Thời gian qua, tại các bệnh viện (BV) đã xảy ra nhiều vụ việc nghiêm trọng như người nhà bệnh nhân đánh điều dưỡng đang mang thai tại Khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai; côn đồ hành hung người đang cấp cứu ở BVĐK Xanh Pôn, BV Thanh Nhàn và đỉnh điểm là vụ người nhà bệnh nhân đâm chết bác sĩ tại BVĐK huyện Vũ Thư, Thái Bình. Bên cạnh đó, đã xuất hiện tình trạng, một số đối tượng còn lợi dụng các sự cố y khoa không mong muốn để thực hiện các hành vi phạm pháp như đe dọa, tống tiền... y bác sĩ và cơ sở y tế nhằm trục lợi...
Những thông tin đáng buồn trên được đưa ra tại Hội nghị “Tăng cường an ninh, trật tự bệnh viện bảo vệ nhân viên y tế” do Bộ Y tế tổ chức cuối tuần qua. Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nêu rõ, các vụ việc nghiêm trọng bạo hành nhân viên y tế đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và công việc của nhân viên y tế. Vì vậy, việc tăng cường công tác đảm bảo an ninh BV rất cần được các lãnh đạo BV quan tâm, phối hợp với cơ quan công an để thực hiện hiệu quả hơn.
Bệnh viện phối hợp với công an cung cấp hình ảnh của các đối tượng trộm cắp để người nhà bệnh nhân đề phòng. Ảnh: TM
90% số vụ bạo hành cán bộ y tế xảy ra khi thầy thuốc đang cấp cứu người bệnh
PGS.TS. Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, các vụ bạo lực nhân viên y tế thời gian qua xảy ra chủ yếu ở BV tuyến tỉnh (chiếm 60%), tiếp đến là BV tuyến Trung ương (chiếm 20%). Đối tượng bị tấn công, hành hung chủ yếu là bác sĩ (chiếm 70%), tiếp đến là điều dưỡng (chiếm 15%). Có đến 90% số vụ việc xảy ra trong khuôn viên BV, trong khi thầy thuốc đang cấp cứu, chăm sóc cho người bệnh... “Nguy hiểm hơn, một số đối tượng còn lợi dụng các sự cố y khoa không mong muốn để thực hiện các hành vi phạm pháp như đe dọa, tống tiền... nhằm trục lợi” - ông Khuê lo ngại.
Theo báo cáo về công tác đảm bảo an ninh BV của ông Nguyễn Ngọc Hiền - Phó Giám đốc BV Bạch Mai, chỉ tính riêng từ tháng 1/2016 đến tháng 3/2017, lực lượng chức năng của BV Bạch Mai đã phát hiện và bắt quả tang 23 vụ phạm pháp hình sự với 23 đối tượng, chuyển Công an phường Phương Mai (quận Đống Đa, Hà Nội) giải quyết. Cùng đó, BV cũng đã bắt 35 đối tượng lang thang chuyển công an phường xử lý, bắt 12 vụ nhặt rác thải y tế, bắt 4 vụ cò môi giới khám bệnh. Đặc biệt vào cuối tháng 11/2016, tại BV Bạch Mai, người nhà của một bệnh nhân Khoa Tiêu hóa đã cầm dao đe dọa và ép một nữ bệnh nhân khác trong phòng di chuyển sang khu vực khác trong BV. Bảo vệ bệnh nhân, Trưởng Công an phường Phương Mai (quận Đống Đa, Hà Nội) đã bị đối tượng manh động này cầm dao đâm thẳng vào cổ. Vết thương dài gần 10cm, sau đó cán bộ công an này phải phẫu thuật.
Tại BV Bệnh Nhiệt đới TW cũng đã xảy ra vụ bệnh nhân HIV tấn công nhân viên y tế. Bệnh nhân dùng dao đe dọa, khóa trái cửa phòng, lột bỏ quần áo và không cho ai vào. BV đã phải phối hợp với công an đóng giả bác sĩ thuyết phục bệnh nhân. Phía cửa khác, công an đã phá cửa ập vào, khống chế đối tượng.
Hay tại BV Thanh Nhàn (Hà Nội), trong năm 2016 đã xảy ra 8 vụ bệnh nhân và người nhà bệnh nhân gây rối trật tự, đe dọa nhân viên y tế; 2 vụ trộm cắp tài sản của người bệnh; 1 vụ đánh nhau ngoài BV rồi tiếp tục kéo vào BV để trả thù nhau; 1 vụ bệnh nhân thắt cổ tự tử. 3 tháng đầu năm nay, tại BV Thanh Nhàn tiếp tục xảy ra 7 vụ trộm cắp, 3 vụ xô xát, gây rối trong BV, 1 vụ bệnh nhân nhảy từ tầng 9 xuống tầng 1.
