Thuốc lá khiến 230 người Việt tử vong mỗi ngày

Thuốc lá là một trong những tác nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu liên quan tới các bệnh ung thư phổi, tim mạch, đột quy

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, sử dụng thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới đã và đang phải đối mặt. Mỗi năm, trên toàn thế giới có hơn 8 triệu ca tử vong, trong đó có khoảng 1,3 triệu ca tử vong là do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá thụ động.

Tại Việt Nam, theo Thứ trưởng Bộ Y tế, GS.TS Trần Văn Thuấn, thuốc lá là một trong những tác nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu liên quan tới các bệnh lý như ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ, cũng như nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác. Ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm thuốc lá cướp đi khoảng 8 triệu sinh mạng trên toàn cầu, tương đương gần 22 nghìn người mỗi ngày.

Tại Việt Nam, gánh nặng ước khoảng 84.500 ca tử vong/năm, tức hơn 230 ca mỗi ngày. Cùng với đó là hàng chục nghìn người phải chịu đựng hậu quả nghiêm trọng từ việc hút thuốc thụ động.

Việc sử dụng thuốc lá đang gây ra gánh nặng nghiệm trọng, và ngày càng gia tăng về bệnh tật và tử vong sớm, cũng như chi phí y tế.

Nghiên cứu của Hội Kinh tế y tế Việt Nam năm 2022 cũng cho thấy, chi phí y tế cho điều trị và mất sức lao động, do bệnh tật và tử vong sớm liên quan đến sử dụng thuốc lá hàng năm ở Việt Nam ước tính là 108 nghìn tỷ đồng (tương đương 1,14% GDP). Con số này lớn hơn 5 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế từ sản phẩm thuốc lá cho ngân sách quốc gia.

Bộ Y tế cho biết với sự nỗ lực của các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố và sự hỗ trợ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, hơn 10 năm qua, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả.

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu trong nam giới trưởng thành tại Việt Nam giảm, trung bình giảm 0,5% mỗi năm. Tỷ lệ hút thuốc lá điếu ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014, xuống còn 1,9% năm 2022.

Tuy vậy, Việt Nam vẫn là 1 trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Hiện nay, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đang gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng tới các kết quả đã đạt được trong thời gian qua. Đồng thời, ảnh hưởng tới các nỗ lực trong việc đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc theo Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030.

Nicotine và các sản phẩm thuốc lá gây nghiện rất nguy hiểm cho sức khỏe

Theo Bộ Y tế, một số khó khăn chủ yếu phải kể đến như sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá mới, chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Mặc dù các nhà sản xuất thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn tuyên bố các sản phẩm này là ít hại, và là giải pháp thay thế sản phẩm thuốc lá có hại cho những người nghiện mà không cai được.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy các sản phẩm này nhắm tới một lượng lớn người chưa từng hút thuốc (bao gồm cả phụ nữ và trẻ em) thông qua hương vị, mẫu mã sản phẩm, cùng với sự thay đổi không ngừng các cách thức quảng bá gây hiểu lầm, rằng thuốc lá mới không có hại để thu hút người sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Trên toàn cầu, ngành công nghiệp thuốc lá bán hàng nghìn tỷ điếu thuốc lá mỗi năm. Ngoài thuốc lá điếu thông thường, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, và túi nicotine được các công ty quảng bá với tên gọi là "sản phẩm giảm hại". Điều này đã làm cho nhiều người, đặc biệt là giới trẻ hiểu lầm rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng không có hại, không gây nghiện.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nicotine và các sản phẩm thuốc lá gây nghiện rất nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng luôn được các tập đoàn thuốc lá trên thế giới tìm cách để thu hút mọi người sử dụng.

Không có bất kỳ sản phẩm thuốc lá nào và không có mức độ tiếp xúc nào đối với thuốc lá được coi là an toàn cho sức khoẻ, bao gồm cả thuốc lào, xì gà, thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử, thuốc lá tự cuốn, thuốc lá tẩu, và các sản phẩm thuốc lá không khói.

Thuốc lá, thuốc lá mới và các sản phẩm chứa nicotine rất có hại cho sức khỏe, thậm chí gây tử vong cho cả người hút và người không hút nhưng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, các sản phẩm này có thể làm suy yếu nghiêm trọng sự phát triển não bộ.

Việt Nam chia sẻ bài học kinh nghiệm thiết lập, vận hành cơ chế tài chính ổn định cho phòng, chống tác hại thuốc lá tại diễn đàn thế giới

SKĐS - Trong khuôn khổ phiên thảo luận chuyên đề về tài chính bền vững tại Hội nghị Thế giới về Kiểm soát Thuốc lá năm 2025 ở Ireland, Việt Nam đã chia sẻ bài học kinh nghiệm về thiết lập và vận hành cơ chế tài chính ổn định cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá.