(SKDS) – Mận có tên dân gian còn gọi là lí tử, lí thực, gia khánh tử... Các bộ phận của cây mận như quả, rễ, vỏ rễ, nhựa, lá, nhân hạt... đều có tác dụng chữa bệnh. Quả mận thường được thu hái vào khoảng tháng 5 - 7, vị chua ngọt, tính bình, có công dụng thanh can điều nhiệt, sinh tân lợi thuỷ, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như hư lao cốt chưng, âm hư nội nhiệt, thuỷ thũng, tiêu khát...
Rễ mận thường được thu hoạch vào tháng 9 - 10, vị đắng, tính lạnh, có công dụng thanh nhiệt giải độc.
Lá mận vị chua, tính bình, chuyên trị trẻ em sốt cao, co giật, thuỷ thũng, vết thương do sang chấn...
Nhân hạt mận còn gọi là lí hạch nhân, vị ngọt đắng, tính bình, có công dụng tán ứ, lợi thuỷ, nhuận tràng.
 |
Nhựa mận được lấy vào mùa xuân, đem phơi khô trong bóng râm, vị đắng, tính lạnh, có công dụng tiêu thũng, giảm đau, chuyên chữa chứng mục ế (mắt mờ có màng) và mày đay. Thường dùng dưới dạng sắc uống với liều mỗi ngày từ 15 - 20g.
Một số bài thuốc có dùng cây mận
Hỗ trợ chữa tiểu đường:Quả mận tươi, rửa sạch, bỏ hạt, ép lấy nước, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 thìa canh hoặc vỏ rễ mận 10g sắc uống hàng ngày. Có thể uống 7-10 ngày trong 1 tháng.
Chữa nám da: Nhân hạt mận sấy khô, tán thành bột mịn, trộn với lòng trắng trứng rồi xoa đều lên mặt để 15phút rồi rửa sạch. Hoặc hoa mận lượng vừa đủ, vò nát rồi xát vào da mặt. Làm đều đặn tuần 2 lần.
Chữa đau răng: Rễ mận 30g, sắc đặc với 100ml nước, ngậm 5-7 phút vào buổi sáng, chiều, tối trước khi đi ngủ. Ngậm 3-5 ngày.
Vết thương do côn trùng đốt: Dùng hạt mận rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vết thương để 5-7phút rồi rửa sạch. Đắp ngày 2 lần.
 |
Làm đẹp da mặt:
Quả mận tươi 250g, rửa sạch, bỏ hạt, giã nát, ép lấy nước rồi hoà với 250ml rượu gạo, đựng trong lọ kín để dùng dần, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 - 20ml.
Chữa táo bón:Quả mận khô 400g, mật ong 100ml đem ngâm với rượu trắng 1800ml, sau 2 tháng thì dùng được, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml. Hoặc nhân hạt mận 10g, đào nhân 10g, hạnh nhân 10g, sắc uống. Uống 7-10 ngày.
Chữa đau nhức gân xương: lá mận phối hợp với lá đào, lá si, lá dâm bụt, lá thài lài tía, mỗi thứ 30 - 50g, rửa sạch, giã nhỏ, sao, ngâm với rượu 10-15 ngày. Dùng rượu này xoa bóp chỗ đau ngày 2 lần. Xoa bóp từ 7-10 ngày.
Mày đay, mẩn nhứa do nóng nhiệt:Nhựa mận 15g sắc với 45ml nước còn 20ml thuốc, uống 2 lần trong ngày, mỗi lần 5 - 10ml. Uống 7 ngày.
Lưu ý: Những người tỳ vị yếu không nên ăn nhiều mận.
Lương y Nguyễn Lân