Thuốc nào trị thiếu máu?

1. Thiếu máu là gì?

Ở cấp độ cơ bản, thiếu máu là sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu hoặc hemoglobin, ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy đến cơ, các cơ quan và các mô khác.

Các triệu chứng của thiếu máu bao gồm:

• Mệt mỏi
• Suy nhược
• Choáng váng
• Khó thở
• Chóng mặt

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu, mỗi nguyên nhân đều có các triệu chứng và cách điều trị riêng.

Tế bào hồng cầu, chất vận chuyển oxy cực nhỏ của cơ thể, được sản xuất bởi tế bào gốc trong tủy xương, nhưng có nhiều tác nhân góp phần, bao gồm sắt, vitamin B-12 và folate. Sự mất cân bằng, bất thường hoặc tình trạng ảnh hưởng đến bất kỳ yếu tố nào trong số này có thể là nguyên nhân gây ra thiếu máu.

Thiếu máu có nhiều dạng khác nhau nhưng đều xuất phát từ 3 nguyên nhân gốc rễ: Mất máu, giảm sản xuất hồng cầu hoặc phá hủy hồng cầu.

2. Thuốc điều trị thiếu máu

2.1 Sắt

Bổ sung sắt đường uống là lựa chọn đầu tay, phù hợp và hiệu quả trong điều trị thiếu máu thiếu sắt. Thông thường các bệnh nhân thiếu máu thiếu sắt đáp ứng tốt với các chế phẩm sắt đường uống. Sắt đường tiêm chỉ định trong trường hợp bệnh nhân không dung nạp với sắt đường uống, không tuân thủ điều trị hoặc vẫn bị mất máu mà sắt đường uống không bù đủ kịp. Bổ sung lượng sắt, cho phép cơ thể tiếp tục sản xuất các tế bào hồng cầu và hemoglobin đầy đủ.

Sắt được hấp thụ tốt nhất khi bụng đói hoặc với vitamin C vì sắt cần môi trường acid, vì thế để tăng hấp thụ sắt. Vì vậy, có thể dùng viên sắt uống cùng với nước cam.

2.2 Vitamin B12

Vitamin B12 được sử dụng trong điều trị thiếu máu do thiếu vitamin B12. Bằng cách bổ sung lượng vitamin này, cho phép cơ thể tiếp tục sản xuất tế bào máu bình thường. Việc chỉ định vitamin B12 có thể bắt đầu khi bệnh nhân có bất thường về các chỉ số huyết học và các triệu chứng trên thần kinh do thiếu vitamin B12. Dấu hiệu sớm của thiếu hụt này là cảm giác kiến bò/tê ở hai tay, chân.

Một số bệnh nhân thiếu máu chỉ cần bổ sung vitamin B12 trong một thời gian ngắn, trong khi những người khác cần dùng lâu dài, điều này phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh thiếu máu. Các tác dụng phụ rất hiếm nhưng có thể bao gồm nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn.

2.3 Acid folic

Thiếu máu do thiếu acid folic cũng tương đối phổ biến, và thường gặp ở phụ nữ mang thai, người nghiện rượu. Việc điều trị trong trường hợp này là bổ sung acid folic. Việc điều trị thường kéo dài khoảng 4 tháng để đảm bảo các tế bào hồng cầu thiếu acid folic được tiêu huỷ và thay thế bằng các tế bào mới.

3. Một số tác dụng phụ thường gặp của thuốc điều trị thiếu máu

Mỗi loại thuốc điều trị thiếu máu đều có khả năng xảy ra tác dụng phụ. Sắt có tác dụng phụ phổ biến là đau bụng và táo bón. Sắt cũng có thể gây buồn nôn, nôn mửa và ợ chua.

Bổ sung vitamin B12 cũng có thể gây buồn nôn và nôn, cùng với chóng mặt và đau đầu, trong khi bổ sung acid folate đôi khi gây đầy hơi, buồn nôn, khó ngủ và kém ăn.

Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về tất cả các tác dụng phụ tiềm ẩn và tương tác thuốc trước khi bắt đầu dùng thuốc hoặc điều trị khác.

4. Một số thuốc có thể gây thiếu máu

Một số loại thuốc có thể gây ra bệnh thiếu máu tan máu tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch nhầm các tế bào hồng cầu với các thực thể lạ và tấn công chúng. Những loại thuốc này bao gồm:

• Kháng sinh: Cephalosporin, levofloxacin
• Dapsone
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Penicillin và các kháng sinh tương tự
• Levodopa
• Methyldopa
• Nitrofurantoin
• Phenazopyridine

5. Thiếu máu nên ăn, uống gì?

Đối với chứng thiếu máu do thiếu sắt, nên ăn các loại thịt đỏ, cá, trứng, các sản phẩm từ đậu nành và nhiều rau lá xanh. Nước cam và các loại trái cây giàu vitamin C có thể dùng cùng bữa ăn để tăng hấp thụ sắt. Sữa, trà, cà phê làm giảm hấp thụ sắt nên dùng ở mức vừa phải và cách xa thời điểm uống sắt.

Đối với bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12, hãy ăn cá, thịt gia cầm, sữa và các sản phẩm từ sữa khác. Thực phẩm giàu folate bao gồm đậu, rau xanh lá đậm, cà chua, cam quýt...

Mời xem thêm video đang được quan tâm: