Thuốc kỹ thuật số - hi vọng cho bệnh nhân quên uống thuốc

03-02-2018 19:33 | Thông tin dược học
google news

SKĐS - Việc Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận dạng bào chế thuốc kỹ thuật số, trong đó có tích hợp bộ cảm biến mở ra hy vọng theo dõi quá trình tuân thủ thuốc của bệnh nhân.

Sự chấp thuận này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực kỹ thuật số đang được phát triển để theo dõi việc sử dụng thuốc. Đồng thời nó cũng giải quyết vấn đề tốn kém lâu dài đến từ hàng triệu bệnh nhân không tuân thủ thuốc.

Không tuân thủ điều trị gây tổn thất tài chính và sức khỏe

Theo báo cáo của tờ NewYork Times, không tuân thủ thuốc hiện đang được xem như một "dịch bệnh ngoài tầm kiểm soát" ở Hoa Kỳ, gây tổn thất kinh tế và ảnh hưởng sức khỏe cho người dân Hoa Kỳ hơn bất kỳ căn bệnh nào đang được quan tâm hiện nay. Nghịch lý là “căn bệnh” này hoàn toàn có thể được ngăn ngừa được 100%. Báo cáo này dựa trên một đánh giá được đăng tải trên Tạp chí y khoa Annals of Internal Medicine ước tính rằng chỉ riêng tại Hoa Kỳ, việc thiếu tuân thủ trong dùng thuốc gây ra gần 125.000 trường hợp tử vong mỗi năm. Cứ 10 trường hợp không tuân thủ thuốc thì có 1 trường hợp phải nhập viện và áp lực chi phí cho hệ thống y tế lên đến từ 100 đến 289 tỷ đô la một năm. Việc không tuân thủ điều trị mang lại những hậu quả xấu về sức khỏe và tổn hại về kinh tế cho bệnh nhân.

TS.Ameet Sarpatwari - giảng viên y khoa tại Trường đại học y Harvard, cho biết: Thuốc kỹ thuật số mang lại "tiềm năng trong cải thiện sức khoẻ cộng đồng", đặc biệt là cho những bệnh nhân có ý thức muốn dùng thuốc nhưng gặp vấn đề về trí nhớ. Và để đạt được hiệu quả đó, bệnh nhân cần sử dụng thuốc đúng cách.

Thuốc kỹ thuật số - cứu cánh cho việc tuân thủ điều trị

Viên thuốc kỹ thuật số được cải tiến từ thuốc aripiprazole - được chấp thuận để điều trị bệnh tâm thần phân liệt, điều trị cấp tính chứng hưng cảm và hưng/trầm cảm liên quan đến rối loạn lưỡng cực loại I và được sử dụng như một điều trị bổ sung cho bệnh trầm cảm ở người lớn.


Với sự trợ giúp của điện thoại thông minh, thuốc kỹ thuật số giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị.

Với sự trợ giúp của điện thoại thông minh, thuốc kỹ thuật số giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính có tới 6,7% người dân Hoa Kỳ trải qua một cơn trầm cảm lớn trong năm 2016, trong khi tỷ lệ hiện mắc của chứng rối loạn lưỡng cực gần 4% dân số và bệnh tâm thần phân liệt gần 1% dân số. Các đối tượng bệnh nhân này thường có tâm lý không ổn định, và dễ xuất hiện các ý nghĩ, hay hành động tự tử bằng thuốc.

TS.Mitchell Mathis - giám đốc bộ phận sản phẩm tâm thần học thuộc Trung tâm nghiên cứu và đánh giá dược phẩm của FDA, cho biết: "Có thể theo dõi việc uống thuốc kê đơn ở bệnh nhân tâm thần là rất hữu ích. FDA luôn hỗ trợ phát triển và sử dụng công nghệ mới trong thuốc kê đơn và cam kết làm việc với các công ty để các công nghệ có thể đem lại nhiều lợi ích nhất cho bệnh nhân và nhân viên y tế."

Theo đó, ở  viên thuốc kỹ thuật số, bộ cảm biến được gắn trong viên thuốc, có kích thước chỉ bằng một hạt cát, được làm từ đồng, magiê và silicon (các thành phần được đánh giá là an toàn trong thực phẩm). Được đưa vào cơ thể qua đường uống, bộ cảm biến này sẽ tạo ra một tín hiệu điện khi bị tác động bởi dịch dạ dày trước khi đào thải ra ngoài theo đường tiêu hóa. Sau vài phút, tín hiệu này sẽ được một thiết bị dưới dạng miếng dán vào da ở vùng dưới sườn trái thu nhận (miếng dán này được sử dụng và thay thế sau mỗi 07 ngày). Thông tin về ngày và thời gian uống thuốc cũng như mức độ hoạt động của bệnh nhân sẽ được truyền tiếp tới ứng dụng trên điện thoại thông minh qua bluetooth. Ứng dụng cũng cho phép bệnh nhân thêm vào các dữ liệu như: tâm trạng và thời lượng nghỉ ngơi của mình để truyền tải tới bác sĩ hoặc người thân. Dựa vào các dữ liệu thu được, bác sĩ và những người liên quan có thể đánh giá quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân.

