Sử dụng chữ ký giả, hồ sơ giả, sổ tiết kiệm của khách hàng bỗng dưng đều bị thế chấp cho một công ty “ma”. Vậy, kẽ hở nào khiến tiền gửi của khách hàng “không cánh mà bay”? Và an toàn tiền gửi tại các ngân hàng liệu có an toàn?
Không ít vụ liên quan đến tài khoản ngân hàng, thẻ ATM, thậm chí, sổ tiết kiệm cũng bị đánh cắp để chiếm đoạt tiền của khách hàng. Đây là những câu chuyện không còn mới trong giới nhà băng, nhất là các ngân hàng thương mại cổ phần. Tái diễn tình trạng này, mới đây, dư luận lại tiếp tục xôn xao câu chuyện hơn 140 tỷ đồng của khách hàng gửi tiết kiệm qua 4 ngân hàng bị cầm cố sổ cho một khoản vay mà chủ tài khoản không hề biết.
Việc gửi tiền tại ngân hàng cần phải được kiểm soát chặt hơn nữa.
Thông qua một người giới thiệu là cán bộ ngân hàng đi huy động tiền gửi, hơn 140 tỷ đồng của vợ chồng anh Đặng Nghĩa Toàn - quận Hoàn Kiếm, Hà Nội được gửi tiết kiệm theo quy trình, thủ tục vào 4 ngân hàng. Trong đó: 52 tỷ đồng gửi tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại chúng Việt Nam (PVcom Bank); 50 tỷ đồng gửi tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc dân (NCB); 20 tỷ đồng gửi tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Á (Việt Á Bank); 20 tỷ đồng còn lại gửi tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).
Sau một thời gian gửi tiền, mở sổ tiết kiệm, cuối năm 2018, gia đình anh Toàn bàng hoàng nhận được thông báo, toàn bộ số tiền này ở 4 ngân hàng đã bị phong tỏa, sổ tiết kiệm thì bị cầm cố. Điều đáng nói, việc phong tỏa, cầm cố sổ tiết kiệm của vợ chồng anh Toàn là để cho một khoản vay mà gia đình anh không hề hay biết.
Liên quan tới những hồ sơ vay vốn, cầm cố khiến tài sản tiền gửi của vợ chồng anh Toàn bị phong tỏa, Cơ quan An ninh điều tra, Công an TP. Hà Nội đã tiến hành giám định và kết luận: chữ viết, chữ ký và dấu vân tay trong hồ sơ là giả mạo, không phải của vợ chồng anh Toàn.
Theo các chuyên gia về luật, tài khoản tiền gửi của anh Toàn không có sự sai sót, nhầm lẫn theo quy định của pháp luật. Thứ hai là chưa có bất cứ một văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về việc phong tỏa tài khoản của anh Toàn. Thứ 3 là cơ quan giám sát của Ngân hàng Nhà nước cũng không có quyết định thanh tra, cũng không có văn bản yêu cầu các ngân hàng TMCP phong tỏa tài khoản của anh Toàn. Do đó, việc phong tỏa tài khoản của các ngân hàng đối với ông Đặng Nghĩa Toàn là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật.
Nhưng điều cốt lõi để xảy ra tình trạng này, theo các chuyên gia tài chính - ngân hàng, bản thân các ngân hàng đã sai sót một cách nghiêm trọng, tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng lừa đảo, thực hiện trót lọt qua rất nhiều quy trình, công đoạn mới có thể chiếm đoạt được tiền của khách hàng. Nếu không có các cán bộ ngân hàng tiếp tay thì những chuyện này không thể xảy ra được. Điều này nói lên rằng, bản thân tổ chức của các ngân hàng này có điều gì đấy bất ổn.
Một loạt sai sót không phải một khâu mà là nhiều khâu, không phải một người mà là nhiều người và có những sai sót trọng yếu, sai sót cơ bản. Ngân hàng cho vay “khống”, khách hàng tưởng tượng ra chứ không phải khách hàng thật. Thứ hai đã cầm cố tiết kiệm sai một cách nghiêm trọng khi không phải là chủ sở hữu gửi tiền cầm cố. Trong trường hợp này là ít nhất có giả về hồ sơ vay, sau đó là giả về hồ sơ cầm cố, thậm chí còn những hồ sơ khác chẳng hạn như là xác nhận hôn nhân độc thân chẳng hạn. Đi sâu vào còn nhiều yếu tố sai sót, nhiều giấy tờ giả khác nữa thì mới có thể mất được tiền.
Khi mà cán cân công lý không được chuẩn mực, hệ lụy xảy ra rất lớn. Khách hàng đứng trước nguy cơ mất trắng tiền cả gốc lẫn lãi khi các ngân hàng đùn đẩy, thoái thác trách nhiệm cho các cá nhân, những kẻ lừa đảo không có khả năng chi trả. Vì vậy, nếu không được chỉnh đốn, nghiêm ngặt thực hiện các quy định của pháp luật thì niềm tin của khách hàng về các tổ chức tín dụng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng theo chiều hướng xấu.