1. Hẹp niệu quản là gì?
Niệu quản là ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang (nơi nước tiểu được lưu trữ trước khi được thải ra khỏi cơ thể) trong quá trình đi tiểu. Hẹp niệu quản gây tắc nghẽn chức năng có thể dẫn đến giãn đường tiết niệu, nhiễm trùng, ứ nước thận, hình thành sỏi thận và nếu kéo dài có thể dẫn đến suy thận.
Hẹp niệu quản có thể do nhiều nguyên nhân lành tính và ác tính gây ra:
- Các nguyên nhân lành tính bao gồm dị tật bẩm sinh, chấn thương thứ phát sau phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật mở, tắc sỏi, nhiễm trùng, xơ hóa sau phúc mạc, chèn ép bên ngoài từ phình động mạch lân cận và chấn thương thiếu máu cục bộ và xơ hóa thứ phát sau xạ trị.
- Các nguyên nhân ác tính bao gồm cả tắc nghẽn bên trong từ ung thư biểu mô niệu quản, xâm lấn tại chỗ hoặc di căn vào niệu quản và chèn ép bên ngoài do tác động của khối u ác tính lân cận.
Hẹp niệu quản là một tình trạng bệnh lý phức tạp có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị.
Triệu chứng của hẹp niệu quản thường thay đổi về mức độ, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hẹp, có thể bao gồm:
2. Điều trị hẹp niệu quản như thế nào?
Phương pháp điều trị tối ưu cho tình trạng hẹp niệu quản thường phụ thuộc vào tiền sử bệnh nhân, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng như thời gian bị hẹp như:
2.1 Đặt stent niệu quản ngược dòng trị hẹp niệu quản
Đặt stent niệu quản ngược dòng là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho tình trạng hẹp niệu quản và thường là phương pháp điều trị đầu tiên mà bác sĩ sẽ đề xuất. Tuy nhiên, stent niệu quản không phải là vĩnh viễn, phải được thay thế sau mỗi 3 đến 4 tháng để ngăn ngừa sỏi hình thành và ngăn chặn việc dẫn lưu nước tiểu bình thường từ thận.
2.2 Nội soi nong/rạch niệu quản
Nếu hẹp ở bên trong niệu quản, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp nong/rạch niệu quản nội soi. Quy trình này kéo giãn để giúp niệu quản lớn hơn giúp nước tiểu có thể thoát ra khỏi thận. Phẫu thuật nong/rạch niệu quản qua nội soi thường cần thiết nếu tình trạng hẹp là do sỏi thận hoặc do các thủ thuật lấy sỏi thận gây ra.
2.3 Ống sonde
Ống sonde JJ là ống nhựa dài được đưa qua chỗ hẹp dưới gây mê toàn thân để nước tiểu có thể chảy qua. Ống thông được đưa vào thận để ngăn ngừa di chuyển nhưng thông thường sẽ cần thay thế ba tháng một lần để tránh tắc nghẽn. Ống sonde JJ ít xâm lấn hơn phẫu thuật, nhưng có thể gây khó chịu và đau đớn cho người sử dụng.
Phương pháp điều trị tối ưu cho tình trạng hẹp niệu quản thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
2.4 Phẫu thuật
Can thiệp phẫu thuật được xem xét cho các trường hợp hẹp nghiêm trọng hoặc phức tạp hơn, bao gồm:
- Cấy ghép lại niệu quản: Phần niệu quản bị ảnh hưởng có thể được cắt bỏ và các phần khỏe mạnh còn lại được kết nối lại.
- Tái tạo niệu quản: Trong trường hợp hẹp niệu quản kéo dài hoặc phức tạp, có thể cần phải tái tạo niệu quản bằng mô khỏe mạnh.
2.5 Điều trị bằng thuốc
- Thuốc kháng sinh: Nếu bị nhiễm trùng đường tiết niệu, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng và ngăn ngừa tái phát.
- Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn hoặc theo toa có thể được khuyến nghị để kiểm soát cơn đau hoặc khó chịu.
- Thuốc làm mềm phân: Trong quá trình gây mê, giảm đau và thuốc giảm đau đều dẫn đến làm chậm đường ruột. Thuốc làm mềm phân giúp người bệnh đi tiêu đều đặn hơn.
3. Lưu ý ở người bệnh hẹp niệu quản
Tiên lượng cho những người mắc bệnh hẹp niệu quản khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản, vị trí và mức độ hẹp, cũng như phương pháp điều trị được lựa chọn. Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ tiết niệu hoặc bác sĩ chuyên khoa để có thể đưa ra khuyến nghị điều trị phù hợp dựa trên các đặc điểm cụ thể của tình trạng hẹp.
Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý:
- Chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp thường mang lại kết quả tốt hơn.
- Đối với hẹp niệu quản nhẹ hoặc ngắn có thể đáp ứng tốt với các thủ thuật ít xâm lấn hơn như đặt stent hoặc nong bóng.
- Các tình trạng hẹp nghiêm trọng hoặc phức tạp có thể cần phẫu thuật, có thể thành công trong việc làm giảm các triệu chứng và bảo tồn chức năng thận.
Để duy trì kết quả điều trị người bệnh cần thực hiện:
- Thay đổi lối sống: Tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi chế độ ăn uống, như giảm muối hoặc một số loại thực phẩm nhất định, để kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả.
- Theo dõi sau phẫu thuật: Nếu phẫu thuật để điều trị hẹp niệu quản, hãy tuân thủ các hướng dẫn sau phẫu thuật của bác sĩ phẫu thuật, bao gồm các cuộc hẹn theo dõi và bất kỳ thay đổi lối sống nào được khuyến nghị.
- Theo dõi tái phát: Người bệnh cần nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng tái phát hẹp niệu quản, như đau hông, máu trong nước tiểu hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, báo cáo ngay bất kỳ triệu chứng đáng lo ngại nào cho bác sĩ.
Mời xem thêm video được quan tâm:
Tổn thương thận do tự ý điều trị nhiễm trùng tiết niệu tại nhà.
