 PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế và đoàn đại biểu Việt Nam tại phiên họp với chủ đề phòng chống các bệnh không lây nhiễm. |
Tham dự cuộc họp này, Ðoàn Việt Nam do Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội nghị WHO Tây Thái Bình Dương lần thứ 63, làm Trưởng đoàn; Thứ trưởng Lê Quang Cường làm Phó trưởng đoàn và 25 thành viên là đại diện của các Vụ, Cục của Bộ Y tế; các Viện, Bệnh viện chuyên khoa đầu ngành liên quan tới các bệnh không lây nhiễm và bệnh lây nhiễm tham gia. Để chuẩn bị cho nội dung tham gia của Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị, từ 3 tháng trước khi Hội nghị diễn ra, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chỉ đạo lên kế hoạch và tổ chức các bước chuẩn bị chu đáo. Một số hoạt động chính như: Trên cơ sở nội dung các dự thảo chính sách của Hội nghị dự kiến đưa ra, Lãnh đạo Bộ đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng Vụ, Cục, Viện, Bệnh viện liên quan. Thành lập một nhóm thư ký giúp việc, cử sang Thái Lan học tập kinh nghiệm nghiên cứu và viết các bản góp ý cho dự thảo Nghị quyết của Tổ chức Y tế Thế giới
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị, Cục Quản lý Khám chữa bệnh được Bộ trưởng giao nhiệm vụ để phối hợp các Vụ, Cục và viện, bệnh viện liên quan nghiên cứu xây dựng các đóng góp, tham luận cho các Nghị quyết của Tổ chức Y tế thế giới về các lĩnh vực như: Phòng chống các bệnh không lây nhiễm, khuyết tật, mù lòa và khiếm thị, sử dụng thuốc an toàn, các bệnh bị lãng quên. Để chuẩn bị cho các nội dung trên, Cục Quản lý Khám chữa bệnh cũng cử một thành viên tham gia tổ thư ký và sang Thái Lan học tập kinh nghiệm. Phối hợp với Viện Tim mạch, BV K, BV Nội tiết, BV tâm thần trung ương I, BV Mắt Trung ương… tổ chức các cuộc họp để nghiên cứu dự thảo Nghị quyết và xây dựng bản góp ý tham luận. Sau 2 tuần chuẩn bị tích cực, 7 bản dự thảo góp ý cho Nghị quyết thuộc các lĩnh vực liên quan tới quản lý bệnh không lây nhiễm, khuyết tật, mù lòa, quản lý khám chữa bệnh đã được hoàn thành đầy đủ.
Tại Hội nghị PGS. TS. Lương Ngọc Khuê được giao nhiệm vụ Trưởng nhóm tham gia các phiên họp trong Ủy ban A của Hội nghị. Trong các ngày 21-25/5/2013, tại Ủy ban A lần lượt các phiên thảo luận góp ý cho các bản dự thảo Nghị quyết thuộc các chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau được tiến hành. Đoàn đại biểu Việt Nam, đặc biệt là nhóm liên quan tới các Bệnh không lây nhiễm do PGS. Lương Ngọc Khuê và các thành viên trong nhóm đã tích cực tham gia và trực tiếp phát biểu tham luận góp ý cho 5 trên tổng số 8 bản tham luận của Đoàn Việt Nam cụ thể là: Kế hoạch hành động phòng chống các bệnh không lây nhiễm 2013-2020; kế hoạch phân bổ ngân sách các chương trình y tế 2014-2015; kế hoạch hành động sức khỏe tâm thần 2013-2020; kế hoạch hành động phòng chống mù lòa và khiếm thị; báo cáo về khuyết tật.
 PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế (người thứ ba từ trái sang) và nhóm chuyên gia báo cáo về các bệnh không lây nhiễm của đoàn đại biểu Việt Nam tại Hội nghị. |
Ý kiến đóng góp của đoàn Việt Nam đã được Ban thư ký đánh giá cao và cân nhắc kỹ lưỡng, nhiều ý kiến đã được Ban thư ký của Hội nghị trực tiếp trao đổi để ghi nhận, bổ sung vào nội dung dự thảo Nghị quyết. Nhiều nước trong khu vực như Thái Lan, Philippine trong các bài tham luận cũng bày tỏ quan điểm ủng hộ các ý kiến và nội dung mà Đoàn Việt Nam đưa ra về phòng chống các bệnh không lây nhiễm, khuyết tật, mù lòa. Các đại biểu của Thái Lan cũng đánh giá nội dung tham luận của Việt Nam có chiều sâu và đưa ra được nhiều ý kiến xác đáng. Bên cạnh đó, tại chương trình làm việc của Thứ trưởng Lê Quang Cường với TS. Shekhar Saxena, Giám đốc Vụ chính sách và dịch vụ sức khỏe tâm thần của Tổ chức Y tế thế giới tại Geneva, đã thống nhất Việt Nam sẽ triển khai 1 dự án thí điểm về quản lý bệnh động kinh tại cộng đồng, nhằm xây dựng một mô hình thí điểm để tiến tới phát triển mô hình quản lý bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng.
Trong bài phát biểu tại Kỳ họp này, TS. Margaret Chan, Tổng giám đốc WHO đã khẳng định lại tầm quan trọng của báo cáo minh bạch và cảnh giác trong dịch bệnh, các vấn đề đang nổi lên của các bệnh không lây nhiễm, và thanh toán bệnh bại liệt. TS. Chan cũng khẳng định, Tổ chức Y tế thế giới từ chối làm việc với ngành công nghiệp thuốc lá. Tuy nhiên, bà không loại trừ cơ hội hợp tác với công nghiệp chế biến thực phẩm và ngành công nghiệp nước giải khát để giải quyết các bệnh không lây nhiễm, trong khi hỗ trợ các biện pháp bảo vệ hiện có đảm bảo không có xung đột về lợi ích.
Năm nay, chủ đề của Ngày Thế giới Không thuốc lá là “Cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá”, đã được WHO lựa chọn với mục đích giúp các nhà hoạch định chính sách và công chúng ở các quốc gia nhận biết được những chiến lược của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ, gia tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá. Các bằng chứng nghiên cứu cho thấy, việc cấm quảng cáo thuốc lá toàn diện sẽ giúp giảm số lượng những người bắt đầu hút và số lượng người sử dụng thuốc lá. Đây còn là một trong những biện pháp hiệu quả để giảm tải nhu cầu sử dụng thuốc lá và được xếp vào nhóm những biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá “Chi phí thấp và hiệu quả cao nhất”.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam, từ năm 2000, trong Chính sách Quốc gia về Phòng chống tác hại thuốc lá giai đoạn 2000- 2010 đã quy định cấm quảng cáo, tiếp thị thuốc lá dưới mọi hình thức. Chỉ thị số 12 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu thực hiện nghiêm các quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá hoặc sử dụng thuốc lá làm sản phẩm khuyến mại cho hàng hóa, dịch vụ dưới mọi hình thức. Ngày 11/11/2004, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn Công ước khung về kiểm soát thuốc lá. Một trong những nội dung quan trọng cua Công ước là cấm toàn diện mọi quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá. Ngày 18/6/2012, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã được thông qua tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa 13, và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/05/2013. Cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ của các công ty thuốc lá cũng là một nội dung quan trọng được quy định trong Luật PCTHTL. Việc tham gia Công ước Khung và ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã thể hiện rõ cam kết và quyết tâm của Nhà nước Việt Nam trong việc bảo vệ sức khỏe cho người dân Việt Nam.
Với vai trò là cơ quan đầu mối trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá theo sự phân công của Thủ tướng Chính phủ, để tổ chức triển khai thực hiện Luật PCTH thuốc lá, trong thời gian qua, Văn phòng Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế đã triển khai nhiều hoạt động.
Ngày 22/11/2012, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch số 1012/KH-BYT về việc triển khai thi hành Luật PCTH thuốc lá, trong đó nêu rõ các nhiệm vụ trọng tâm gồm: Tuyên truyền, phổ biến Luật PCTH thuốc lá với nhiều hình thức phong phú như hội thảo, hội nghị, truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, thi tìm hiểu về PCTH thuốc lá, in ấn các tài liệu về Luật PCTH thuốc lá. Hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thực hiện Luật PCTH thuốc lá. Xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập và phê duyệt Điều lệ Quỹ PCTH thuốc lá. Xây dựng đề án thành lập Cơ quan Điều hành Quỹ PCTH thuốc lá.
Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về PCTH thuốc lá đến năm 2020 và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 25/01/2013; tổ chức phổ biến nội dung của Chiến lược đến các tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Đến nay, Bộ Y tế đã nhận được kế hoạch thực hiện triển khai Luật PCTH thuốc lá và Chiến lược Quốc gia PCTH thuốc lá của 7 Bộ, ngành, 26 tỉnh, TP và 04 tổ chức đoàn thể. Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và hưởng ứng tuần lễ quốc gia tại Văn phòng Chủ tịch nước; Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hôi; thành đoàn TP. Hà Nội, thành đoàn TP. Hồ Chí Minh, tại Cục Quản lý Khám, chữa bệnh…
Bộ Y tế và Bộ Tài chính đang phối hợp xây dựng và trình Chính phủ dự thảo quyết định thành lập và phê duyệt điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ PCTH thuốc lá. Chương trình PCTH thuốc lá- Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế tiếp tục nỗ lực triển khai các hoạt động truyền thông nhằm phổ biến rộng rãi nội dung Luật PCTH thuốc lá tới đông đảo người dân. Ngày 23/4/2013, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị Triển khai Luật PCTH thuốc lá với sự tham gia đông đảo của các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị, xã hội, một số UBND tỉnh, TP, sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. Văn phòng Chương trình PCTH thuốc lá tổ chức 08 hội nghị, hội thảo phổ biến luật cho các Bộ, ngành, Liên đoàn Lao động 63 tỉnh, TP; Trung tâm truyền thông GDSK 63 tỉnh thành; phối hợp với Trung ương Đoàn tổ chức truyền thông về Luật PCTH thuốc lá trong khối đoàn viên, sinh viên; triển khai chiến dịch nhắn tin ủng hộ Luật PCTH thuốc lá… Thực hiện các chiến dịch truyền thông về Luật PCTH thuốc lá trên các kênh VTV1, VTV3, O2TV, VOV, TTXVN, HTV, báo viết và báo mạng… In ấn tài liệu, tờ rơi, đĩa DVD, CD và TV spot… để phổ biến Luật PCTH thuốc lá…