Ngày nay, sự lựa chọn phương pháp tránh thai được mở rộng, nhiều cặp vợ chồng không phải lo quyết định ngay trên giường ngủ nữa và cũng không phải nhờ đến một phương pháp ngừa thai vĩnh viễn vì đã có những phương pháp tránh thai hiệu quả vừa có tác dụng lâu dài (từ một tháng đến nhiều năm) vừa có thể phục hồi khả năng sinh sản khi có điều kiện thuận lợi.
 |
Tuy nhiên, các phương pháp tránh thai mới cho nam dù đã được nghiên cứu nhiều nhưng chưa có mặt trên thị trường, ngoại trừ phương pháp đình sản nam, dùng bao cao su, xuất tinh ngoài - những phương pháp đã có từ lâu.
Mang thiết bị đẩy tinh hoàn lên cao
Thiết bị để treo tinh hoàn được thiết kế giống như chiếc sịp, làm cho tinh hoàn áp sát vào cơ thể, do đó nâng nhiệt độ. Những thử nghiệm lâm sàng cho thấy thiết bị đã làm giảm số lượng tinh trùng và làm cho số tinh trùng còn lại di chuyển chậm. Tinh hoàn ở xa khoang bụng thường có nhiệt độ thấp hơn 1 – 2 độ; làm cho tinh hoàn nóng lên chỉ vài độ cũng đã có tác động xấu đến tiến trình tạo ra tinh trùng.
Thiết bị treo tinh hoàn có nhiều loại và được thiết kế đặc biệt (một số để bìu và dương vật ở trạng thái tự do), mô phỏng tình trạng tinh hoàn ẩn. Khoảng thời gian để đạt kết quả tránh thai có thể từ 2 - 9 tháng. Tác dụng phụ duy nhất của thiết bị treo là cảm giác nóng, nhất là về mùa hè nhưng có loại thiết bị mới không gây nóng. Thời gian hồi phục số lượng tinh trùng tùy thuộc vào thời gian mang thiết bị. Không có báo cáo nào nói về việc mang thiết bị treo tinh hoàn gây ra hiếm muộn không phục hồi.
Dùng sức nóng bên ngoài
Khi tinh hoàn có nhiệt độ cao hơn thân nhiệt thì sự sản sinh ra tinh trùng bị ảnh hưởng. Bác sĩ Vogeli đã đề ra phương pháp ngâm mông ở nhiệt độ nước khác nhau để tìm ra nhiệt độ có hiệu quả nhất. 21 ngày liên tiếp ngồi ngâm mông ở nhiệt độ nước 46o C (116o F) trong 45 phút thì đem lại kết quả tránh thai trong 6 tháng.
Nhiều phát minh khác thay thế cho phương pháp ngâm mông, ví dụ như túi sưởi ấm cho tinh hoàn chạy bằng pin; người mang túi có thể điều chỉnh nhiệt độ và thời gian ở thiết bị gắn vào dây thắt lưng quần. Mang túi này trong 30 phút đến 2 giờ mỗi ngày sẽ có hiệu quả tránh thai trong vòng 7 tuần.
Thuốc tránh thai có hormon cho nam
Thường gọi là viên thuốc tránh thai (TTT) cho nam nhưng không phải dạng viên mà là dạng cấy dưới da hay tiêm. Ngày nay loại TTT có hormon dành cho nam rất giống với viên TTT cho nữ đã có từ những năm 50 thế kỷ trước nhưng còn đang nghiên cứu để có công thức, liều lượng, cách dùng thuận tiện, hiệu quả cao và an toàn như viên TTT dùng cho nữ. Có lẽ phải 10 năm nữa mới có mặt trên thị trường châu Âu.
