Tôi là nam giới, 50 tuổi, cao 1,62, nặng 74kg, đang dùng thuốc chữa viêm loét dạ dày. Vừa rồi tôi đi siêu âm phát hiện mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Tôi nghe nói việc dùng một số thuốc có thể gây bệnh gan nhiễm mỡ. Đó là những thuốc nào? Mong bác sĩ tư vấn. Tôi xin cảm ơn.
Vũ Văn Nam (Thái Bình)
Bệnh gan nhiễm mỡ có tên gọi khác là gan thoái hóa mỡ, là tình trạng ứ đọng mỡ trong gan. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ như: béo phì, đái tháo đường, tăng lipid máu, nghiện rượu, viêm gan siêu vi, do sử dụng một số thuốc... Theo thư anh mô tả có thể thấy anh thừa cân khá nhiều, nhưng không nói rõ có mắc đái tháo đường, tăng lipid máu hay không.
Tuy nhiên, việc thừa cân béo phì có liên quan mật thiết đến chứng bệnh gan nhiễm mỡ, nên để kiểm soát bệnh, anh nên có kế hoạch giảm cân về mức hợp lý. Trong thư cũng không thấy anh nói rõ là đang dùng loại thuốc nào chữa viêm loét dạ dày, nên tôi không thể tư vấn cụ thể, mà chỉ có thể cung cấp thông tin cho anh về những thuốc có thể gây gan nhiễm mỡ hoặc làm bệnh gan nhiễm mỡ nặng hơn, phòng khi phải dùng thuốc chữa bệnh thì anh cần thông báo cho bác sĩ biết để kê đơn loại thuốc khác, tránh tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ nặng hơn.
Những thuốc gây gan nhiễm mỡ gồm:
Tetracycline: Loại kháng sinh này nếu dùng qua đường uống có thể gây ra thâm nhiễm mỡ dạng bọng nhỏ. Mức độ của thoái hóa mỡ ở gan có mối liên hệ chặt chẽ và tỷ lệ thuận với liều dùng.
Amiodarone: Là một thuốc chữa loạn nhịp tim, dùng thuốc kéo dài có thể gây ra gan nhiễm mỡ dạng bọng lớn và những biến đổi bệnh lý tương tự trong viêm gan do rượu.
Nhóm corticoid (dexamethason, prednisolon...): Khi dùng liều cao các thuốc trong nhóm corticoid có thể gây ra gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân chính là do tăng giải phóng acid béo từ các mô mỡ, từ đó gây ra gan nhiễm mỡ. Tình trạng gan nhiễm mỡ có thể giảm dần và hết hẳn khi ngừng sử dụng các thuốc corticoid.
Ngoài ra còn một số thuốc khác có thể gây nhiễm mỡ ở gan như estrogen (nội tiết tố nữ), perhexilin (thuốc trị cơn đau thắt ngực), valproic acid (thuốc chống co giật, có thể gây bất thường ở gan sau khi dùng thuốc 2 - 4 tháng), methotrexat (thuốc ức chế miễn dịch dùng trong điều trị ung thư) và tất cả các thuốc gây độc cho tế bào gan như thuốc kháng virut, thuốc chống lao, thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc kháng giáp tổng hợp...
Anh cần có chế độ ăn uống và tập luyện thể thao hợp lý, kiểm soát cân nặng, hạn chế sử dụng rượu bia để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ. Khi buộc phải dùng một trong các loại thuốc nêu ở trên, cần được theo dõi chức năng gan định kỳ để đánh giá tình trạng bệnh và có hướng xử trí.
