường Đỗ Xuân Hợp quận 2.
Đỗ Ngọc