Các triệu chứng của mãn kinh sớm bao gồm thay đổi tâm trạng, khô âm đạo, thay đổi nhận thức, bốc hỏa, giảm ham muốn tình dục và rối loạn giấc ngủ… Dấu hiệu của mãn kinh sớm cũng tương tự như các triệu chứng mãn kinh (xảy ra muộn hơn).
Những ảnh hưởng của thời kỳ mãn kinh đối với phụ nữ.
- 1. Các phương pháp điều trị mãn kinh sớm
- 2. Một số thuốc dùng điều trị triệu chứng mãn kinh sớm
- 2.1 Liệu pháp hormone
- 2.2 Thuốc tránh thai
- 2.3 Thuốc chống trầm cảm
- 2.4 Gel, kem và chất bôi trơn âm đạo không chứa hormone
- 2.5 Canxi và vitamin D
- 3. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị mãn kinh sớm
- 4. Biện pháp khắc phục tại nhà hỗ trợ điều trị mãn kinh sớm
- 4.1 Tập thể dục thường xuyên
- 4.2 Bỏ thuốc lá và rượu
- 4.3 Lưu ý chế độ ăn
1. Các phương pháp điều trị mãn kinh sớm
Mặc dù vẫn chưa có giải pháp hoàn chỉnh và hiệu quả để điều trị dứt điểm tình trạng mãn kinh sớm, nhưng các phương pháp y học hiện đại có thể được sử dụng để điều trị và khắc phục các triệu chứng do mãn kinh sớm gây ra. Đó là các vấn đề như kinh nguyệt không đều, rối loạn trưởng thành nang trứng, rụng trứng không đều… Vô sinh ở nữ do mãn kinh sớm có thể được điều trị bằng các kỹ thuật như tiêm thuốc kích thích buồng trứng hoặc sử dụng trứng hiến tặng.
Việc kiểm soát tình trạng mãn kinh sớm liên quan đến việc hiểu rõ những tác động của tình trạng suy giảm dự trữ buồng trứng và tìm hiểu các phương án như liệu pháp thay thế hormone để làm giảm các triệu chứng và bảo vệ chống lại các rủi ro sức khỏe liên quan. Ngoài ra, việc sử dụng liệu pháp hormone có thể ngăn ngừa mãn kinh sớm, giảm nguy cơ loãng xương và bệnh tim.
Nhìn chung, các phương pháp điều trị mãn kinh sớm bao gồm:
- Liệu pháp hormone
- Thuốc tránh thai
- Thuốc chống trầm cảm
- Sử dụng gel bôi trơn
- PRP buồng trứng (phương pháp trẻ hóa buồng trứng bằng cách tiêm huyết tương giàu tiểu cầu)
- Hiến trứng
- Bổ sung canxi và vitamin D
- Laser âm đạo…
Thông thường, bác sĩ kê đơn thuốc nội tiết tố, thuốc chống trầm cảm, chất bôi trơn và vitamin tổng hợp để giảm các biến chứng của mãn kinh sớm.
2. Một số thuốc dùng điều trị triệu chứng mãn kinh sớm
2.1 Liệu pháp hormone
Liệu pháp hormone là một cách hiệu quả để làm giảm các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh sớm và giúp phụ nữ có khả năng sinh sản trở lại. Việc sử dụng các chất bổ sung estrogen và progesterone và đôi khi là testosterone có thể ngăn ngừa loãng xương, bằng cách làm giảm các triệu chứng và tác dụng phụ của thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra, còn sử dụng các hormone này như thuốc giúp điều hòa kinh nguyệt.
Liệu pháp hormone giúp làm giảm các cơn bốc hỏa thời kỳ mãn kinh, cải thiện các tác dụng phụ do sự suy giảm estrogen trong cơ thể gây ra, đồng thời làm giảm các triệu chứng tiểu không tự chủ, giúp những phụ nữ mà các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Liệu pháp hormone (HT, hay liệu pháp estrogen, ET) có nhiều dạng khác nhau bao gồm thuốc viên, miếng dán, thuốc xịt xuyên da, gel hoặc kem. Các phương pháp điều trị hormone tại chỗ cũng có thể sử dụng qua đường âm đạo. Đây là cách hiệu quả nhất để kiểm soát các triệu chứng như bốc hỏa và khô âm đạo. Nhưng liệu pháp này có liên quan đến một số nguy cơ sức khỏe nhất định (đau tim, đột quỵ và ung thư vú…). Vì vậy chỉ sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả của liệu pháp hormone trong thời gian ngắn nhất cần thiết để kiểm soát các triệu chứng.
Những trường hợp sau đây không nên sử dụng liệu pháp hormone:
Chảy máu âm đạo bất thường; Đang mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh gan, túi mật đang hoạt động; Đang hoặc nghi ngờ mắc ung thư tử cung hoặc ung thư vú; Người mắc bệnh tim mạch hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh này…
2.2 Thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai chỉ được khuyến cáo dùng để làm giảm các triệu chứng như bốc hỏa, nhưng không thể điều trị mãn kinh sớm. Ngoài ra, do tác dụng phụ của thuốc tránh thai nên phải được dùng dưới sự giám sát của bác sĩ.
2.3 Thuốc chống trầm cảm
Một số chất ức chế serotonin có chọn lọc (SSRI) và các thuốc liên quan đã được chứng minh cải thiện các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh sớm (chẳng hạn như giảm 60% các cơn bốc hỏa). Tuy nhiên, những loại thuốc này cần được dùng dưới sự giám sát của bác sĩ theo đúng lịch trình.
2.4 Gel, kem và chất bôi trơn âm đạo không chứa hormone
Chất bôi trơn hay gel bôi trơn là công cụ thích hợp để giải quyết vấn đề khô âm đạo do mãn kinh sớm gây ra. Khô âm đạo ngoài việc gây khó chịu cho phụ nữ, còn làm giảm chất lượng quan hệ tình dục.
2.5 Canxi và vitamin D
Suy giảm estrogen khi mãn kinh có thể dẫn đến loãng xương và đau cơ. Do đó, cần bổ sung vitamin D và canxi để phòng ngừa và khắc phục tình trạng này. Vitamin D và canxi có thể được cung cấp dưới dạng thực phẩm bổ sung hoặc bất kỳ loại thực phẩm nào giàu hai chất này.
3. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị mãn kinh sớm
- Mãn kinh sớm cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Do đó, việc chú ý đến tính đều đặn của chu kỳ kinh nguyệt rất quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị mãn kinh sớm. Việc ngừng chu kỳ kinh nguyệt cùng với các cơn bốc hỏa nghiêm trọng ở phụ nữ trẻ cần phải được bác sĩ khám ngay lập tức.
- Tùy từng trường hợp mãn kinh sớm, bác sĩ sẽ kê đơn dùng thuốc và các biện pháp điều trị thích hợp. Khi được bác sĩ kê đơn thuốc người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng, khoảng cách dùng thuốc trong ngày, liệu trình điều trị và tái khám đúng hẹn.
- Trong quá trình sử dụng thuốc nếu thấy cơ thể có các triệu chứng bất thường (có thể do tác dụng phụ của thuốc, do một bệnh nào khác… Cần thông báo cho bác sĩ biết để được xử lý kịp thời, thích hợp.
- Không tự ý dùng thuốc hoặc dùng thêm các loại thuốc khác để tránh các tương tác bất lợi do dùng nhiều thuốc cùng lúc gây ra.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng bất cứ loại thuốc nào để đảm bảo sử dụng thuốc đúng cách.
4. Biện pháp khắc phục tại nhà hỗ trợ điều trị mãn kinh sớm
Cùng với các phương pháp điều trị bằng dược phẩm và y khoa, một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể cải thiện các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh sớm:
4.1 Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục là một trong những cách có lợi cho sức khỏe tổng thể và rất hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị mãn kinh sớm. Các bài tập như Kegel giúp tăng cường sức mạnh của các cơ sàn chậu, giảm chứng tiểu không tự chủ, giúp cải thiện chất lượng quan hệ tình dục.
Các kỹ thuật massage, thở sâu, thái cực quyền, yoga… cũng giúp giảm các tác dụng phụ của thời kỳ mãn kinh sớm. Tất cả các môn thể thao này, giúp giảm căng thẳng và lo lắng, loại bỏ tình trạng mệt mỏi liên tục trong thời kỳ mãn kinh, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
4.2 Bỏ thuốc lá và rượu
Hút thuốc không chỉ có tác động tiêu cực tới các cơ quan sinh sản, tác động tiêu cực đối với tình trạng mãn kinh sớm mà còn làm tăng mức độ nghiêm trọng của nó. Ngừng hút thuốc và hạn chế uống rượu, cùng với việc tránh căng thẳng và lo lắng, sẽ đóng vai trò hiệu quả trong việc làm giảm các bất lợi của tình trạng mãn kinh sớm và cũng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đau tim.
4.3 Lưu ý chế độ ăn
Chế độ ăn uống trong thời kỳ mãn kinh đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm các triệu chứng của thời kỳ này. Ví dụ, việc giảm tiêu thụ đồ uống có chứa caffein có ích trong việc điều trị các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh sớm. Bạn cũng nên tăng cường tiêu thụ các loại đậu, trái cây và rau tươi để giúp xương chắc khỏe và ngăn ngừa tăng cân.
Tránh một số loại thực phẩm, chẳng hạn như đồ ăn nhanh, nhiều đường, đồ ngọt, đồ cay… có thể giúp giảm một số triệu chứng liên quan đến thời kỳ mãn kinh. Thực phẩm giàu estrogen, chẳng hạn như hạt lanh, đậu nành, đậu và hạt vừng, có hiệu quả trong việc kiểm soát các cơn bốc hỏa và các triệu chứng mãn kinh khác. Ngoài ra, nên uống đủ nước, ăn thực phẩm giàu protein và bổ sung thực phẩm đặc biệt vào chế độ ăn hàng ngày cũng rất hữu ích.
