Cho đến thời điểm này, chuyến thăm châu Á của Tổng thống Mỹ B.Obama được đánh giá là thành công trong bối cảnh Nhật Bản - Hàn Quốc lủng củng về quá khứ, Malaysia vừa bị lên án trong vụ máy bay mất tích và Bình Nhưỡng đưa ra những phát ngôn đe dọa Mỹ.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đang ở Malaysia trong chuyến đi thăm nước này 3 ngày, chặng dừng thứ ba của chuyến công du đến 4 nước nhằm tăng cường các mối quan hệ với các đồng minh Á châu. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới một quốc gia Đông Nam Á của Tổng thống Mỹ đương chức trong gần 5 thập niên qua. Tổng thống Obama dự quốc yến vinh danh ông vào chiều tối thứ 7 tại Kuala Lumpur. Quốc vương Abdul Halim của Malaysia phát biểu trong lúc nâng chén với Tổng thống Obama rằng nước ông cảm ơn “sự giúp đỡ và hợp tác nhiệt tình” của Mỹ trong việc tìm kiếm chiếc máy bay của Hãng hàng không Malaysia Airlines bị mất tích. Ông cũng ca ngợi quan hệ kinh tế chặt chẽ giữa hai quốc gia và nói thêm rằng sự hợp tác đó sẽ giúp đưa Malaysia lên thành một quốc gia phát triển. Được biết, ông Obama sẽ tìm cách giảm bớt những lo ngại của Thủ tướng Najib Razak về Hiệp ước Đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương trong chuyến thăm này. Malaysia là một đối tác thương mại gần gũi với Trung Quốc và Kuala Lumpur không đồng ý với một số điều kiện của hiệp ước này.
Trước khi rời Hàn Quốc sáng 26/4, Tổng thống Obama đã nói chuyện với các binh sĩ Mỹ đồn trú tại Seoul. Ông nói rằng Mỹ “sẽ không ngần ngại sử dụng sức mạnh quân sự của mình để bảo vệ cho các đồng minh và bảo vệ cho cách sống của chúng ta”. Phát biểu của Tổng thống Mỹ đưa ra vào lúc CHDCND Triều Tiên đe dọa sẽ tiến hành cuộc thử nghiệm hạt nhân thứ tư. “Tôi muốn nói rõ. Cam kết của Mỹ bảo vệ an ninh cho Hàn Quốc chỉ mạnh hơn lên khi đối mặt với sự gây hấn. Đồng minh của chúng ta không làm ngơ trước mỗi lần họ tìm cách gây sự chú ý. Hàn Quốc nhận được sự ủng hộ của toàn thế giới. Hành động tiếp tục theo đuổi vũ khí hạt nhân của CHDCND Triều Tiên là con đường chỉ dẫn tới việc bị cô lập hóa nhiều hơn mà thôi. Đó không phải là dấu hiệu của sức mạnh. Ai cũng có thể điều động quân đội. Ai cũng có thể phô trương phi đạn. Hành động đó không làm cho mình hùng mạnh. Nhưng cần phải hướng đến an ninh hoặc cơ hội hoặc sự tôn trọng”.
Trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye tại Seoul ngày 25/4, Tổng thống Obama nói rằng Bình Nhưỡng sẽ không đạt được điều gì ngoài việc bị cô lập hóa hơn nữa nếu họ tiến hành cuộc thử nghiệm hạt nhân. Tổng thống Hàn Quốc nói rằng chuyến thăm của Tổng thống Obama gửi một thông điệp mạnh mẽ đến CHDCND Triều Tiên rằng hành động khiêu khích của Bình Nhưỡng sẽ không được tha thứ.
Tổng thống Obama cũng nhân cuộc họp báo đã tìm cách xoa dịu một tranh chấp lịch sử đã làm căng thẳng các mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản, nước mà ông đã đến thăm trước đó trong tuần. Ông nói việc Nhật Bản ép buộc phụ nữ Triều Tiên làm nô lệ tình dục trong thời chiến tranh thật là kinh tởm, nhưng ông cũng kêu gọi Seoul và Tokyo hướng đến các mối quan hệ. Ông Obama cũng chia buồn với các gia đình của hàng trăm em học sinh thiệt mạng trong vụ tai nạn phà lật hồi tuần trước. Ông Obama rời Malaysia vào thứ 2 để sang thăm Philippines, nước cũng đang có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và từ đó thắt chặt hơn các quan hệ hợp tác quân sự với Washington. Đây là chuyến công du Á châu lần thứ 5 của Tổng thống Obama kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2009. Ông hứa rằng Mỹ sẽ ưu tiên nhiều hơn về quân sự, ngoại giao và kinh tế cho khu vực Thái Bình Dương.
Như vậy, chuyến thăm châu Á của Mỹ rơi vào đúng thời điểm các nước, mỗi nơi vì một lý do đang cần sự hiện diện của Mỹ. Bởi vậy, chuyến đi này, Mỹ đã thành công trong việc tái khẳng định vai trò của mình tại châu Á.
(Theo AP, Reuters)
Quỳnh Diệp