Xuất hiện tại Việt Nam từ 2 năm nay, đây là những đồng tiền đang lưu hành tại Myanmar, Buhtan, Brazil được nhập về Việt Nam qua xách tay. Do đó, bộ tứ linh không có sẵn mà chỉ khi hàng nhập về người kinh doanh mới tìm mệnh giá và hình con vật in trên tiền để ghép thành một bộ hoàn chỉnh.
Chị Hồng, kinh doanh nhỏ tại phố Thi Sách (Hà Nội) cho biết, Tết năm ngoái khi mua đồ lễ chuẩn bị năm mới, chị được chủ quán mời mua một tờ có hình rồng để lấy may. Không ngờ về nhà mọi người đều thích và nhờ mua cả bộ, nhưng khi đó hỏi nhiều nơi thì đã “cháy hàng”.
“Nên năm nay tôi đặt trước 10 bộ để tặng cho người thân, bạn bè. Tuy là tiền có giá trị sử dụng bên nước phát hành, nhưng mình mua mệnh giá nhỏ mang ý nghĩa cầu may là chính nên không nghĩ việc quy đổi thành tiền Việt”, chị nói.
Do đã cận Tết nên thời điểm này bộ tiền tứ linh đang được nhiều cửa hàng bán đồ phong thủy, thờ cúng tại phố Thái Hà, Bát Đàn, Hàng Mã bày bán. Ngay kênh bán hàng online cũng quảng cáo rầm rộ, thậm chí có nhiều trang web được thiết riêng về tiền lì xì “độc-lạ” đáp ứng yêu cầu người mua lấy may hoặc làm quà tặng nhân dịp đầu năm mới.
Theo giải thích của các cửa hàng, tiền in hình long, phụng có mệnh giá từ 1 đến 5 Ngultrum là tiền của Buhtan phát hành năm 2006 tượng trưng cho quyền uy, hóa giải điềm hung và sắc đẹp, trí thông minh. Trong khi đó tiền hình lân của Myanmar mệnh giá 10 Kyats phát hành năm 1996 thể hiện sự may mắn, còn đồng tiền hình quy là của Brazil mệnh giá 1-5 Reais phát hành năm 2013 tượng trưng cho sự trường tồn.
Anh Khánh, chủ cửa hàng chuyên kinh doanh tiền lì xì trên phố Hàng Cót cho biết so với Tết năm ngoái thì năm nay nhu cầu về tiền tứ linh có giảm đôi chút. Lý do vì là năm mùi, nên gần như mọi người mua tiền có hình dê nhiều hơn cho dù một đồng USD hình dê vàng giá cũng khá đắt. “Thời điểm này năm trước cửa hàng đã bán được vài nghìn đồng tiền, nhưng tình hình như hiện nay thì khả năng đến Tết Nguyên đán chỉ bán được dưới 1.000”, anh than phiền.
Theo anh Khánh, năm nay có nhiều cửa hàng cùng nhập tiền về bán khiến cạnh tranh tăng nên giá đã thấp hơn so với năm trước 10-20%. Hiện cửa hàng bán với giá 200.000 đồng một bộ 4 đồng tiền. Giá bán lẻ từng đồng dao động từ 65.000 đến 75.000 đồng tùy từng loại và thời gian phát hành. “Như đồng tiền số 2 - hình lân của Myanmar thời gian phát hành từ năm 1996 nên giá bán sẽ cao hơn các đồng tiền khác khoảng 10.000-20.000 đồng”, anh cho hay. Do vậy, khách hàng thường chọn mua trọn bộ nhiều hơn là mua lẻ.
Chị Mai, chủ một shop online cho biết, tuy là các đồng tiền đang được lưu hành tại một số quốc gia nhưng nguồn hàng nhập khẩu chủ yếu từ Mỹ, ngoài ra một số lẻ được vận chuyển từ Trung Quốc về.
Chủ shop này cũng chia sẻ bất kể mệnh giá nào cũng có thể nhập về. Song ở Việt Nam loại tiền này mang tính biểu tượng tâm linh hơn là giá trị sử dụng nên nhu cầu về tờ mệnh giá nhỏ rất lớn. Ngoài ra, vì giá nhập không đắt lại dễ tiêu thụ nên chủ hàng thường chọn các mệnh giá nhỏ dưới 10 đồng. “Với những mệnh giá lớn do tỷ giá thường thay đổi, có khi tăng cao nên rất khó đặt hàng, thêm phí vận chuyển từ nước ngoài về Việt Nam cũng khá cao, nên cửa hàng chỉ nhận đặt hàng trước một tháng”.
Chia sẻ với VnExpress, Phó tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, đối với những mặt hàng về tâm linh, phong thủy muốn nhập về Việt Nam phải có giấy phép của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch trên cơ sở xác định chất liệu để có những quy định riêng. Nếu là đồng tiền đang được lưu hành tại các quốc gia khác, muốn vào Việt Nam dù mục đích gì thì trước khi thông quan phải được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép.
“Việc các cửa hàng rao bán các đồng tiền đang được lưu hành tại Myanmar, Brazil…với số lượng lớn chủ yếu là hàng xách tay hoặc từ nguồn khác. Hiện nay cơ quan hải quan chưa xác nhận có lô hàng nào là tiền mặt được nhập chính ngạch về Việt Nam. Chúng tôi sẽ cho tìm hiểu vấn đề nói trên”, đại diện Tổng cục Hải quan khẳng định.
Thành Tâm
