Thời gian và tuổi tác dần trôi khiến nhiều cơ quan trên cơ thể bị lão hóa, trong đó có làn da. Biểu hiện lão hóa trên da rất rõ rệt và đây là điều chẳng ai muốn. Vậy là họ tìm đến các phương cách từ dược phẩm để chống lão hóa cho da. Thuốc có tác dụng thế nào trong việc giúp da chống lão hóa? Là thông tin mà bài viết này muốn chuyển tải tới bạn đọc.
Nhận biết lão hóa da
Lão hóa da là quá trình xảy ra rất sớm bằng việc những tế bào chết đi và tế bào mới được sinh ra thay thế chúng ở ngay tổ chức da. Lão hóa da xảy ra mạnh mẽ nhất sau tuổi 30 khi có sự cộng hưởng của các yếu tố như: lượng nội tiết tố estrogen trong cơ thể suy giảm dần, tổ chức collagen dưới da có tác dụng kết nối các tế bào, kích thích quá trình trao đổi chất, tạo độ đàn hồi của da, cũng chùng và nhão dần. Càng lớn tuổi các sợi collagen sẽ mất dần, các sợi đàn hồi (elastin) thượng bì bị teo mỏng đi, quá trình sản sinh tế bào bị giảm xuống. Da trở nên mỏng, mất tính đàn hồi, chùng nhão và nếp nhăn sâu xuất hiện. Hoạt động của các enzym như protiase, collagenase... trong da suy giảm, quá trình phân đôi tế bào chậm đi đồng thời quá trình sừng hoá da tăng do tác động của môi trường khiến da nhanh lão hóa. Các yếu tố từ môi trường và sinh hoạt cũng góp phần không nhỏ đẩy nhanh lão hóa da như: khói, bụi, ô nhiễm, ánh sáng mặt trời; các chất kích thích (rượu bia, thuốc lá...); tình trạng stress, thiếu ngủ...
Biểu hiện của lão hóa da dễ nhận thấy là: da mỏng và khô, da trở nên thô ráp, mất tính đàn hồi, kém săn chắc, xuất hiện vết nhăn hoặc bụi trắng tại lớp biểu bì ngoài cùng, đặc biệt là vùng da gò má và vùng da quanh mắt. Theo thời gian, da dần sạm đen, những đốm nâu, đen hay xám có đường kính vài mm xuất hiện, hơi gồ lên khỏi bề mặt da, sần sùi, có nhiều ở vị trí những vùng phơi ra nắng như mặt, lưng bàn tay,...
Các thuốc điều trị lão hóa da
Thuốc uống chống lão hóa: giúp cơ thể phòng chống các bệnh liên quan đến gốc tự do thường có bản chất là các chất chống ôxy hóa, có khả năng ức chế quá trình hình thành hay làm giảm thiểu nồng độ các gốc tự do.
- Vitamin E có vai trò chống ôxy hóa bằng cách ngăn ngừa hay làm gián đoạn những phản ứng tạo ra các gốc tự do. Khi có tuổi, da mất tính đàn hồi, đồng thời do tác dụng của lượng gốc tự do dư thừa sẽ làm da nhăn nheo, mất độ chun giãn... Vitamin E có thể giúp cải thiện tình trạng trên, làm da mềm mại, căng mịn hơn do đã làm giảm tiến trình lão hóa của da.
- Vitamin C (acid ascorbique): ngăn chặn quá trình sản xuất các gốc tự do, bảo vệ acid béo không no của màng tế bào, đồng thời giúp tái sử dụng vitamin E (chất chống ôxy hóa chính của màng tế bào). Khi dùng vitamin C cần lưu ý: người có sỏi thận (sỏi oxalate calci) không nên dùng. Khi kết hợp với sắt hay đồng, vitamin C có thể trở thành chất tiền ôxy hóa thay vì là chất chống ôxy hóa, do đó nên tránh dùng các phức hợp muối khoáng và vitamin. Cũng vì lý do này nên những người bị thừa sắt nếu uống nhiều vitamin C thì có thể sẽ làm nó trở thành độc tố.
- Vitamin A thường tồn tại dưới 2 dạng retinol và beta - caroten (tiền vitamin A). Beta - caroten có những đặc tính chống ôxy hóa và khả năng trung hòa các gốc tự do rất hiệu quả. Beta - caroten hoàn toàn không độc, nếu dùng quá liều chỉ gây vàng da.
- Selenium: Có tác dụng chống lại tình trạng ôxy hóa của acid béo để thiết lập nên màng tế bào, vì tế bào thường bị tổn thương khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chất độc, gốc tự do. Khi cơ thể bị thiếu selenium sẽ góp phần thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Thuốc bôi ngoài da
Để chống lại sự lão hóa da, nên sử dụng các sản phẩm có chứa chất chống ôxy hóa bao gồm vitamin A, C, E, beta - caroten và bioflavonoide. Ngoài vai trò là những chất bảo vệ cơ thể chống lại các gốc tự do qua đường toàn thân, các chất này trong các sản phẩm dưỡng da tại chỗ còn bảo vệ làn da chống lại các tác nhân từ môi trường, giảm các dấu hiệu của lão hóa da do ánh nắng, giúp xóa mờ nếp nhăn và những đốm thâm nám, đồng thời tăng độ căng mịn cho da.
Thoa tại chỗ các chế phẩm của estrogen có thể cho tác dụng tích cực trong điều trị lão hóa da.
AHA (acid alpha hydroxy - carboxyliques): Là những hợp chất chiết xuất từ các sản phẩm của sữa (acid lactique), từ trái cây (acid malique, acid citrique) hay từ cây mía (acid glycolique). Dùng thoa tại chỗ, AHA giúp giảm nhăn da, giảm thô ráp, giảm nám trong vòng nhiều tháng sau khi điều trị hàng ngày.
Để bảo vệ da khỏi quá trình lão hóa: cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên khi ra đường. Chế độ ăn cần giàu dinh dưỡng, cung cấp đủ dưỡng chất cho da, uống nhiều nước, đặc biệt là nước trái cây rất tốt cho da. Cần có nếp sống lành mạnh, không dùng các chất kích thích, tránh căng thẳng, ngủ đủ giấc, tăng cường tập luyện thể dục thể thao... giúp tinh thần thoải mái để có làn da hồng hào và săn chắc.
DS. Thanh Lâm