BVĐK Tiên Lãng (Hải Phòng) đã từng chết lặng khi bệnh nhân đang nằm cấp cứu trên giường bệnh thì bị 4 đối tượng xông vào đâm chết tại chỗ...
Sự việc đau lòng khác phải kể đến là tháng 8/2011, tại BVĐK huyện Vũ Thư (Thái Bình), người nhà bệnh nhân đã lao vào đâm chết 1 bác sĩ và làm bị thương nặng một bác sĩ khác chỉ vì cho rằng các bác sĩ chậm trễ cấp cứu người nhà họ...
Giải pháp nào đảm bảo an ninh trật tự tại BV?
Phân tích nguyên nhân của vấn đề này, PGS.TS. Lương Ngọc Khuê cũng khẳng định, một trong những nguyên nhân cơ bản của vấn đề mất an ninh trật tự BV chính là thiếu sự quan tâm chỉ đạo của các cấp chính quyền và lãnh đạo BV. Các biện pháp bảo đảm an ninh nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức. Đồng thời, một mặt, cán bộ y bác sĩ chưa có kỹ năng giao tiếp với bệnh nhân, chậm trễ cấp cứu bệnh nhân gây ra bức xúc từ phía người bệnh. Tuy nhiên, mặt khác, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân nhiều khi không hiểu được tính chất bệnh của mình, không thông cảm với hạn chế về cơ sở hạ tầng và quá tải của BV, nhiều khi cứ vào viện là muốn được ưu tiên khám trước ngay hoặc thấy y bác sĩ chậm giải thích... là manh động, gây sự, có hành vi tiêu cực.
Chung mối lo ngại về tình trạng bạo hành nhân viên y tế, tham luận tại hội thảo, Đại tá Phạm Văn Tám, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an cũng cho rằng, hiện tình hình an ninh trật tự BV “nóng”, khiến dư luận xã hội lo ngại. Cụ thể như tình trạng trộm cắp, móc túi thường xảy ra ở BV, trong khi việc giám sát rất khó khăn. Đối tượng thường là trộm cắp chuyên nghiệp, nghiện hút, thậm chí cả người nhà bệnh nhân. Tình trạng cò mồi, bảo kê, tranh giành tại các khu dịch vụ ăn uống, trông xe, khu tang lễ... gây phức tạp ở BV. Nhiều vụ việc người nhà bệnh nhân kích động, biểu tình tại BV khi người nhà tử vong trong quá trình điều trị. Thậm chí, có nhiều đối tượng côn đồ truy sát nhau vào tận BV. Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo, cho vay nặng lãi, cò mồi... cũng hoành hành tại cổng các BV.
Để giải quyết vấn đề này, theo Đại tá Phạm Văn Tám, trước hết cần khẳng định công tác đảm bảo an ninh phải thuộc trách nhiệm ban giám đốc BV, sau đó mới đến lực lượng công an và chính quyền cơ sở. Do vậy, cần hoàn thiện cơ sở vật chất đảm bảo an ninh BV, như lắp đặt camera an ninh tại nhiều điểm trong BV, từ khoa phòng, đường đi lối lại... giúp xử lý nhanh các hành vi gây rối, mất an ninh, trật tự; công khai quy trình khám chữa bệnh điều trị, dán thông tin cảnh báo cho bệnh nhân, người nhà, dán ảnh cò mồi tại các cổng BV. Lựa chọn đội ngũ bảo vệ có tính chuyên nghiệp, cần tập huấn việc xử lý các tình huống, bởi đây là lực lượng xử trí đầu tiên trước khi có sự góp mặt của lực lượng công an, 113; lực lượng công an cơ sở cập nhật thông tin an ninh, đối tượng cò mồi, thủ đoạn phạm tội cho BV...
Về phía ngành y tế, đại diện Bộ Y tế khẳng định sẽ tiếp tục triển khai thực hiện tốt Chỉ thị về việc bảo đảm an ninh, trật tự trong các cơ sở y tế; Tăng cường các giải pháp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Tăng cường phối hợp giữa ngành y tế và công an, đảm bảo an toàn cho cả nhân viên y tế lẫn người bệnh; Xây dựng tiêu chuẩn về bảo đảm cơ sở hạ tầng BV để phòng ngừa mất an toàn trật tự BV. Đặc biệt, sẽ bổ sung Luật Nghiêm cấm hành vi xâm phạm, đe dọa thầy thuốc khi thi hành nhiệm vụ...