Các chuyên gia cho biết, bên cạnh lợi ích cho những bệnh nhân có vấn đề về sức khỏe tâm thần, công nghệ này cũng hứa hẹn sự chào đón từ những bệnh nhân lớn tuổi cần sự giúp đỡ nhớ để uống thuốc hoặc một số bệnh đặc biệt yêu cầu thời gian sử dụng thuốc ngặt nghèo, chẳng hạn như bệnh lao. Một số chuyên gia cũng đưa ra ý tưởng kết hợp công nghệ này vào các loại thuốc đắt tiền nhằm tiết kiệm chi phí từ việc thiếu tuân thủ. Công nghệ này cũng có thể được sử dụng để theo dõi tình hình sử dụng thuốc opioid ở các bệnh nhân sau phẫu thuật nhằm tránh lạm dụng hoặc quá liều. Một ý tưởng sử dụng đang gây tranh cãi khác là kê đơn thuốc kỹ thuật số như một điều kiện để một số bệnh nhân tâm thần có thể được xuất viện.

Vẫn còn những rào cản

TS.Jeffrey Lieberman - Chủ tịch Viện tâm thần học tại Đại học Columbia và là giám đốc bệnh viện NewYork-Presbyterian, Hoa Kỳ, cho biết: nhiều bác sĩ tâm thần sẽ rất hào hứng với công nghệ số này, đặc biệt là sử dụng cho những bệnh nhân vừa mới trải qua giai đoạn đầu của chứng loạn thần và có nguy cơ cao ngừng dùng thuốc. Nhưng ông cũng lưu ý rằng công nghệ này chỉ mới được chấp thuận để theo dõi liều lượng và cần có nghiên cứu lớn hơn để chứng minh về hiệu quả cải thiện sự tuân thủ dùng thuốc. Ngoài ra, thuốc kỹ thuật số cũng vấp phải những rào cản đáng kể trong quá trình sử dụng như: yêu cầu về công nghệ, các quy trình sử dụng, thay thế miếng dán… đặc biệt trên đối tượng bệnh nhân có vấn đề về tâm thần. Thuốc kỹ thuật số cũng bị nghi ngại vì được cho rằng sẽ tạo nên áp lực tâm lý cho bệnh nhân trong quá trình sử dụng. Và một rào cản khác nữa đến từ tâm lý khi không phải ai cũng sẵn sàng uống một thiết bị kỹ thuật số vào người.

Bộ cảm biến được gắn trong viên thuốc có kích thước chỉ bằng hạt cát.

Bộ cảm biến được gắn trong viên thuốc có kích thước chỉ bằng hạt cát.

Trước khi được chấp thuận tại Hoa Kỳ, viên thuốc kỹ thuật số aripiprazole đã được đưa vào sử dụng từ năm 2016 trên 9 hệ thống y tế ở 6 quốc gia bao gồm cả các bệnh nhân cao huyết áp và viêm gan C. Các nghiên cứu lớn chắc chắn sẽ được tiến hành sớm để đánh giá hiệu quả của công nghệ này trong điều trị. Bước đầu, ông Adam Hanina, giám đốc điều hành của công ty AiCure, một công ty chuyên phát triển dữ liệu trực quan trên nền tảng điện thoại thông minh, cho biết: đã ghi nhận những thành công trên các bệnh nhân lao được điều trị cơ quan y tế bang LosAngeles và đang tiếp tục triển khai ở bang Illinois, Hoa Kỳ. Để phát triển rộng rãi công nghệ mới này, cần có một chiến lược giá phù hợp. Vì công nghệ này đã mất nhiều năm để đưa ra thị trường và cũng tiêu tốn ít nhất 400 triệu đô la từ các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ về chi trả/đồng chi trả của bảo hiểm cũng là yếu tố tiên quyết quyết định sự phát triển bùng nổ của công nghệ này trong năm 2018 cũng như các năm tới.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đang kỳ vọng vào sự phát triển của một công nghệ kỹ thuật số khác có tên là ID-Cap đang được thử nghiệm với thuốc opioids, và thuốc H.I.V. Công nghệ này được chế tạo từ magiê và bạc clorua nhưng không cần miếng dán thu - truyền tín hiệu bởi nó có thể tạo ra “một tín hiệu radio tần số thấp có thể được ghi nhận bởi một ăng ten nhỏ ở gần bệnh nhân." Công ty sở hữu công nghệ này cho biết, họ cũng đang nỗ lực tìm kiếm sự chấp thuận của FDA cho sản phẩm của mình vào năm 2018.


DS. Nguyễn Hải Đăng
Ý kiến của bạn