1. Hạt gấc là một vị thuốc quý
Trong Đông y, hạt gấc, còn được gọi là mộc miết tử, từ lâu đã được sử dụng như một vị thuốc quý.
Trong cuốn "Những cây thuốc thông thường" của TS. Võ Văn Chi, hạt gấc màu vàng, vị đắng, hơi ngọt, tính ôn, hơi độc, vào hai kinh can và đại tràng có tác dụng chữa mụn nhọt, sưng tấy, tràng nhạc, lở loét, tiêu thũng.
Theo y học hiện đại, trong nhân hạt gấc có 55,3% chất lipít (béo), 16,6% chất protit (đạm), 1,8% tanin, 2,8% xenluloza, 6% nước, 2,9% chất vô cơ, 2,9% đường, 11,7% chất khoáng… Ngoài ra còn có một lượng nhỏ các men photphotoba, invedaxa…
Loại hạt này thực ra rất phổ biến trong nhân dân vi dân ta có thói quen đồ xôi với thịt gấc cả hạt. Hạt sau đó được nhặt ra, vứt đi nhưng cũng có một số người nhặt lại, bỏ vỏ cứng đem ngâm rượu dùng xoa bóp lúc bị đau khớp.
Cũng có người lấy nhân hạt gấc mài với rượu hoặc giấm thanh bôi vào những chỗ bị sưng tấy như mụn nhọt, sưng quay bị thì thấy rất mau khỏi nếu bôi liên tục, cứ khô lại bôi lại.
Hạt gấc ngâm rượu cũng được dùng bôi vào chỗ sưng vú. Bôi đi bôi lại liên tục thì cũng rất mau khỏi, chẳng kém gì loại thuốc đắt tiền nào.
Nhiều người không biết, hạt gấc còn có những công dụng chẳng khác gì mật gấu.
Trong chiến dịch kêu gọi con người không giết gấu lấy mật, các nhà khoa học kêu gọi người dân có thể thay thế mật gấu bằng hạt gấc. Những ứng dụng của mật gấu thì hạt gấc đều có thể dùng thay thế được mà hiệu quả cũng không kém gì.
Ví dụ như hạt gấc đốt vỏ ngoài cháy thành than (nhân bên trong chỉ vàng, chưa cháy), cho vào cối giã nhỏ, cứ khoảng 30-40 hạt thì cho 400-500 ml rượu vào ngâm để dự trữ dùng dần.
Dùng trong trường hợp sang chấn như bị ngã, bị thương, tụ máu có thể dùng rượu này để bôi vào chỗ sang chấn, rất công hiệu.
2. Bài thuốc từ hạt gấc chữa bệnh viêm xoang:
Rất ít người biết rằng bệnh viêm xoang có thể chữa hiệu quả chỉ nhờ vào những hạt gấc lẽ ra đem vứt bỏ sau khi dùng thịt gấc để đồ xôi.
Cách làm cũng rất đơn giản: Lấy chừng 20 - 25 hạt gấc đem nướng sém đen phần vỏ, phần hạt gấc chín mềm. Sau đó đem giã nhỏ bằng cối, lấy cả phần vỏ đã cháy sém không bỏ đi.
Ngâm với rượu ngon, sau một ngày là có thể đem ra dùng để trị bệnh viêm xoang.
Dùng tăm bông chấm vào dung dịch hạt gấc ngâm rượu, bôi lên sống mũi. Chờ 2 phút cho thuốc ngấm thì xì hết mủ đặc trong xoang mũi. Thuốc có tác dụng rất nhanh, chỉ cần 2 phút là có thể cảm nhận thấy cơn đau xoang mũi thuyên giảm đến 95%.
3. Lưu ý khi dùng hạt gấc chữa bệnh viêm xoang và các bệnh khác:
Tuy hạt gấc có những dược tính rất quý nhưng các sách Đông y xưa cũng khuyến cáo trong hạt gấc có chứa độc tính, có thể gây ngộ độc nguy hiểm khi dùng đường uống.
Theo những tài liệu Đông y cổ ghi chép không nên dùng hạt gấc cho bệnh thuộc về nội chứng (chứng bệnh ở phần trong thân thể). Hạt gấc chỉ nên làm thuốc dùng bôi ngoài da, liều lượng chỉ nên 2-4g/ngày, khi dùng phải nướng chín hạt.
Mới đây, khoa dược đại học Y dược TP.HCM đã có một nghiên cứu khoa học về thành phần dược tính của cao lỏng hạt gấc. Kết quả cho thấy liều dùng dưới 20g/kg không làm chuột chết, còn dùng trên 180g/kg tất cả chuột đều chết.
Điều đó chứng tỏ trong hạt gấc có chứa độc tính và có thể gây nguy hiểm nếu dùng không đúng cách.
Vì thế khi dùng hạt gấc chữa viêm xoang hay bất cứ bệnh gì, cần chú ý chỉ dùng bôi ngoài da, liều lượng đúng theo chỉ dẫn phía trên là 2 - 4g/ngày và khi dùng nhớ nướng chín hạt.
