Tiêm vaccine COVID ở vùng sâu, vùng xa: Người dân đến tiêm mừng rơi nước mắt

Tính đến sáng 31/3/2022, số người tiêm vaccine mũi 3 của Yên Bái đạt 93,8% số người trong độ tuổi. Để có được con số này trong điều kiện địa bàn nhiều vùng sâu, vùng xa, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số ít người là sự cố gắng nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, trong đó nòng cốt là ngành y tế.

Vận động, thuyết phục người dân tộc

Trạm Tấu là huyện khó khăn nhất của tỉnh Yên Bái hiện nay. Toàn huyện có 11 dân tộc anh, em đoàn kết chung sống trên các triền núi cao. Trong đó, người Mông chiếm 77%; người Thái 16% còn lại là các dân tộc khác như Khơ Mú, Tày, Mường. 

Xã Hát Lừu có gần 100% là đồng bào Thái sinh sống, là xã thuần nông, dân cư sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng trọt và chăn nuôi, cơ sở hạ tầng kinh tế -xã hội còn thiếu thốn, tỷ lệ hộ nghèo khá cao. 

Y sỹ Nguyễn Thị Kim Hương, Trưởng trạm y tế xã Hát Lừu kể lại, những ngày đầu vất vả vận động nhân dân tiêm vaccine phòng COVID-19. Hồi tháng 5/2021 khi vận động dân đến tiêm, người dân nhận thức chưa đúng về lợi ích của vaccine. Đã xuất hiện tâm lý lo lắng, hoang mang sau tiêm khi không may bị ốm, sốt, không lao động sản xuất được. "Tao khỏe mà, sao cán bộ y tế bắt tao đi tiêm..." nhiều người dân "chất vấn" ngược  nhân viên y tế khi vận động đến trạm y tế tiêm vaccine phòng COVID-19.

Đến nay khi trạm y tế xã Hát Lừu rà soát số người chưa được tiêm mũi 3, vẫn còn một số ít người chưa đồng ý, chủ yếu người có bệnh nền quá nặng, người có chỉ định chưa tiêm. "Chúng tôi đã tổ chức truyền thông, giải thích. Có nhiều lý do họ đưa ra là tiêm đủ rồi, có ốm đâu mà cán bộ y tế phải lo" – chị Hương chia sẻ. Những ngày này, nhân viên y tế tiếp tục là người vận động quần chúng để người dân tiếp tục hoàn thành mũi tiêm phòng bổ sung.

Với xã Xà Hồ, của huyện Trạm Tấu, là xã có 100% người dân tộc Mông sinh sống. Nhớ lại những ngày đầu triển khai tiêm vaccine COVID-19 tại bản đã gặp vướng. Y sỹ Lò Văn Nhâm, Trưởng Trạm y tế xã kể: "Trước khi triển khai tiêm vaccine, chúng tôi thực hiện rất bài bản, nhất là công tác truyền thông sâu rộng, để mọi người dân đều nắm, hiểu được lợi ích của việc tiêm. Khi chúng tôi cho đăng ký thì 100% người dân trong độ tuổi đồng ý. Thế nhưng đến ngày tiêm chỉ lác đác vài người đến". 

Rút kinh nghiệm những đợt tiêm sau, cả hệ thống chính trị của xã Xà Hồ đến tận nhà dân, vận động, thuyết phục người có uy tín nhất trong bản ra tiêm. Người trong bản tận mắt nhìn thấy già bản đi tiêm về vẫn khỏe, ăn được cơm, chăm được con gà là bà con tin tưởng ra tiêm đầy đủ. Ấy thế, khi đến tiêm mũi 3 lại xuất hiện tình trạng... sợ tiêm ở người dân. 

"Đến mũi 3, cán bộ y tế của trạm lập danh sách những người đã tiêm đủ 2 mũi gửi đến Ban chỉ đạo phòng chỉ dịch của xã. Ban chỉ đạo phân công cán bộ xã phụ trách thôn có trách nhiệm vận động, thuyết phục người dân phải tiêm đầy đủ. Những ngày này, cả xã đều đốc thúc tiêm mũi 3 quyết không để sót đối tượng trong diện tiêm", y sỹ Nhâm kể.

Linh hoạt các hình thức tiêm chủng

BS Đinh Thị Minh Luyện, Giám đốc TTYT huyện Trạm Tấu, Yên Bái cho biết để chuẩn bị cho 1 đợt tiêm chủng công tác chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực y tế tham gia thực hiện tiêm được huyện Trạm Tấu thực hiện chu đáo. 

Tại các điểm tiêm chủng, đội tiêm được thiết lập đảm bảo trang thiết bị y tế, con người để thực hiện đầy đủ quy trình mà Bộ Y tế hướng dẫn. Cán bộ, nhân viên y tế tham gia tiêm chủng đều được tập huấn kỹ lưỡng về quy trình tiêm chủng an toàn, quy định xử lý các tai biến sau tiêm chủng và thông tin cụ thể của từng loại vaccine phòng COVID-19. 

Để thuận tiện cho người dân đến điểm tiêm đầy đủ, ngành y tế đã "chiều" bà con. Linh hoạt thời gian, tổ chức điểm tiêm linh động, phù hợp. 

"Đồng bào đi làm ruộng,  nương nên các điểm tiêm chủng sẽ đông người tiêm vào sáng sớm và chiều tối khi đã xong mọi công việc. Nhiều khi đồng bào đi làm về quên lịch tiêm là cán bộ phải rà soát danh sách, phối hợp với chính quyền xã tới tận nhà mời người dân đến tiêm", BS Luyện nói.

Chủ trương chung ban đầu là mỗi bản tiêm trong 1 ngày, nhưng sau nhiều đợt tiêm, cán bộ cơ sở rút kinh nghiệm, không máy móc triển khai theo kiểu cuốn chiếu. Nơi nào dễ làm trước, người nào đồng ý thì tiêm trước. 

Tại địa phương, bà con thường sinh sống rải rác, nhiều bản cách xa trung tâm, đường sá đi lại khó khăn. Khi triển khai truyền thông, cơ quan y tế cho các đơn vị, cá nhân đăng ký, cán bộ xã làm đồng bộ cho 100% bản, hộ dân. Khi có vaccine về, chính quyền xã thống nhất với ngành y tế, dù vất vả nhưng người dân sau khi khám sàng lọc đủ điều kiện là triển khai tiêm ngay để đảm bảo quyền lợi của bà con.

Để triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 thành công, vai trò của cán bộ bản, người có uy tín, trưởng dòng họ là vô cùng quan trọng. 

Trưởng bản Tà Đằng, xã Xà Hồ, Sùng A Hành tuổi còn trẻ, nhưng rất năng nổ, tích cực tuyên truyền, vận động người dân ở bản xa nhất của xã đều hiểu và đồng lòng đi tiêm phòng. Anh Hành kể: "Khi có trường hợp 2 cụ già gần 70 tuổi, mặc dù không có bệnh nền, đảm bảo đủ điều kiện tiêm nhưng nhất quyết không đi tiêm. Khi đến nhà hỏi lý do thì ông bà bảo già rồi, không đi đâu xa mà lây bệnh nên không cần tiêm. Chúng tôi giải thích là mình không đi đâu, nhưng sẽ có người khác đến. Chẳng may họ mắc bệnh, mình tiếp xúc rồi lây bệnh thì nguy hiểm. Nghe vậy, hôm sau các cụ đồng ý đi tiêm. Cũng có bà con trong bản lấy lý do bận đi nương không tiêm nhưng tôi bảo, đi nương là việc cả năm, nay không làm thì mai làm. Khi bà con nghe ra thì ai cũng đồng thuận đến tiêm".

Ngoài 60 tuổi, ông Giàng A Lình ở bản Tà Đằng, xã Xà Hồ ban đầu khá băn khoăn, lo lắng khi có thông báo đi tiêm vaccine phòng COVID-19. Tuy nhiên, khi được cán bộ xã, thôn bản đến tuyên truyền, vận động kết hợp giải thích về lợi ích của việc tiêm vaccine, ông Lình và vợ cũng đã tham gia tiêm phòng vào giữa tháng 7 vừa qua. Ông Linh chia sẻ: "Hai vợ chồng tôi tiêm mũi 3 rồi, tôi thấy dịch này rất nguy hiểm, cũng mong nhà nước sớm có vaccine để tiêm cho trẻ con nữa sẽ đảm bảo hơn".