Điện Kremlin cho biết Moscow hy vọng cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin với người đồng cấp Mỹ Donald Trump sẽ là bước đầu tiên hướng tới bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.
Phát biểu trước báo giới ngày 13/7, trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov cho biết: "Mục đích của cuộc gặp là bắt đầu các nỗ lực nhằm cải thiện tình hình tiêu cực hiện nay trong quan hệ Nga - Mỹ, tiến hành các bước đi cụ thể để bình thường hóa quan hệ, tái xây dựng lòng tin ở mức ít nhiều chấp nhận được, và tìm cách vạch ra các bước để tạo điều kiện nối lại hợp tác đôi bên cùng có lợi trong nhiều vấn đề có chung lợi ích".
Dự kiến, cuộc gặp thượng đỉnh này sẽ bắt đầu bằng một cuộc gặp riêng giữa ông Putin và ông Trump tại Dinh Tổng thống Phần Lan và sau đó sẽ là các cuộc đàm phán ăn trưa làm việc, với sự tham gia của các phái đoàn hai bên. Cuối cùng, hai nhà lãnh đạo sẽ tham gia họp báo chung. Ông Ushakov cho biết hiện hai bên không giới hạn thời gian cho cuộc gặp thượng đỉnh kín, và hai tổng thống sẽ là người quyết định có ra một tuyên bố chung sau các cuộc đàm phán hay sẽ chỉ tổng kết về nội dung cuộc gặp trong cuộc họp báo chung. Phái đoàn của hai bên sẽ bao gồm Ngoại trưởng Mỹ và Ngoại trưởng Nga cũng các chuyên gia từ các cơ quan chính phủ hai nước. Ông Ushakov cho biết hiện vẫn chưa rõ các vấn đề chính xác nào sẽ được đặt lên bàn hội nghị, song theo quan chức này, Moscow sẵn sàng "cân nhắc mọi vấn đề quan trọng trong quan hệ song phương và trên trường quốc tế".
Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau tại Diễn đàn APEC Đà Nẵng 2017.
Giới phân tích nhận định tại cuộc gặp hôm nay, Tổng thống Putin có thể sẽ đưa ra các đề xuất trong lĩnh vực kinh tế với Tổng thống Trump. Bên cạnh đó, vấn đề ổn định chiến lược, bao gồm phòng thủ tên lửa và vũ khí tấn công chiến lược, cũng có thể trở thành một chủ đề chính. Ông cho biết thêm rằng các cuộc khủng hoảng trên thế giới cũng có thể được đưa ra bàn thảo, như khủng hoảng tại Syria, vấn đề Bán đảo Triều Tiên, thỏa thuận hạt nhân Iran và cuộc xung đột tại Ukraine... Theo giới quan sát, hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ hôm nay được cho có thể tháo gỡ được nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có vấn đề Syria. Mặc dù tại Syria, Nga đang thể hiện vai trò nổi trội hơn Mỹ cả trên thực địa lẫn các cơ chế hòa đàm, song vẫn không thể phủ nhận tiếng nói của Washington trong cuộc khủng hoảng tại quốc gia Trung Đông này.
Nhiều chuyên gia phân tích có cùng chung quan điểm rằng sự hợp tác Nga – Mỹ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong những vấn đề then chốt của khu vực Trung Đông cũng như toàn cầu, như Tổng thống Trump từng nhiều lần tuyên bố rằng hợp tác giữa Washington và Moskva có thể khiến hòa bình tại Trung Đông tiến triển.
Cũng có ý kiến cho rằng, cuộc gặp thượng đỉnh chính thức Nga - Mỹ lần đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông Trump là tiến bộ lớn nhất mà Moscow và Washington đã làm được trong năm vừa qua, dù quan hệ song phương đã chạm đáy do nhiều tranh cãi liên tiếp. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo không nên lạc quan thái quá về kết quả tại cuộc gặp tới hay hy vọng cải thiện quan hệ Nga - Mỹ trong thời gian ngắn vì "sự đối đầu có hệ thống" đã bắt rễ sâu giữa hai bên khó có thể giải quyết trong "một sớm một chiều".
Ví dụ mới nhất là Mỹ đã chính thức buộc tội 12 công dân Nga tấn công mạng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Ngay trước thềm thượng đỉnh, Thứ trưởng Tư pháp Mỹ Rod Rosenstein đã công bố kết quả điều tra truy tố 12 sĩ quan tình báo Nga về vai trò của họ trong việc xâm nhập hệ thống máy tính của Ủy ban Toàn quốc của đảng Dân chủ và ban vận động tranh cử của ứng cử viên Hillary Clinton để đánh cắp tài liệu nhằm gây ảnh hưởng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Dư luận cho rằng động thái này sẽ phủ bóng lên cuộc gặp thượng đỉnh tại Helsinki.
Trên thực tế, Mỹ và Nga luôn có nhiều mâu thuẫn trong lịch sử. Mỹ luôn luôn bảo vệ một trật tự phương Tây đã được thiết lập trong khi đó Nga đang muốn quay trở lại thời kỳ huy hoàng của mình và chính điều đó đã dẫn tới xung đột giữa hai bên. Nga luôn cho rằng NATO và một số động thái của Mỹ trực tiếp nhắm vào nước này, do đó xung đột giữa hai bên là khó tránh khỏi. Trong bối cảnh ấy, người lo ngại nhất là phương Tây khi EU có thể bị gạt ra rìa cuộc chơi Nga-Mỹ cũng như bị Mỹ “bỏ qua” trong các vấn đề toàn cầu khác.
Dù vậy, thượng đỉnh Nga-Mỹ hôm nay cũng sẽ là một bước tiến tích cực nhằm phá băng trong quan hệ giữa hai cường quốc. Do đó, cả Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho sẽ là “hoà dịu” khi gặp nhau.
