Kỳ I: Mất cảm hứng tình dục sau sinh, vì sao?
Sau khi sinh con, nhiều chị em giảm hứng thú và có người mất cảm hứng “yêu”. Tình trạng này kéo dài sẽ không tốt cho sức khỏe của họ, dễ đẩy người phụ nữ vào tình trạng trầm uất. Bài viết dưới đây sẽ lý giải và giúp người phụ nữ sau sinh có đời sống tình dục bình thường.
Trong giai đoạn mang thai và ngay khi sinh con, hormon trong cơ thể người phụ nữ có biến đổi mạnh mẽ. Những biến đổi này làm cho tâm sinh lý chị em cũng có nhiều thay đổi. Khi có thai, hai loại nội tiết tố của cơ thể thay đổi nhiều nhất là hormon hướng sinh dục rau thai HCG (human Chorionic Gonadotropin) và các Steroid (progesteron và estrogen). Hai steroid quan trọng nhất là progesteron và estrogen. Lượng nội tiết này tăng lên đều đặn trong quá trình mang thai và đạt mức cao nhất vào tháng cuối của thai kỳ. Trước khi chuyển dạ đẻ một vài ngày, progesteron và estrogen sẽ giảm thấp xuống một cách đột ngột. Sự sụt giảm đột ngột này khiến tình trạng tâm sinh lý, chuyển hóa của cơ thể cũng có nhiều thay đổi. Trải qua quá trình vượt cạn đầy mệt mỏi, đau đớn và sự thay đổi nội tiết sau khi sinh cũng diễn ra mạnh mẽ để chuẩn bị cho sự tiết sữa ở người mẹ, khiến chị em cần một thời gian dài để lấy lại sức.
Sau kỳ sinh nở, người phụ nữ có thay đổi lớn về tâm sinh lý.
Sau khi sinh, cùng với sự thay đổi nội tiết, nhiều phụ nữ có những biến đổi về khí chất ở các mức độ khác nhau. Người mẹ có thể rơi vào trạng thái mất ngủ, buồn chán, khó tập trung tư tưởng, giảm cảm giác thèm ăn, thoắt vui thoắt buồn, trầm tư và hay khóc... Những triệu chứng như thế thường xuất hiện khoảng 3 - 4 ngày sau sinh. Đây có thể coi là tình trạng bình thường ở giai đoạn đầu làm mẹ và sẽ qua đi trong vòng 10 ngày. Nhưng một số phụ nữ, tình trạng này không mất hoặc giảm đi và lại có những biểu hiện nghiêm trọng hơn, kéo dài hơn. Như vậy gọi là trầm cảm sau sinh. Nguyên nhân của trầm cảm sau đẻ còn chưa rõ nhưng có thể do những biến đổi về hormon khi có thai và ngay sau đẻ. Sự thay đổi về hormon này có thể tạo ra những thay đổi ở não và có vai trò gây ra tình trạng trầm cảm.
Từ khi bắt đầu có thai, ngoại hình của chị em to ra do tăng cân nhiều. Sau khi sinh, phải cần nhiều thời gian mới có thể lấy lại vóc dáng. Do vậy, một nguyên nhân không thể không nhắc tới là chị em thường tự ti với thân hình sồ sề và những vết rạn da trên cơ thể. Họ sợ chồng sẽ chê mình xấu, họ nghĩ mình không còn hấp dẫn với chồng. Vì thế chị em không chủ động trong cuộc yêu và luôn đánh mất cảm giác “thăng hoa” cùng chồng.
Hơn nữa, sau sinh người phụ nữ thường rất vất vả trong việc chăm sóc con nhỏ. Một ngày của họ phải lo đủ việc từ sữa, bỉm, ru con ngủ; rồi đêm đến còn phải thức giấc để cho bé ăn hoặc chơi cùng bé. Tình thương yêu tràn ngập đối với con mới sinh là tự nhiên ở người mẹ nhưng là yếu tố tâm lý ảnh hưởng ham muốn tình dục. Mặt khác do cơ thể phụ nữ chưa thực sự hồi phục cũng ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục. Sự đau đớn nơi “vùng kín” với vết rạch tầng sinh môn hoặc vết mổ đẻ là nguyên nhân chính khiến họ mất cảm hứng khi giao hợp. Sau khi sinh con, buồng trứng giảm tiết estrogen, do đó âm đạo có thể giảm tiết dịch nhờn dẫn đến khô âm đạo. Hiện tượng này kéo dài trong thời gian cho con bú, sẽ gây phiền phức cho chuyện vợ chồng.
Sau sinh bao lâu có thể quan hệ tình dục?
Sau khi sinh con, sự hồi phục sẽ diễn ra trong vài tuần đầu: tử cung và âm đạo co dần về kích cỡ ban đầu, cổ tử cung lành sẹo hoàn toàn; các cơ tầng sinh môn tạm thời kém đàn hồi cần được tập luyện để trở về bình thường; vết khâu tầng sinh môn thường lành sẹo hoàn toàn sau 2 - 3 tuần, các cơ và mô sau mổ vẫn có thể nhạy cảm trong nhiều tuần.
Trong đại đa số trường hợp, những lần quan hệ tình dục đầu tiên sau đẻ (nhất là với người sinh thường) đều chưa thể hoàn toàn dễ dàng cho người phụ nữ, vì vậy người chồng cần biết kiên nhẫn. Khi chưa hết hẳn sản dịch thì chưa nên quan hệ tình dục để tránh nguy cơ bị nhiễm khuẩn. Cũng không nên quan hệ tình dục khi vết khâu tầng sinh môn hay mổ lấy thai chưa lành sẹo hoàn toàn và khi chưa bắt đầu uống thuốc tránh thai. Cần kiêng quan hệ tình dục một thời gian tối thiểu từ 3 - 6 tuần sau đẻ. Tình dục sau khi sinh còn là cách tập thể dục bên trong cơ thể, kích thích sự tuần hoàn máu. Tuy nhiên, cần quan hệ nhẹ nhàng, cần nhiều sự âu yếm khi “khởi động” để tránh đau đớn cho phụ nữ.
Mời xem tiếp kỳ 2: Khơi lại cảm hứng tình dục sau sinh, cách nào?
Lan Như
