Tổng thống John F.Kennedy tại Nhà Trắng ở Thủ đô Washington, Mỹ ngày 24/10/1962. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Lệnh hành pháp được ông Trump ký hôm 23/1 theo giờ địa phương cũng nhằm giải mật các tài liệu liên bang còn lại liên quan đến vụ ám sát Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy và Mục sư Martin Luther King Jr.
Đây là một trong loạt hành động hành pháp mà Tổng thống Trump đã nhanh chóng thực hiện trong tuần đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai.
Trong chiến dịch tái tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ công khai những tài liệu còn lại liên quan đến vụ ám sát Tổng thống Kennedy tại Dallas, một sự kiện đã thu hút sự chú ý của công chúng trong nhiều thập kỷ.
Trước đó, ông cũng từng đưa ra lời hứa tương tự trong nhiệm kỳ đầu tiên nhưng sau đó nhượng bộ trước các yêu cầu của Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) và Cục điều tra liên bang (FBI) để giữ lại một số tài liệu.
Tổng thống Trump cũng đã đề cử Robert F. Kennedy Jr., cháu trai của Tổng thống Kennedy, làm Bộ trưởng y tế trong chính quyền mới.
Robert F. Kennedy Jr., con trai của Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy bị ám sát năm 1968, cho biết ông không tin rằng chỉ một tay súng đơn độc chịu trách nhiệm cho cái chết của bác mình, Tổng thống Kennedy, vào năm 1963.
Lệnh của ông Trump yêu cầu Giám đốc Tình báo quốc gia và Bộ trưởng Tư pháp lập kế hoạch giải mật các tài liệu còn lại về Tổng thống Kennedy trong vòng 15 ngày, và các hồ sơ liên quan đến hai vụ ám sát còn lại trong vòng 45 ngày. Tuy nhiên, thời điểm công bố các tài liệu này vẫn chưa được xác định.
Hiện vẫn còn vài nghìn trong số hàng triệu tài liệu chính phủ liên quan đến vụ ám sát Tổng thống Kennedy chưa được giải mật hoàn toàn. Dù các chuyên gia cho rằng công chúng không nên kỳ vọng vào những tiết lộ chấn động, nhưng sự quan tâm đối với các chi tiết xoay quanh sự kiện này vẫn rất lớn.
Ông Larry J. Sabato, Giám đốc trung tâm chính trị Đại học Virginia và tác giả cuốn sách The Kennedy Half-Century, cho biết: “Luôn có khả năng một điều gì đó nhỏ bé bị bỏ sót nhưng lại có thể dẫn đến một phát hiện lớn hơn”.
Tổng thống Kennedy bị bắn chết ở trung tâm Dallas vào ngày 22/11/1963, khi đoàn xe của ông đi qua trước Tòa nhà Kho sách Texas. Từ tầng sáu của tòa nhà, Lee Harvey Oswald, kẻ ám sát 24 tuổi, đã thực hiện vụ tấn công. Hai ngày sau đó, Oswald bị Jack Ruby, một chủ hộp đêm, bắn chết trong lúc chuyển trại giam.
Vào đầu những năm 1990, chính phủ liên bang yêu cầu tất cả tài liệu liên quan đến các vụ ám sát phải được lưu trữ tại một bộ sưu tập duy nhất trong Cục lưu trữ quốc gia. Hơn 5 triệu tài liệu đã được tập hợp và yêu cầu mở công khai vào năm 2017, trừ khi có trường hợp ngoại lệ do tổng thống quyết định.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng tuyên bố sẽ cho phép công khai toàn bộ các tài liệu còn lại nhưng cuối cùng đã giữ lại một số hồ sơ vì lo ngại ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. Trong thời gian qua, một số tài liệu đã được công bố dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhưng vẫn còn nhiều hồ sơ chưa được giải mật.
Ông Sabato cho biết, khoảng 3.000 tài liệu vẫn chưa được công khai hoàn toàn, và phần lớn trong số đó có nguồn gốc từ CIA. Các tài liệu được công bố trước đây đã cung cấp nhiều chi tiết về cách thức hoạt động của các cơ quan tình báo vào thời điểm đó, bao gồm các bức điện và bản ghi nhớ của CIA về chuyến thăm của Oswald tới đại sứ quán Liên Xô và Cuba tại Mexico City vài tuần trước vụ ám sát.
Tuy nhiên, vẫn còn một số tài liệu không thuộc thẩm quyền công bố của tổng thống, chẳng hạn như khoảng 500 tài liệu liên quan đến tờ khai thuế. Ngoài ra, theo các nhà nghiên cứu, một số tài liệu đã bị hủy trong suốt nhiều thập kỷ.
Việc giải mật các tài liệu này không chỉ góp phần làm sáng tỏ lịch sử mà còn thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các nhà nghiên cứu và công chúng trên khắp thế giới.
