Amphotericin tôi là thuốc kháng sinh chống nấm. Người ta dùng tôi tại chỗ để điều trị nhiễm nấm Candida albicans ở miệng và đường tiêu hóa khi ở dạng thuốc uống (viên, hỗn dịch). Còn với dạng thuốc tiêm tĩnh mạch amphotericin B thông thường dùng điều trị nhiễm khuẩn nấm toàn thân nặng do nấm Aspergillus, Blastomyces, Candida. Bên cạnh đó, tôi cũng được dùng để phòng nhiễm nấm cho những người bệnh sốt kéo dài và giảm bạch cầu trung tính đã điều trị lâu bằng kháng sinh phổ rộng hoặc sau điều trị ung thư bằng hóa chất; điều trị viêm não - màng não tiên phát do amib chủng Naegleria và để điều trị bệnh leishmania nội tạng và da - niêm mạc...
Tuyệt đối không dùng tôi cho các trường hợp mẫn cảm với amphotericin B hoặc với bất cứ một thành phần nào trong công thức. Nên chú ý thận trọng khi ở dạng tiêm, vì phải điều trị lâu dài, nhiều phản ứng có khả năng nguy hiểm, nên người bệnh cần nằm bệnh viện hoặc được theo dõi chặt chẽ. Nếu urê huyết hoặc creatinin huyết cao gấp đôi bình thường, cần ngừng thuốc, hoặc giảm liều cho tới khi chức năng thận tốt lên. Hàng tuần phải đếm số lượng hồng cầu và định lượng kali huyết, magnesi huyết. Phải ngừng thuốc khi chức năng gan bất thường. Thận trọng đối với người chiếu xạ toàn thân.
Tránh truyền thuốc nhanh dưới 1 giờ, đặc biệt ở người bệnh suy thận vì làm tăng kali huyết và loạn nhịp tim. Các corticosteroid (trừ khi cần thiết), các thuốc chống ung thư hoặc kháng sinh có độc tính với thận nên tránh dùng cùng một lúc với amphotericin. Thận trọng dùng tôi cho phụ nữ mang thai và cho con bú.
Một số tác dụng không mong muốn các bạn có thể gặp: rét run và sốt, đau đầu, đau cơ hoặc khớp, thiếu máu đẳng sắc, kích thước hồng cầu bình thường và hồi phục được, rối loạn tiêu hóa, đau bụng, đi ngoài, buồn nôn, nôn, chán ăn, rối loạn điện giải, giảm kali huyết, giảm magnesi huyết, giảm chức năng thận kèm theo tăng creatinin và urê huyết, viêm tĩnh mạch huyết khối, đau vùng tiêm, da bị kích ứng, ngứa, phát ban.
Nên nhớ, tuyệt đối tuân thủ chỉ định của thầy thuốc để tránh tác dụng phụ cũng như tương tác thuốc không đáng có. Chớ dùng tôi quá liều nhé, vì tôi có thể gây ngừng tim, ngừng hô hấp. Khi có bất kỳ một triệu chứng khác lạ ngày càng nặng lên, bạn nên ngừng dùng thuốc và báo cho thầy thuốc để có hướng xử trí kịp thời.
Đức Lê
