Tiền đóng BHXH là của người lao động tích lũy để hưởng lương hưu khi tuổi già

Luật BHXH năm 2014, quy định tại Điều 60 có những điểm tiến bộ hơn so với Luật BHXH hiện hành nhằm mục đích đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho người lao động (NLĐ), một số quyền lợi của NLĐ được mở rộng hơn, có chính sách hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện nhằm giúp người dân tiếp cận với BHXH, mở rộng độ bao phủ về BHXH theo Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT.

Về BHXH một lần, kế thừa Luật BHXH hiện hành, Luật BHXH 2014 quy định những trường hợp sau vẫn được nhận trợ cấp BHXH một lần: Người đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ thời gian đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện; Người ra nước ngoài để định cư; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ, binh sĩ trong quân đội nhân dân và công an nhân dân khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Tích lũy lương hưu cho tuổi già.

Một điểm mới quan trọng nhất trong Luật BHXH 2014 bổ sung quy định đối với một số trường hợp đặc biệt được nhận BHXH một lần ngay, đó là người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và một số bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế. Như vậy, so với Luật BHXH năm 2006 thì đây là điểm tiến bộ giải quyết kịp thời cho cả những trường hợp có thời gian đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên không may bị bệnh tật hiểm nghèo được nhận ngay BHXH một lần để giải quyết những khó khăn trước mắt nếu không có khoản tiền này thì NLĐ và gia đình họ sẽ rất khó khăn, Luật BHXH năm 2006 không có quy định này.

Luật BHXH năm 2006 quy định NLĐ chưa đủ 20 năm đóng BHXH sau một năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện và có yêu cầu nhận BHXH một lần được nhận BHXH một lần, trường hợp suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà chưa đủ hai mươi năm đóng BHXH có yêu cầu nhận BHXH một lần thì được giải quyết hưởng BHXH một lần. Với quy định này, hàng năm có trên dưới 600 nghìn NLĐ nhận BHXH một lần, đồng nghĩa với việc số người này đã bị loại ra khỏi lưới an sinh xã hội quốc gia. Bên cạnh đó Luật BHXH năm 2006 cũng có điểm hạn chế đó là không cho phép NLĐ có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được nhận BHXH một lần trừ trường hợp ra nước ngoài để định cư nên những trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo không có khả năng điều trị ổn định hoàn cảnh gia đình khó khăn có thời gian đóng BHXH trên 20 năm chưa được giải quyết nên gây bức xúc đối với NLĐ và gia đình họ, hạn chế này đã được khắc phục trong Luật BHXH năm 2014.

Như vậy, Điều 60 Luật BHXH năm 2014 thể hiện sự tiến bộ đối với NLĐ không may gặp bệnh tật hiểm nghèo, nguy hiểm đến tính mạng được nhận ngay BHXH một lần để giải quyết khó khăn trước mắt, giải quyết cho nhận ngay BHXH một lần cho trường hợp này là phù hợp với nguyện vọng của NLĐ và gia đình họ, hợp với đạo lý.

Đối với các trường hợp khác có khó khăn nhưng chưa tới mức phải nhận ngay BHXH một lần thì khuyến khích NLĐ tích lũy thời gian đã đóng BHXH để sau này đóng tiếp BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện cho đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu khi về già bớt đi gánh nặng đối với bản thân, gia đình và xã hội, đảm bảo an sinh xã hội lâu dài vừa thực hiện được quyền công dân của mình vừa giúp Nhà nước thực hiện được nghĩa vụ bảo đảm quyền về an sinh xã hội đối với công dân theo quy định tại Điều 34 Hiến pháp 2013 nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.

Cũng với mục tiêu đó, nếu trong thời gian bảo lưu thời gian đóng BHXH không may gặp hoàn cảnh khó khăn đặc biệt như nêu trên thì NLĐ được giải quyết nhận ngay BHXH một lần hoặc nếu không may NLĐ qua đời thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở (nếu đã có thời gian đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên) và trợ cấp tử tuất (hàng tháng hoặc một lần) tùy theo thời gian đã đóng BHXH. Nhận BHXH một lần thì NLĐ thiệt hơn vì tính ra mỗi năm đóng BHXH bao gồm cả NLĐ và người sử dụng lao động đóng vào quỹ BHXH là 2,64 tháng lương nhưng khi nhận BHXH một lần mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 chỉ được nhận 1,5 tháng tiền lương bình quân đóng BHXH, mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi được nhận 2 tháng tiền lương bình quân đóng BHXH, nếu đã nhận BHXH một lần rồi thì không được nhận các chế độ như vừa nêu trên.

Về mặt xã hội, quy định tại Điều 60 Luật BHXH 2014 giúp giảm gánh nặng của ngân sách nhà nước, bản thân và gia đình người lao động khi họ hết tuổi lao động. Nếu người lao động chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt không thấy lợi ích lâu dài đóng BHXH một thời gian rồi tìm cách nhận ngay BHXH một lần thì khi hết tuổi lao động họ không có cơ hội để được hưởng lương hưu do không tích lũy đủ về thời gian đóng BHXH.

Điều Bá Được (Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH)

Những câu nói cực "đắt giá" trong các bộ truyện tranh nổi tiếng

9 thói quen vô tình hủy hoại sức khỏe dân công sở

Nhường chức

Ảnh: TM