Trong bối cảnh bùng nổ các căn bệnh của xã hội công nghiệp và ô nhiễm môi trường, người tiêu dùng đã và đang nhận thức được tầm quan trọng của sức khỏe, quan tâm hơn đến thực phẩm chức năng (TPCN) nhằm bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Đây là một tín hiệu tốt.
Tuy nhiên, một bộ phận người tiêu dùng cho rằng TPCN là thần dược, có thể chữa được bách bệnh nên cứ thả ga bổ sung TPCN mong có được cơ thể khỏe mạnh. Nhóm khác có xu hướng quy tội cho TPCN khi cơ thể xảy ra bất cứ biến chứng nào trong sức khỏe. Cả 2 trường hợp này phần nào phản ánh cái nhìn chưa đúng đắn của người tiêu dùng về TPCN.
TPCN không phải thần dược và không thay thế thuốc
Gần đây, đã có trường hợp người tiêu dùng phản ánh với các cơ quan chức năng về việc TPCN gây nguy hại cho sức khỏe của mình như suy nhược thần kinh, tăng cân nhanh, cao huyết áp,… Giả thuyết đặt ra là liệu người này có sử dụng TPCN đúng cách, đúng liều và lối sống hàng ngày như thế nào. Bởi lẽ bản thân các sản phẩm TPCN không tự gây ra các triệu chứng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe vì không thay thế thuốc và được điều chế có kiểm soát hoàn toàn từ thiên nhiên, có thể sử dụng mỗi ngày mà không lo lệ thuộc như thuốc, có thể ngưng sử dụng bất kỳ lúc nào.
Ảnh minh họa: nguồn internet
Dược sỹ CKII Bùi Văn Uy cho hay theo định nghĩa kinh điển, TPCN là sản phẩm được bổ sung hoạt chất chức năng có lợi cho sức khỏe và theo qui ước, chỉ đưa hoạt chất chức năng vào sản phẩm với một hàm lượng vừa đủ nhằm bù đắp lượng thiếu hụt nên với mức dùng thông thường hay nhiều hơn một chút cũng không quá liều. Dược sỹ cũng khẳng định bản chất TPCN không độc và an toàn với người sử dụng. Nhận định thêm về những phản ánh trên của người tiêu dùng, dược sỹ cho rằng nguyên nhân nằm ở việc chưa chọn đúng loại phù hợp với cơ thể và sử dụng không đúng liều. Với các sản phẩm TPCN, đặc biệt là Thực Phẩm Bổ Sung Vitamin C, Thực Phẩm Chức Năng Bảo Vệ Gan, Thực Phẩm Bổ Sung Vitamin và Khoáng Chất Hàng Ngày, Thực Phẩm Bổ Sung Chất Xơ Từ Rau Quả,… được đặc chế hoàn toàn từ thiên nhiên, luôn vô hại nếu sử dụng đúng liều.
Lợi ích mà TPCN mang lại là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, TPCN không phải là thần dược. Một khi người tiêu dùng bổ sung trên mức quy định và vượt nhu cầu của cơ thể sẽ vẫn dẫn đến tình trạng dư thừa không đáng có. Đồng thời, TPCN cũng không thể ngăn ngừa bách bệnh nếu bản thân người tiêu dùng đã ẩn sẵn mầm bệnh hoặc dinh dưỡng không hợp lý và có lối sống không lành mạnh, không khoa học như thức khuya, lười vận động, làm việc căng thẳng quá mức, khép kín,… Trong xã hội nhiều áp lực như hiện nay, nếu mỗi người không biết cách cân bằng dinh dưỡng và lối sống của mình, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cho dù có bổ sung TPCN hay không.
Cần lưu ý: Hiểu mình và hiểu TPCN
Để dùng TPCN hợp lý an toàn, dược sỹ Bùi Văn Uy khuyên người tiêu dùng không nên cho rằng TPCN là vô hại, dùng tùy tiện mà nên có cân nhắc: tìm hiểu kỹ thành phần tính năng có phù hợp với việc hỗ trợ chữa bệnh cho mình không, chứ không nên dùng theo quảng cáo hay theo lời khen của người khác. Người tiêu dùng có quyền tự mua TPCN chứ không bắt buộc mua theo đơn như dược phẩm, nhưng nếu chưa hiểu kỹ thì nên hỏi ý kiến bác sĩ, lương y, dược sĩ. Những TPCN có hàm lượng hoạt chất chức năng cao hay có thể gây tác dụng không mong muốn trên nhãn đều có ghi liều dùng, phải dùng đúng liều đã chỉ dẫn.
Người tiêu dùng cũng nên chọn mua những thương hiệu sản phẩm TPCN có uy tín và đọc kỹ các thông tin xác nhận về lợi ích cho sức khỏe. Với những công ty uy tín, để một sản phẩm TPCN được cấp giấy chứng nhận đủ chất lượng lưu hành, sản phẩm đó phải trải qua khâu kiểm nghiệm hết sức chặt chẽ hàm lượng từng vi chất cũng như quy trình sản xuất thành phẩm. Đặc biệt, mọi thông tin sản phẩm đều được minh bạch hóa trên nhãn dán để người tiêu dùng có sự lựa chọn phù hợp với nhu cầu thể trạng của mình.
Song song đó, người tiêu dùng cần tự xây dựng cho mình một chế độ ăn phù hợp và tạo một nếp sống năng động, lành mạnh, vì đây chính là những yếu tố tác động trực tiếp đến sức khỏe một cách nhanh chóng nhất. Nếu chỉ đơn thuần bổ sung TPCN mà ăn uống không khoa học, lười vận động, thức khuya, làm việc căng thẳng quá mức,… bản thân người tiêu dùng không thể phòng tránh được các bệnh mới xuất hiện.
Là một trong những nguồn bổ sung dưỡng chất có lợi cho cơ thể, TPCN tuy cần thiết nhưng không thể ngăn ngừa bách bệnh nếu người tiêu dùng thiếu trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cả trong lối sống lẫn dinh dưỡng. Vì vậy, việc cân đối hài hòa giữa dinh dưỡng và lối sống sẽ giúp TPCN phát huy hoàn toàn tác dụng vốn có.
Bá Chi
