Trên các phương tiện thông tin đại chúng có nói nhiều đến loại thuốc bổ tỳ của các cơ sở Đông y gia truyền có chứa tân dược: cyproheptadin và dexamethason. Trong họ tộc tôi cũng đã có người dùng thuốc bổ tỳ cho trẻ nhỏ gầy yếu kém ăn. Vậy xin hỏi: Trẻ em uống phải các tân dược nói trên có hại như thế nào? Xin trân trọng cảm ơn quý báo!
Trịnh Viết Lâm (Quảng Trị)
Cyproheptadin tác dụng chính là kháng histamin điều trị bệnh dị ứng, đồng thời còn có thêm tác dụng giúp ăn ngon miệng, ăn được nhiều để tăng trọng. Tuy nhiên, nó chỉ kích thích sự thèm ăn tạm thời, khi ngừng thuốc sẽ chán ăn trở lại. Ngoài ra thuốc còn có tác dụng phụ gây buồn ngủ. Thuốc có chống chỉ định (không được dùng) với người bệnh loét dạ dày - tá tràng, phù nề và ứ nước tiểu, người hen suyễn nặng, bệnh thiên đầu thống, phụ nữ có thai hoặc nuôi con bú, người già suy nhược. Do vậy, hiện nay nhiều nước đã không sử dụng cyproheptadin làm thuốc trị chứng chán ăn.
Dexamethason là thuốc trong nhóm corticoid. Các thuốc corticoid có tác dụng chính là chống viêm, chống dị ứng (trị các bệnh xương khớp, hen suyễn...). Thuốc có tác dụng phụ giữ nước và natri trong cơ thể, gây rối loạn chuyển hóa lipid làm đọng mỡ lại ở cổ và lưng, nếu dùng lâu ngày sẽ bị béo phì mặt tròn như trăng rằm (hội chứng Cushing), nhưng chân tay lại bị teo cơ. Loại thuốc này còn có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác: gây loãng xương, giảm sức đề kháng, gây loét dạ dày, tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch. Corticoid có nhiều loại, nhưng người ta thường chọn dexamethason (nhiều người đã quen gọi là viên hạt dưa, hay “đề-xa”) vì rất sẵn có và rẻ tiền nhất. Những lương y vô lương tâm và “lang vườn” hay dùng thuốc này trộn vào thuốc Đông y chữa bệnh khớp, hoặc thuốc bổ này nọ để mau tăng cân.
Dùng tân dược trộn vào thuốc Đông y là hành động gian manh bị nghiêm cấm và bị xã hội lên án. Trước mắt thì thấy thuốc “Đông y” đó có hiệu quả điều trị nhanh, nhưng hậu quả khôn lường thì người bệnh lãnh đủ.
BS. Vũ Hướng Văn