Tinidazol là một thuốc kháng sinh, dẫn chất imidazol (tương tự như metronidazol). Thuốc được dùng trong dự phòng các nhiễm khuẩn sau phẫu thuật do các vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt các nhiễm khuẩn liên quan tới phẫu thuật đại tràng, dạ dày và phụ khoa.
Điều trị các nhiễm khuẩn do vi khuẩn kỵ khí như: nhiễm khuẩn trong ổ bụng (viêm màng bụng, áp - xe), nhiễm khuẩn phụ khoa (viêm nội mạc tử cung, viêm cơ nội mạc tử cung, áp - xe vòi buồng trứng), nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn vết thương sau phẫu thuật, nhiễm khuẩn da và các mô mềm, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên và dưới (viêm phổi, viêm màng phổi mủ, áp - xe phổi), viêm âm đạo không đặc hiệu, viêm loét lợi cấp, nhiễm trichomonas sinh dục tiết niệu cả nam và nữ, nhiễm amip ruột và amip cư trú ở gan...
Bệnh nhân cần được bác sĩ khám, chẩn đoán và chỉ định dùng thuốc. |
Để đạt được hiệu quả tốt trong dự phòng và điều trị tinidazol thường sử dụng phối hợp với các kháng sinh khác. Ví dụ: để phòng nhiễm khuẩn trong phẫu thuật có thể phối hợp tinidazol với gentamycin hoặc cephalosporin (dùng trước và trong khi phẫu thuật). Chú ý, dùng thuốc dự phòng kéo dài không tăng tác dụng phòng ngừa mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn tiềm ẩn và kháng thuốc. Trường hợp nghi ngờ có nhiễm hỗn hợp vi khuẩn kỵ khí và Enterococcus nên phối hợp tinidazol với gentamycin và ampicillin/cephalosporin hoặc tinidazol với vancomycin. Trường hợp nghi ngờ nhiễm các vi khuẩn gram âm cùng với các vi khuẩn kỵ khí nên phối hợp tinidazol với các cephalosporin thế hệ 1 hoặc 2. Nếu nhiễm khuẩn hỗn hợp cần phối hợp với cephalosporin thế hệ 3, penicillin và thuốc ức chế beta-lactamase, monobactam hoặc gentamycin...
Tinidazol được hấp thu hầu hết sau khi uống. Thuốc dễ dàng qua nhau thai (không dùng cho phụ nữ mang thai 3 tháng đầu), bài tiết qua sữa mẹ (không nên dùng cho người mẹ đang cho con bú hoặc chỉ cho con bú ít nhất sau 3 ngày ngừng dùng thuốc).
Đối với các trường hợp mẫn cảm với thuốc, loạn tạo máu hoặc có tiền sử loạn chuyển hóa porphyrin cấp, người bệnh có các rối loạn thần kinh thực thể không được dùng tinidazol. Đặc biệt trong thời gian dùng tinidazol không nên dùng các chế phẩm có rượu (uống rượu) vì có thể có phản ứng giống như disulfiram (đỏ bừng, co cứng bụng, nôn, tim đập nhanh).
Tuy nhiên có khoảng 3% người bệnh được điều trị bằng tinidazol gặp các tác dụng phụ: viêm tĩnh mạch huyết khối, đau nơi tiêm (đối với dạng thuốc tiêm), buồn nôn, ăn không ngon, đau bụng, thay đổi vị giác nhất thời. Ngoài ra có thể gặp chóng mặt, nhức đầu, nôn, tiêu chảy, dị ứng, sốt, giảm bạch cầu (có hồi phục), viêm miệng, ngoại ban, ngứa, phát ban da, đau khớp, nước tiểu sẫm. Cũng cần chú ý tới tương tác thuốc. Ví dụ: cimetidin có thể làm giảm thải trừ tinidazol ra khỏi cơ thể (do cimetidin ức chế chuyển hóa tinidazol ở gan nên làm tăng cả tác dụng điều trị lẫn độc tính) hay rifampicin có thể làm tăng thải tinidazol (do làm tăng chuyển hóa tinidazol ở gan, và làm giảm tác dụng điều trị).
DS. Hoàng Thu Thủy
