Đây là loại thuốc gây nên nhiều rối loạn chức năng tình dục nhiều nhất bao gồm: thuốc chống lo âu, thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế monoaminoxydase (MAO), thuốc chống loạn tâm thần.
Thuốc chống lo âu như clordiazepoxid (librium) có thể gây giảm chức năng tình dục; thuốc barbiturat, benzodiazepin và các loại thuốc ngủ khác cũng có tác dụng bất lợi tương tự. Riêng thuốc diazepam có thể dùng để chữa một số trường hợp ức chế chức năng tình dục.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể làm giảm ham muốn tình dục, giảm cương, ức chế phóng tinh như: amoxapin, desipramin, imipramin, protriptylin, amitriptylin. Riêng thuốc clomipramin (anafranil) có thể gây liệt dương, phóng tinh chậm, giảm ham muốn tình dục nhưng đôi khi cũng thấy có khả năng gây tăng chức năng tính dục và đã có bác sĩ sử dụng thuốc để chữa trị tình trạng phóng tinh sớm.
Thuốc ức chế monoaminoxydase (MAO) như: tranylcypromin, isocarboxazid, phenelzil cũng có thể làm giảm chậm hoặc ức chế sự phóng tinh, khó duy trì cương cứng, giảm nhờn âm đạo, ức chế cực khoái.
Thuốc chống loạn tâm thần như: piperidin, phenothiazin, butyrophenon, thioridazin gây rối loạn phóng tinh, đôi khi cả rối loạn cương và rối loạn cực khoái; thuốc clorpromazin cũng có thể làm giảm dục năng hoặc ham muốn tình dục (libido); thuốc lithium cũng có trường hợp giảm ham muốn tình dục.
Các loại thuốc khác
Trên thực tế có nhiều loại thuốc thường dùng khác cũng có thể ảnh hưởng, gây rối loạn chức năng tình dục nhưng rất hiếm như: kháng androgen, chống tiết cholin (artane), làm suy yếu hệ thần kinh trung ương, chữa loét dạ dày - tá tràng, ung thư, an thần, ngủ; rượu bia, ma túy gồm: cocain, amphetamin, marihuana, heroin.
Lời khuyên của thầy thuốc
Khi dùng thuốc điều trị cần lưu ý đến một số trường hợp như: nếu người bệnh bị rối loạn cương hoặc giảm chất nhờn bộ phận sinh dục nên tránh dùng các thuốc chống thiết cholin. Nếu người khó kích thích tình dục nên tránh các thuốc hướng tâm thần, thuốc làm suy yếu hệ thần kinh trung ương, thuốc an thần. Nếu người nam có rối loạn phóng tinh hoặc người nữ khó đạt được cực khoái nên tránh dùng thuốc ức chế monoaminoxydase (MAO) và các thuốc chống loạn tâm thần, nhất là thioridazin, trong quá trình điều trị bằng thuốc, người bệnh nên khai đúng sự thật khi phát hiện các rối loạn chức năng tính dục có thể xảy ra, đừng vì sự e ngại mà không cho bác sĩ biết rõ để có chỉ định, tư vấn xử trí phù hợp.
TTƯT.BS. NGUYỄN VÕ HINH
