Ozempic ban đầu được phát triển để kiểm soát đường huyết cho bệnh nhân tiểu đường type 2, nhưng nhờ khả năng giảm cân như một tác dụng phụ đáng chú ý, nó nhanh chóng trở nên phổ biến.
Ozempic được bào chế dạng bút tiêm.
Cùng với loại thuốc tương tự như Wegovy, Ozempic được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận để quản lý cân nặng lâu dài.
Thành phần chính trong thuốc là semaglutide, một chất mô phỏng hormone tự nhiên GLP-1 (glucagon-like peptide-1), có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cảm giác đói và kiểm soát lượng đường trong máu. Bằng cách kích hoạt các thụ thể liên quan, semaglutide làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp tạo cảm giác no lâu hơn và giảm cảm giác thèm ăn.
Ngoài ra, semaglutide còn ảnh hưởng đến hệ thống mesolimbic trong não – khu vực kiểm soát hành vi nghiện. Điều này đã dẫn đến giả thuyết rằng Ozempic có thể thay đổi cách não bộ phản ứng với các chất gây nghiện.
Để kiểm chứng giả thuyết này, các nhà khoa học tại Đại học Loyola, Chicago, đã phân tích dữ liệu từ hơn 500.000 bệnh nhân nghiện opioid và hơn 800.000 bệnh nhân nghiện rượu. Trong số đó, 13.724 người được kê đơn Ozempic, Mounjaro hoặc các loại thuốc giảm cân tương tự. Kết quả cho thấy nhóm dùng thuốc có nguy cơ quá liều opioid giảm 40% và tỷ lệ say rượu giảm 50% so với nhóm không dùng thuốc.
Giáo sư Matt Field, chuyên gia tâm lý học tại Đại học Sheffield, nhận xét: "Nghiên cứu này cho thấy những người nghiện heroin hoặc rượu khi được kê đơn Ozempic có ít khả năng nhập viện do quá liều hoặc say rượu hơn". Ông cũng lưu ý rằng nghiên cứu này phù hợp với những kết quả từ các nghiên cứu trên động vật trước đây, cho thấy thuốc có thể có tiềm năng hỗ trợ điều trị nghiện.
Tuy nhiên, ông Field cũng cảnh báo rằng nghiên cứu chỉ tập trung vào các trường hợp nghiện nặng dẫn đến nhập viện, chưa có đủ dữ liệu để kết luận liệu Ozempic có thực sự giúp người nghiện giảm sử dụng hay cai nghiện hoàn toàn hay không.
Nghiên cứu hiện chỉ dựa trên dữ liệu quan sát, vì vậy không thể khẳng định chắc chắn rằng thuốc trực tiếp làm giảm số ca nhập viện. Dẫu vậy, kết quả này mở ra triển vọng cho các nghiên cứu sâu hơn về vai trò của Ozempic trong hỗ trợ điều trị nghiện trong tương lai.
