Mâm xôi hay còn gọi là phúc bồn tử, đùm đùm, là loại quả hoang dại xuất phát từ Đông Nam Á, Bắc Mỹ, đặc biệt được ưa chuộng ở các nước châu Âu. Trên một số trang mua bán nước ngoài, giá bán quy ra tiền Việt dao động 2-2,5 triệu đồng một kg.
Theo nhiều nghiên cứu, quả mâm xôi có nhiều tác dụng với sức khỏe. Ngoài ra, trong quả này có chứa anthocyanin - chất có tác dụng phòng, chữa bệnh ung thư. Do đó, không chỉ tại châu Âu mà ở Việt Nam, ngoài quả, giống cây này cũng được nhiều người bỏ công săn tìm.
Mâm xôi bắt nguồn từ một cây mọc hoang dại đang được nhiều người ưa chuộng vì có hàm lượng dinh dưỡng cao
Ở Việt Nam, quả mâm xôi được sản xuất rộng rãi ở khu vực Đà Lạt, Lâm Đồng và bán nhiều tại thị trường phía Nam. Tuy nhiên, quả chỉ có theo mùa, giá dao động 250.000-300.000 đồng/kg. Tại một số siêu thị ở Hà Nội, 1 kg quả mâm xôi có giá đến hơn 2 triệu đồng.
Một số cửa hàng bán online tại Đà Lạt báo giá khoảng 300.000 đồng một kg nhưng không phải lúc nào cũng có sẵn hàng. Vì thế, nhiều khách hàng, trong đó có chị Hồng Quý (Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội) mua cây con về trồng.
Chị Quý đặt mua 5 cây mâm xôi nhỏ (cao khoảng 10-15 cm) tại một nhà vườn ở Đà Lạt. Tính cả chi phí vận chuyển là 100.000 đồng một cây.
Theo chị, giống cây mâm xôi tại Hà Nội rất hiếm, chủ yếu là dạng hạt. Giá dao động từ 50.000 đến 80.000 đồng một túi (10 hạt). Hạt giống sau khi gieo phải mất 2-3 tháng mới nảy mầm, tỷ lệ đạt 80%.
Theo nhà vườn hướng dẫn, giống mâm xôi ưa ánh sáng nhưng kỵ gió, thích hợp trồng ở đất cát. 5-6 tháng sau khi trồng cố định, cây bắt đầu ra hoa và kết quả. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào chế độ chăm sóc và nhiệt độ thời tiết từng vùng mà cây cho lượng quả khác nhau.
Mùa hè, cây đạt năng suất cao nhất. Đọc tài liệu và biết quả mâm xôi có tác dụng chống lão hoá 50%, cao hơn dâu tây, gấp 3 lần kiwi và gấp 10 lần cà chua, chị Hà Linh (TP Vinh, Nghệ An) không ngần ngại đặt mua liền 5 gói hạt giống với giá gần 2 triệu đồng.
Chị cho biết, từng gieo thành công giống việt quất và cà chua bi nên lần này chị rất hào hứng trồng tiếp mâm xôi. Lứa đầu tiên, chị Linh gieo 5 hạt, sau 2 tháng, tất cả đều nảy mầm.
Hiện tại, cây đã lên cao khoảng 15 cm. Chị cho biết, nếu đúng quy trình phát triển, đến đầu xuân 2016, cây sẽ ra lứa quả đầu tiên. "Dự tính, cuối tháng 5 này, tôi sẽ gieo lứa thứ 2 để gối nhau, cho thu quả quanh năm", chị hồ hởi.
Được cho là có tác dụng phòng ung thư nên cây giống mâm xôi đang được nhiều người đặt mua về trồng
Chuyên cung cấp giống cây lạ ở Hà Nội, anh Trần Văn Trung (Hoàng Hoa Thám, quận Ba Đình) cho biết, trong một năm trở lại đây, hạt giống mâm xôi bán rất chạy. Chỉ trong tháng sau Tết, anh Trung đã bán được hơn 200 gói hạt giống các loại.
Doanh thu bán loại này cao gấp 2 lần các loại thông thường. Tại cửa hàng anh, mâm xôi có 2 loại phổ biến là vàng và đỏ. Giá bán dao động 40.000-50.000 đồng một gói (10 hạt). Anh cho biết, loại hạt giống này xuất xứ chủ yếu ở Lâm Đồng và nước Nga.
Ngoài ra, cửa hàng còn cung cấp giống mâm xôi đen nhập khẩu từ Mỹ, giá đắt gấp 2 lần. Chủ cửa hàng cho biết, ngoài khách mua nhỏ lẻ 1-2 gói trồng quanh nhà, cũng có nhiều người mua số lượng lớn. Những vị khách mua nhiều đến từ Bắc Giang, Hà Giang, Lào Cai, Lạng Sơn cho biết, họ sẽ trồng đại trà để bán quả rộng rãi ra thị trường.
Tuy nhiên, do hạn chế đặc trưng về địa hình, đất, thời tiết và nguy cơ khó khăn đầu ra nên hiện tại, giống cây này vẫn chỉ được mở rộng tại một số vùng quanh Đà Lạt. Một vài người ở Việt Nam đã trồng mâm xôi và đem lại hiệu quả lớn.
Chẳng hạn, anh Huỳnh Trung Quân, người đầu tiên trồng mâm xôi trong nhà kính công nghệ cao với quy mô lớn, thu nhập cả tỷ đồng mỗi năm. Anh Quân cũng là chủ đầu mối cung cấp cây giống, chuyển giao kỹ thuật trồng mâm xôi và bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho một số nông dân ở các xã lân cận.