Lý do TTT cho nam phức tạp và chậm trễ ra đời hơn TTT cho nữ vì với nữ, kết quả mong muốn chỉ là không để thai nghén xảy ra dù một số tác dụng phụ có thể chấp nhận được; nhưng với nam thì kết quả mong muốn còn phải đạt được sự bình thường về sinh lý, tâm lý và dục năng (ham muốn tình dục) nghĩa là phải không có bất cứ tác dụng phụ nào. Tiêu chuẩn như thế cao hơn nhiều so với các viên TTT hiện đại dành cho nữ. TTT có hormon dành cho nam phải đình chỉ được hay giảm nhiều tiến trình tạo ra tinh trùng.
Làm tắc ống dẫn tinh
Có thể làm tắc hoàn toàn hay không hoàn toàn ống dẫn tinh gồm thiết bị đặt vào ống dẫn tinh, tiêm thuốc gây tắc và chỉ có thể hồi phục sự thông suốt của ống dẫn tinh khi lấy đi chất (hay thiết bị gây tắc). Ví dụ như RISUG (tên viết tắt tiếng Anh: Reversible Inhibition of sperm under guidance, tạm dịch là ức chế sản sinh ra tinh trùng có kiểm soát và có thể phục hồi). Thuốc được tiêm vào ống dẫn tinh để tạo ra hiệu quả tránh thai kéo dài tới 10 năm cho mỗi lần tiêm; có tác dụng ngay tức khắc, ít tác dụng phụ và có thể khôi phục lại khả năng sinh sản sau khi có những nghiên cứu trên loài linh trưởng. Tác dụng tránh thai là nhờ hai cơ chế: làm tắc không hoàn toàn ống dẫn tinh và cản trở tinh trùng đi qua. Sau khi đã tiêm RISUG thì trong mỗi lần xuất tinh các tế bào màng của tinh trùng bị vỡ ; màng này có các phân tử quan trọng cần thiết để gắn kết với trứng và có những enzym để làm tan lớp vỏ ngoài của trứng; nếu không có những phân tử hay enzym này thì tinh trùng không thể có chức năng sinh sản.
Thuốc hạ huyết áp nifedipine có “ngừa thai” cho quý ông?
Nifedipine là thuốc hạ huyết áp thuộc nhóm chẹn calci. Bác sĩ Susan Benoff (Mỹ) là người đầu tiên nhận thấy nifedipine có tác dụng tránh thai khi một cặp vợ chồng điều trị hiếm muộn đã nhiều lần làm thụ tinh trong ống nghiệm nhưng thất bại. Khi soi tinh trùng dưới kính hiển vi thấy hình thể có vẻ bình thường nhưng làm các test khác lại thấy tinh trùng thiếu một chất hóa học quan trọng và enzym để phá vỡ màng ngoài của trứng. Màng tinh trùng cũng có lượng cholesterol cao hơn bình thường. Vì thế tinh trùng không thể thụ tinh cho trứng. Khi người chồng chuyển sang dùng loại thuốc hạ huyết áp khác thì nồng độ cholesterol ở màng tinh trùng giảm đi nhiều và cặp vợ chồng đã có thể thụ thai trong vòng vài tháng. Một số trường hợp hiếm muộn khác có nguyên nhân bí ẩn trước đây cho thấy các ông chồng đều có dùng nifedipine.
Nam giới dùng nifedipine vẫn tạo ra lượng tinh trùng bình thường và các tinh trùng có vẻ vẫn hoạt động tốt khi xem dưới kính hiển vi nhưng các test lại cho thấy những tinh trùng này không thể thụ tinh cho trứng. Trong khi hiệu quả của nifedipine trên thực nghiệm đã được chứng minh nhưng các nhà nghiên cứu lại cho rằng các bệnh nhân ở các khoa hiếm muộn khác vẫn dùng thuốc chẹn calci mà vẫn đạt kết quả thụ tinh. Vậy vấn đề mới chỉ là nghi ngờ nhưng là sự ngờ vực có cơ sở và nam giới muốn có con cũng nên tranh dùng nifedipine.
BS. Xuân Anh