Hôm nay mổ một ca sỏi thận, sỏi tương đối phức tạp. Sỏi phức tạp là vì sỏi khó lấy hết, hay sót lại. Nếu không giải thích kỹ thì bệnh nhân dễ thưa kiện sau khi tái khám phát hiện còn sỏi. Ai đã từng, hay bác sĩ nào đã từng mổ sỏi thận thì biết, sỏi lớn lấy một cục sỏi to thì dễ hơn là lấy cho hết mấy cục sỏi nhỏ còn lại. Và trong điều kiện của ta là để xác định còn sót sỏi hay không là chỉ dựa vào ngón tay cảm nhận và so sánh trên phim Xquang xem là mình đã lấy hết sỏi chưa.
Người thầy thuốc có tâm luôn đau cùng nỗi đau của người bệnh.
Ông bệnh nhân hôm nay rất dễ thương ở chỗ, trước khi mổ có bác sĩ hỏi ông trên bàn mổ trước khi gây mê là, “chú ơi, có ai giải thích với chú là sỏi này mổ là dễ sót sỏi không?”. Ông ấy bèn trả lời, “Bác sĩ đã có giải thích cho tui rồi là mình ăn cơm mà còn rớt huống chi là mổ sỏi, cho nên tôi chấp nhận sót miễn sao bác sĩ làm hết sức mình là được!”. Bác sĩ mổ nghe thế dĩ nhiên là nhẹ cả lòng, thoáng nghĩ “mình có quyền làm sót sỏi”.
Lúc đang mổ, lấy ra rất nhiều sỏi, gần hết sỏi mà vẫn chưa biết còn sót sỏi hay không vì khi bơm rửa vẫn còn ra vài cục sỏi nhỏ li ti. Chợt nghe tiếng một bác sĩ đàn anh phía sau, “Ráng bơm đi, lấy hết sỏi cho người ta đi em, tội nghiệp bệnh nhân!”.
Đắng lòng câu “tội nghiệp bệnh nhân” mà bác sĩ mổ phải hì hụi bơm rửa để ra thêm vài cục sỏi nữa mới thôi!
Thật vậy, khi là thầy thuốc nghe ai khuyên, “thôi ráng, tội nghiệp bệnh nhân”, ai cũng ráng hết mình. Thật tình là đứng trên phương diện bác sĩ mổ, ráng làm cũng vì một phần là vì tội nghiệp mình nữa, vì nếu bệnh nhân thưa kiện thì lôi thôi lắm. Nhưng rất nhiều lần mình nghe câu “tội nghiệp bệnh nhân” từ những nhân viên phòng mổ, từ những y cụ, từ những bác sĩ gây mê, những người ít khi nào bị thưa kiện gì. Có những việc họ làm cho bệnh nhân hoặc chỉ là lời khuyên xuất phát từ lòng trắc ẩn của mỗi người, có lợi cho bệnh nhân nhưng bệnh nhân không hề biết, như “tiết kiệm chỉ khâu, thôi tội nghiệp bệnh nhân” hoặc là hai loại phẫu thuật “thôi công khai một cái thôi, tội nghiệp bệnh nhân trả tiền nhiều lắm!” những lời khuyên đại loại như thế diễn ra hàng ngày. Hoặc có khi ở cấp cứu, bệnh nhân tới thay ống, thay băng, làm xong hỏi điều dưỡng, “Có tính tiền không? Ghi phiếu cho họ tính tiền”. Không phải luôn luôn, nhưng cũng không ít lần tôi nghe được câu trả lời, “thôi khỏi, tội nghiệp bệnh nhân”.
Thôi, làm như vậy mà không làm như vậy vì tội nghiệp bệnh nhân!
Phan Văn Hoàng
