“Chuyên gia mạng” – “thầy lang vườn”
Các thông tin sai sự thật, chưa được kiểm chứng cùng những lời hứa chữa hết bệnh từ các “bài thuốc gia truyền”, “kinh nghiệm nhiều đời”, “liệu trình mới”… vẫn đang tấn công người dùng trên các phương tiện truyền thông trên môi trường Internet, nhiều giải pháp đã được đặt ra, triển khai thực hiện, khi hiệu quả còn bỏ ngõ thì những hậu quả đã nhãn tiền.
Nếu tự ý sử dụng, người bệnh có thể đối mặt nhiều rủi ro hơn lợi ích từ những thông tin điều trị đái tháo đường được chia sẻ
Vừa qua, Khoa Cấp cứu, BV Nội tiết Trung ương đã tiếp nhận bệnh nhân N.V.T 58 tuổi, ở Kiến Thụy, Hải Phòng. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đường huyết và huyết áp tăng cao, da niêm mạc phù nề, cơ thể mệt mỏi, hoạt động chậm.
Theo tìm hiểu tiền sử từ người nhà bệnh nhân, trước đó khoảng gần một tháng bệnh nhân đã tự ý bỏ thuốc theo đơn của bác sĩ và dùng thuốc Nam, cùng viên sủi không rõ nguồn gốc được quảng cáo trên mạng xã hội với giá gần 3 triệu đồng cho một liệu trình với cam kết khỏi hoàn toàn bệnh đái tháo đường.
Tuy nhiên, sau khi dùng thuốc, bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm trong khi tình trạng đường huyết lại tăng lên. Khoảng một tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân thấy cơ thể và mặt phù nặng lên kèm theo cảm giác khó thở về đêm và sáng sớm. Tình trạng trên có dấu hiệu nặng dần. Ngay sau đó bệnh nhân T. được người nhà chuyển đến BV Nội tiết Trung ương.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Công Bình, Khoa Cấp cứu BV Nội tiết Trung ương cho biết, thời gian qua Khoa Cấp cứu tiếp nhận liên tiếp nhiều bệnh nhân mắc đái tháo đường tăng huyết áp với nguyên nhân tự ý dùng thuốc được quảng cáo trên các trang mạng xã hội không chính thức. Nhiều bệnh nhân khi đưa vào cấp cứu đã trong tình trạng rất nặng nề, nguy hiểm tính mạng.
BV Chợ Rẫy cũng đã từng tiếp nhận và điều trị cho chị C.T.H, 41 tuổi, ngụ tại tỉnh Long An, cũng phải đến BV Chợ Rẫy cấp cứu sau 6 năm uống thuốc đông y gia truyền để điều trị đái tháo đường. Khi bệnh nhân đi kiểm tra sức khỏe và được bác sĩ khuyên ngưng dùng, chị C.T.H vẫn tiếp tục uống thuốc này. Tuy nhiên, sau đó chị bỗng dưng bị sút cân, mệt mỏi và phải đến BV Chợ Rẫy cấp cứu.
Các bác sĩ nhận định chị bị ngộ độc hoạt chất phenphormin có trong thuốc trị tiểu đường. Đại diện khoa Hồi sức cấp cứu Khu D - BV Chợ Rẫy cho biết bệnh viện đã tiếp nhận hàng chục trường hợp bệnh nhân đái tháo đường dùng loại thuốc không rõ nguồn gốc do các thầy lang vườn tự pha chế hoặc nhập từ Trung Quốc và chủ yếu có pha chế thêm các hoạt chất như phenformin, metformin, biguanides vốn đã bị cấm sử dụng vì tỷ lệ biến chứng nhiễm acid lactic quá cao đe dọa sự an toàn, thậm chí là tính mạng của bệnh nhân.
Đến những bài thuốc “dân gian” được chia sẻ
“Bố em bị tiểu đường đã 3 năm rồi mọi người ạ. Cũng vì tính lười đi khám định kì mà một hôm bố tự dưng ngã khuỵu xuống, cả nhà phải đưa đi khám ngay. Bác sĩ cho biết đo đường huyết là 7.5, có các triệu chứng: mắt kém, răng ê buốt, mẩn ngứa chân, thườn bị chóng mặt và kết luận bị bệnh tiểu đường. Từ đó đến nay, thay vì dùng thuốc tây, bố em đã làm theo 1 bài thuốc được người quen mách, hiện tại, đường huyết đo của bố chỉ còn khoảng 5.5 - 6.1, sức khỏe rất ổn định, cả nhà mừng lắm. Em biết có nhiều người đang chật vật, khổ sở tìm cách chữa bệnh tiểu đườngnên hôm nay em muốn chia sẻ về bài thuốc này, mong giúp ích được cho mọi người.”
Đây là lời mở đầu cho bài đăng được chia sẻ trên khá nhiều hội, nhóm, diễn đàn về câu chuyện “người thật việc thật”, “nhân chứng sống” về việc điều trị “khỏi hoàn toàn” tiểu đường mà không cần dùng thuốc, đi kèm với đó là chia sẻ về nhiều bài thuốc “trị tiểu đường” khác được mách bảo, chia sẻ với tính xác thực chưa được kiểm chứng nhưng được sự hưởng ứng không nhỏ từ người dùng mạng xã hội.
Nhiều bệnh nhân đái tháo đường gặp nhiều biến chứng nguy kịch khi tự ý sử dụng các sản phẩm được quảng cáo là có thể “trị khỏi hoàn toàn” đái tháo đường
Không chỉ phủ sóng trên các trang mạng, hội nhóm trên mạng xã hội, những bài thuốc “trị hết bệnh” được chia sẻ để giúp người, giúp đời cũng xuất hiện tại nhiều địa phương khác nhau, nhất là các khu vực nông thôn, vùng xâu vùng xa. Theo chia sẻ của chị N.T.N, trong một lần đi xe buýt ở một tỉnh miền Tây, chị nhận được một người đưa cho tờ giấy có in bài thuốc về việc dùng lá dứa, lá bằng lăng… để nấu nước uống hằng ngày có thể trị khỏi bệnh tiểu đường, hay một bài thuốc khác thì được giới thiệu là có thể chữa khỏi bệnh tiểu đường chỉ bằng việc sử dụng mướp hương nướng.
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bay- Chủ tịch Hội đồng Khoa học Đào tạo - Khoa Y học cổ truyền, Đại học Y Dược TP.HCM chia sẻ: “Khi di chuyển trên các phương tiện công cộng thì việc chia sẻ các bài thuốc trị bệnh rất phổ biến, thậm chí nhiều trường hợp phát những gói thuốc đã được chuẩn bị sẵn với nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, khi muốn sử dụng thuốc Đông y, dược liệu, thảo dược để điều trị thì nên đến gặp thầy thuốc, cơ sở y tế có chuyên môn được cấp phép để đảm bảo hiệu quả, an toàn và phù hợp với từng bệnh nhân. Còn những trường hợp chia sẻ theo dạng kinh nghiệm đôi khi có thể phù hợp với trường hợp của bệnh nhân này nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro có hại với những bệnh nhân khác”.
- Người bệnh đái tháo đường cần đi khám định kỳ, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa nội tiết, đái tháo đường. Khi thấy xuất hiện những dấu hiệu bất thường cần nhanh chóng tới cơ sở y tế để kiểm tra.
- Người bệnh cần tỉnh táo và trao đổi với bác sĩ điều trị để được tư vấn cũng như cho lời khuyên phù hợp, tránh dùng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không được Bộ Y tế cấp phép.