Thuốc điều trị và dự phòng hen phế quản

Hen phế quản do đâu?

Hen phế quản do nhiều nguyên nhân: Di truyền, người có cơ địa dị ứng, yếu tố môi trường, nhiễm khuẩn đường hô hấp tái phát nhiều lần…

Trong đó, các yếu tố khởi phát cơn hen:

- Dị nguyên đường hô hấp: Khói bụi, khói thuốc, khói xăng dầu, hơi sơn, phấn hoa, nấm mốc, lông động vật, các con bọ sống trong chăn nệm…

- Thực phẩm dễ gây dị ứng: Tôm, cua, cá, sò…, trứng, thịt gà, đậu phộng...

- Tác nhân nhiễm khuẩn: Các bệnh lý nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm xoang, viêm họng, viêm amidan… là một trong những nguyên nhân gây ra cơn hen ở bệnh nhân có cơ địa dị ứng.

- Dị ứng thuốc: Trong đó các kháng sinh nhóm penicillin, cephalosporin… hoặc bất kỳ thuốc kháng viêm giảm đau, vitamin, hay thuốc có nguồn gốc từ chất đạm… đều có thể gây dị ứng

Nguyên tắc điều trị hen phế quản

Bệnh hen phế quản thường không thể chữa khỏi, nhưng có thể kiểm soát được các triệu chứng của bệnh nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt. Điều trị hen phế quản cần phối hợp giữa biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc để giúp ngăn chặn những cơn hen phế quản cấp.

Mục tiêu dài hạn của điều trị hen là kiểm soát tốt triệu chứng hen và duy trì khả năng hoạt động bình thường. Giảm thiểu nguy cơ trong tương lai, gồm tử vong do hen, đợt cấp, giới hạn luồng khí dai dẳng và tác dụng phụ của thuốc.

Điều trị hen là chu trình liên tục bao gồm: Đánh giá mức độ của bệnh nhân, điều chỉnh thuốc và đánh giá đáp ứng, có thể tăng bậc hoặc giảm bậc điều trị hen.

3 loại thuốc chính điều trị hen phế quản

- Thuốc kiểm soát hen phế quản dài hạn: Là các thuốc dùng duy trì để điều trị bệnh hen giúp làm giảm nguy cơ đợt cấp và sụt giảm chức năng hô hấp nhờ tác dụng giảm tình trạng viêm đường thở. Các thuốc corticosteroid dạng hít, thuốc kích thích beta tác dụng kéo dài, thuốc đường hít kết hợp, leukotrien...

Hiện nay có nhiều thuốc kiểm soát hen hiệu quả như symbicort, seretide… Đây là biện pháp chính trong điều trị hen phế quản, giúp kiểm soát hen hàng ngày và hạn chế xuất hiện cơn hen cấp.

- Thuốc cắt cơn hen tác dụng nhanh: Là các thuốc chỉ dùng để cắt cơn hen và giảm triệu chứng, khi bệnh nhân có cơn khó thở hoặc đợt cấp hen. Giảm nhu cầu hoặc không cần dùng thuốc cắt cơn hen là mục tiêu quan trọng của điều trị hen. Các thuốc cắt cơn hen như: Ventolin, berodual, salbutamol …

- Thuốc điều trị phối hợp đối với hen nặng: Đây là các thuốc được xem xét chỉ định khi bệnh nhân có triệu chứng hen dai dẳng và/hoặc vẫn còn đợt cấp dù đã tối ưu hóa điều trị bằng liều cao bằng thuốc ICS (thuốc hít corticosteroid làm giảm viêm đường dẫn khí, giúp cải thiện chức năng phổi) + LABA (thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài) và đã phòng tránh các yếu tố nguy cơ.

Sự lựa chọn phương pháp điều trị cụ thể tùy thuộc vào tuổi, triệu chứng, yếu tố khởi phát, bậc hen và các yếu tố kiểm soát bệnh. Bệnh nhân cần được theo dõi và tái khám, để bác sĩ có thể đánh giá mức độ kiểm soát hen trên bệnh nhân, từ đó có những điều chỉnh phù hợp về kế hoạch điều trị trong thời gian tiếp theo.

Hen phế quản rất nguy hiểm, diễn biến nhanh có thể đe dọa tính mạng của người bệnh. Người bệnh khi lên cơn hen không thể hít đủ không khí để cung cấp oxy cho cơ thể. Nếu không có thuốc cắt cơn hen hoặc không được can thiệp cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến suy hô hấp, hôn mê, mất ý thức, thậm chí tử vong.

Nếu người bệnh tiếp tục khò khè, khó thở sau điều trị hoặc có triệu chứng của cơn hen ác tính (khó thở tăng dần, cơn hen không dứt, khó nói do khó thở…) thì cần gọi ngay cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và điều trị kịp thời.

Cần làm gì để dự phòng hen phế quản?

• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng: Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, không nuôi chó, mèo, các con thú khác trong nhà, không tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc…
• Ghi nhớ đã từng dị ứng với loại thực phẩm nào thì cần tránh ăn uống loại thực phẩm đó.
• Phòng tránh nhiễm khuẩn đường hô hấp.
• Tránh lo âu, căng thẳng quá mức.
• Khi đã được chẩn đoán mắc hen phế quản, cần cẩn trọng khi sử dụng một số loại thuốc như aspirin và các thuốc chống viêm nonsteroid vì dễ gây nên cơn hen phế quản cấp.
• Chủ động tiêm phòng cúm hàng năm, tiêm phòng phế cầu, vaccine phòng COVID-19.
• Đi khám chuyên khoa hô hấp để được tư vấn mức độ nặng - nhẹ của bệnh và có phác đồ điều trị dự phòng phù hợp.

Mời độc giả xem thêm video: