I. Những nguyên nhân của bệnh đau cổ mạn tính
Đau cổ mạn tính có thể bắt đầu từ một cảm giác khó chịu đến những cơn đau đột ngột đi vào cánh tay và làm tay yếu đi. Đau cổ thường được phân loại là mạn tính khi đau dai dẳng hoặc thường xuyên tái diễn lại trong ít nhất 3 tháng.
PGS. TS. Nguyễn Đình Hòa – Khoa Phẫu thuật Cột sống Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
Thoái hóa đốt sống cổ là một thuật ngữ chỉ sự thoái hóa cột sống xảy ra ở cổ. Thoái hóa đốt sống cổ có thể bao gồm:
- Bệnh thoái hóa đĩa đệm đốt sống cổ: Các đĩa đệm mất nước theo thời gian, chúng cũng mất đi độ cao và trở nên kém linh hoạt. Quá trình thoái hóa có thể làm cho đĩa đệm trở nên đau đớn và các dây thần kinh gần đó phải chịu áp lực.
- Bệnh viêm đốt sống cổ: Khi sụn bảo vệ ở một mặt bắt đầu bị mất dần, xương bắt đầu mài vào nhau. Khớp có thể phát triển gai xương và bắt đầu viêm và đau.
- Bệnh thoát vị đĩa đệm ở cổ: Khi một phần hoặc toàn bộ lớp bên ngoài của đĩa đệm bị rách, chất liệu giống như thạch từ vết rách rò rỉ ra ngoài. Chỗ bị rò rỉ này có thể bị viêm và đau. Khi vết rách lớn hơn, các protein ở lớp bên trong rò rỉ hoàn toàn ra khỏi đĩa đệm và đi vào các rễ thần kinh gần đó.
- Xẹp đĩa đệm đốt sống cổ: Tình trạng này liên quan đến sự mất độ cao của các đĩa đệm, nơi rễ thần kinh đi ra khỏi ống sống. Sự xẹp này có thể do thoái hóa đĩa đệm, dày dây chằng và / hoặc các gai xương. Khi rễ thần kinh cổ bị chèn ép có thể gây ra đau cổ và đau lan xuống cánh tay hoặc tê yếu cánh tay.
- Hẹp ống sống ở cổ: Tình trạng này liên quan đến việc thu hẹp ống sống bên trong cổ có thể do thoái hóa đĩa đệm, dày dây chằng hoặc gai xương. Khi tủy sống bị chèn ép trong cổ có thể gây ra đau hoặc bệnh tủy sống như: đau, tê, yếu, liệt ở bất kỳ nơi nào dưới mức độ bị chèn ép, chẳng hạn như ở tay hoặc chân.
Thoái hóa đốt sống cổ thường nặng lên theo thời gian, nhưng quá trình có thể được đẩy nhanh hơn do chấn thương.
Đau cổ thường được phân loại là mạn tính khi đau dai dẳng hoặc thường xuyên tái diễn lại trong ít nhất 3 tháng.
1. Chấn thương cổ do tai nạn
Lực quá mạnh do va chạm hoặc ngã có thể làm hỏng đĩa đệm, khớp, cơ, dây chằng, xương và / hoặc các mô khác ở cổ. Các ví dụ phổ biến bao gồm:
- Tự động va chạm (đánh)
- Va chạm hoặc ngã trong thể thao, chẳng hạn như trong bóng đá, khúc côn cầu hoặc thể dục dụng cụ.
- Trượt trên sàn ướt
- Rơi từ độ cao, chẳng hạn như xuống bậc hoặc thang
Trong khi cơn đau cổ thường biến mất sau khi vết thương cấp tính đã lành, đôi khi cơn đau vẫn tồn tại và trở thành mạn tính.
2. Sai tư thế (tư thế cúi đầu)
Cột sống cổ ở vị trí trung bình khi tai trực tiếp qua vai, mở ngực và ngửa vai. Khi đầu chúi về phía trước, chẳng hạn như khi cúi xuống bàn máy tính hoặc nhìn xuống máy tính bảng, căng thẳng bổ sung sẽ đặt lên các khớp, đĩa đệm và cơ của cột sống cổ. Một nghiên cứu cho thấy rằng với mỗi inch của tư thế đầu về phía trước, một trọng lượng thêm 10 pound sẽ được cảm nhận trên cột sống cổ.
Ít hoạt động và tư thế sai có liên quan đến đau cổ mạn tính. Tư thế đầu về phía trước cũng có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng khác, chẳng hạn như bệnh thoái hóa đĩa đệm và / hoặc viêm đốt sống cổ.
3. Nguyên nhân không phổ biến của đau cổ mạn tính
Các nguyên nhân ít phổ biến hơn gây đau cổ mạn tính có thể bao gồm:
- Đau cơ xơ hóa: Mặc dù khó chẩn đoán, nhưng đau cơ xơ hóa thường bao gồm đau lan rộng, đau và mệt mỏi. Các điểm cơ liên quan đến đau cơ xơ hóa thường được tìm thấy ở cổ và lưng trên.
- Hội chứng đau cơ cạnh cổ: Tình trạng này liên quan đến các cơ đau nhức và các mô liên kết (mô myofascial). Các điểm co cơ có khả năng phát triển ở cổ. Khi chạm vào, một điểm co cơ ở cổ có thể đau buốt và cơn đau lan ra đầu hoặc lưng trên.
- Trượt đốt sống: Tình trạng này xảy ra khi một đốt sống trượt qua đốt sống bên dưới nó. Thoái hóa đốt sống có thể do vỡ đốt sống, lỏng lẻo dây chằng và / hoặc thoái hóa đĩa đệm tiến triển.
Có nhiều nguyên nhân hiếm gặp khác gây đau cổ mạn tính, chẳng hạn như khối u cột sống hoặc nhiễm trùng.
Thoái hóa tại đốt sống cổ gây đau cổ
4. Đau cổ mạn tính do các yếu tố thần kinh, căng thẳng
Nhiều yếu tố có thể liên quan đến chứng đau cổ mạn tính và những yếu tố này có thể khác nhau ở mỗi người. Ví dụ, nghiên cứu chỉ ra rằng đau cổ mạn tính phổ biến hơn ở những người lo lắng, trầm cảm hoặc các vấn đề sức khỏe tâm thần khác.
Đau cổ mạn tính có thể liên quan đến nhiều loại căng thẳng đang diễn ra, chẳng hạn như cô lập xã hội hoặc suy nghĩ về tài chính. Cũng có thể những người dễ bị lo lắng và / hoặc trầm cảm cảm nhận cơn đau khác nhau.
Không phải lúc nào bạn cũng có thể xác định được nguyên nhân cơ bản của chứng đau cổ. Khi bác sĩ kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng nhưng không thể chẩn đoán được nguồn gốc của cơn đau cổ, thì không chắc cơn đau đó là do nguyên nhân nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng. Trong những trường hợp như vậy, cơn đau vẫn có thật và cần kiểm soát cơn đau.
II. Nguyên nhân đau cổ dữ dội
Đau cổ dữ dội có thể có nhiều dạng, chẳng hạn như cảm giác buốt, rát giống như điện giật. Đau cổ dữ dội có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng thậm chí buộc phải cấp cứu.
Dưới đây là danh sách các nguyên nhân có thể gây đau cổ dữ dội, bao gồm co thắt cơ, rối loạn chức năng khớp cột sống, chèn ép dây thần kinh cột sống và tổn thương đốt sống.
Đau cổ dữ dội có thể có nhiều dạng, chẳng hạn như cảm giác buốt, rát giống như điện giật.
1. Đau cổ dữ dội do co thắt cơ
Khi một cơ bị co thắt không tự chủ, được gọi là co thắt sẽ trở nên căng và có khả năng gây đau. Co thắt cơ cổ có thể bao gồm các cơn đau liên tục hoặc đau nhói, có cảm giác buốt hoặc rát. Nó cũng có thể gây ra cứng cổ và ngăn cản chuyển động của đầu theo một hoặc nhiều hướng.
Một số nguyên nhân gây ra co thắt cơ cổ có thể bao gồm:
- Căng cổ hoặc bong gân
- Làm việc quá sức hoặc mệt mỏi
- Tình trạng cột sống tiềm ẩn, chẳng hạn như thoát vị đĩa đệm hoặc viêm xương khớp
Các yếu tố khác cũng có thể liên quan đến co thắt cơ cổ. Trong khi co thắt cơ cổ thường giảm dần trong vòng vài phút, chúng có thể kéo dài hơn hoặc thậm chí trở thành mạn tính.
Khi một cơ và các mô liên kết xung quanh nó bị căng và gây đau khi chạm vào, nó thường được coi là điểm co cơ. Một điểm co cơ ở cổ có thể dẫn đến cơn đau dữ dội đến các vùng lân cận, chẳng hạn như vai hoặc đầu.
2. Đau cổ dữ dội do đĩa đệm cột sống, rối loạn chức năng khớp
Khi một khớp và / hoặc đĩa đệm cột sống bắt đầu thoái hóa, viêm và đau có thể phát triển. Mặc dù các nguyên nhân đau cụ thể có thể khác nhau, nhưng các điểm đau cụ thể có thể bao gồm:
- Viên nang cạnh khớp: viên nang này, được làm bằng mô sợi chắc chắn, bao bọc không gian khớp và giúp giữ các bề mặt khớp lân cận với nhau. Nó cũng chứa các dây thần kinh có thể bị đau khi viên nang bị viêm, giãn quá mức hoặc bị rách.
- Vòng xơ của đĩa đệm: lớp ngoài bảo vệ này của đĩa cũng chứa một số sợi thần kinh. Khi sợi vòng bị rách hoặc bị viêm, nó có thể trở thành nguyên nhân gây đau cổ.
Tổn thương hoặc mòn tự nhiên có thể bắt đầu quá trình thoái hóa đĩa đệm cột sống. Mặc dù có thể chỉ một đĩa đệm hoặc khớp mặt bị thoái hóa, nhưng chúng thường thoái hóa cùng nhau. Khi một đĩa bắt đầu bị vỡ, áp lực nhiều hơn sẽ dồn lên các khớp bên cạnh và ngược lại.
Đau cổ dữ dội có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng thậm chí buộc phải cấp cứu.
2. Đau cổ dữ dội do chèn ép rễ thần kinh cột sống
Rễ thần kinh cột sống phân nhánh từ tủy sống và thoát ra ngoài ống sống thông qua các lỗ liên hợp xương được gọi là lỗ liên hợp giữa các đốt sống. Rễ thần kinh cột sống thường bị viêm hoặc bị nén do đĩa đệm thoát vị, hẹp ống sống và thoái hóa cột sống khác. Khối u cột sống cũng có thể là một nguyên nhân dẫn tới chèn ép rễ thần kinh cột sống.
Đau dây thần kinh có thể dữ dội và giống như điện giật. Trong trường hợp rễ thần kinh cột sống bị viêm hoặc chèn ép ở cổ, cơn đau có thể lan xuống cánh tay, bàn tay và / hoặc các ngón tay. Khi thiếu hụt thần kinh cũng xuất hiện, chẳng hạn như tê hoặc yếu cánh tay, nó được gọi là bệnh chèn ép rễ thần kinh cổ.
Tủy sống cũng có thể bị chèn ép trong cột sống cổ. Đau và suy giảm thần kinh có thể gặp ở bất cứ nơi nào dưới mức độ chèn ép tủy sống, bao gồm cả chân.
Đau cổ mạn tính có thể liên quan đến nhiều loại căng thẳng đang diễn ra, chẳng hạn như cô lập xã hội hoặc suy nghĩ về tài chính.
3. Đau cổ dữ dội do tổn thương đốt sống
Vỡ đốt sống có khả năng gây đau cổ dữ dội, đặc biệt nếu vỡ mất vững. Vỡ đốt sống có thể xảy ra do xương bị suy yếu, chẳng hạn như do loãng xương, hoặc do chấn thương.
Đau xương đốt sống cũng có thể xảy ra do nhiễm trùng hoặc khối u cột sống. Ví dụ, một khối u có thể di căn (lan rộng) vào đốt sống và gây ra cảm giác đau nhức trầm trọng hơn theo thời gian nếu không được điều trị.
4. Đau cổ dữ dội có thể thay đổi theo cá nhân
Các nghiên cứu hình ảnh đã chỉ ra rằng mức độ nghiêm trọng của thoái hóa cột sống không nhất thiết tương quan với mức độ nghiêm trọng của cơn đau.
Ví dụ, một người không bị đau cổ có thể chụp MRI cho thấy thoái hóa cột sống đáng kể, trong khi người bị đau cổ nặng có thể không bị thoái hóa cột sống như được thấy trên MRI. Không rõ lý do của sự khác biệt này, nhưng nó có thể liên quan đến việc những người khác nhau có thể không cảm nhận cơn đau theo những cách giống nhau.
Bất kỳ cơn đau cổ dữ dội không rõ nguyên nhân nào cản trở các hoạt động hàng ngày đều cần đến bác sĩ.
5. Đau cổ dữ dội - Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Bất kỳ cơn đau cổ dữ dội không rõ nguyên nhân nào cản trở các hoạt động hàng ngày đều cần đến bác sĩ. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu đau cổ kèm theo bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Đau đầu dữ dội
- Sốt hoặc ớn lạnh
- Đau lan tỏa, ngứa ran, tê hoặc yếu ở cả hai tay và / hoặc chân
- Có vấn đề về cân bằng hoặc phối hợp động tác
- Mất kiểm soát hậu môn hoặc bàng quang
- Giảm cân bất thường
- Khi cơn đau cổ dữ dội phát triển sau chấn thương lớn, nó cũng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Xem thêm video đang được quan tâm:
14 món ăn giúp trị cảm lạnh có thể bạn chưa biết?
